Jakie zastosowanie miał olejek eukaliptusowy?
Cytowane powyżej źródła nie wspominały ani jednym słowem o kierunku działania liści eukaliptusa i otrzymywanego z nich olejku. Jako pierwszy uczynił to dopiero profesor Jan Muszyński w opublikowanym już po wojnie „Ziołolecznictwie i lekach roślinnych” (m.in. 1946, 1950, 1951). O liściach eukaliptusa (liście rozdrębowe) pisał: surowiec zawiera garbniki i 3 do 5% olejku eterycznego, którego głównym składnikiem (80-90%) jest tlenek terpenowy – Eucalyptol. Jest to lek wykrztuśny i z lekka odkażający. Stosują go w cierpieniach płucnych, przy grypie, chorobach gorączkowych oraz biegunkach. Zapewne wspominając własne, dalekie podróże i miejsca pracy pisał dalej: na Kaukazie nalewkę rozdrębową i słonecznikową (Tinctura Helianthi) stosują jako ulubiony lek przeciwmalaryczny.
Czytaj także: Szkoła polskiej farmacji. Uczeni i ich dzieła. Prof. dr farm. Jan Muszyński (1884 – 1957).
Natomiast zastosowanie olejku eukaliptusowego podsumowywał krótko: olejek eukaliptusowy stosuje się do wziewań i wcierań. I dla takiego właśnie sposobu użycia wymienił trzy bardzo ciekawe receptury:
Rp.
Olei Eucalypti 20,0
Olei Pini foliorum 10,0
Mentholi cryst. 1,0
M. d. s. Do inhalacji oraz rozpylania w pobliżu chorego przy bronchitach i grypie.
Rp.
Olei Eucalypti 30,0
Olei Terebinthinae gallic 70,0
Mentholi cristal. 5,0
M. d. s. Do wcierań w boki przy bólach wątroby i śledziony.
Najbardziej jednak zaskakująca (nie w składzie a w zastosowaniach), była następująca receptura:
Rp.
Olei Eucalypti 20,0
Olei Lavandulae 10,0
Olei Camphorae 50,0
M. d. s. Do nacierania skóry przeciwko muchom i komarom.
Olejek eukaliptusowy w „Receptarium Polonicum”
Olejku eukaliptusowego nie mogło zabraknąć w pomnikowym „Receptarium Polonicum”, czyli zbiorze przepisów na leki recepturowe dla użytku lekarzy i aptekarzy, opracowanego przez magistra Witolda Głowackiego (1947).
Czytaj także: Migawki z dziejów Naczelnej Izby Aptekarskiej. Wzmóżmy produkcję laboratoriów aptecznych oraz Migawki z dziejów Naczelnej Izby Aptekarskiej. Farmaceutyczny Instytut Wydawniczy im. Profesora Bronisława Koskowskiego.
Uwagę zwracały dwa przepisy z olejkiem eukaliptusowym: „Balsamum contra Pertussin RP” oraz „Inhal. usitata RP”, uwzględnione – odpowiednio – w działa „Pulmonalia” i „Rhinologica et Otologica”, wpisujące się idealnie w słowa profesora Muszyńskiego: do wziewań i wcierań. Można je nadal wykonać, posiłkując się jednak olejkami eterycznymi zarejestrowanymi jako kosmetyki:
Rp.
Olei Thymi
Olei Eucalypti
Olei Pini pumilionis aa 2,0
Olei Pini silvestris 4,0
Olei camphorati fortioris 10
M. D. S. Zewnętrznie. Po 10 kropel do natarcia piersi.
W ślad za artykułem o kamforze przypomnijmy, że Oleum camphoratum fortius był recepturą podaną przez „Farmakopeę Polską II” i od klasycznego – 10% – różnił się dwukrotnie wyższą zawartością kamfory.
Czytaj także: Surowce recepturowe dawniej i dziś – kamfora.
Rp.
Olei Menthae piperitae 1,0
Olei Pini pumilionis
Olei Eucalypti aa ad 10,0
M.D.S Kilka kropel do inhalacji.
Był jeszcze w „Receptarium Polonicum” trzeci przepis z olejkiem eukaliptusowym, „Pasta antiphlogistica RP”:
Rp.
Acidi borici pulv. 2,0
Olei Eucalypti 0,15Bolus albae 60,0
Aquae destillatae 20,0
Glycerini ad 100,0
M. f. past. D. S. Przykładać ogrzaną pastę.
Czytaj także: Ocet Siedmiu Złodziei i inne receptury na octy i spirytusy lecznicze.