Dwa wskazania terapeutyczne Europejskiej Agencji Leków
Dla olejku eukaliptusowego spełniającego wymogi farmakopealne opracowana została monografia zielarska Europejskiej Agencji Leków. Przewiduje ona stosowanie olejku eterycznego jako tradycyjnego roślinnego produktu leczniczego z dwoma wskazaniami: do łagodzenia kaszlu związanego z przeziębieniem oraz do łagodzenia miejscowego bólu mięśni. Wytyczne dotyczące postaci leku, jakie dla tych wskazań podała EMA, mogą się okazać bardzo pomocne przy komponowaniu składu leków recepturowych, przyglądnijmy się im zatem dokładniej!
Łagodzenie kaszlu związanego z przeziębieniem
W przypadku pierwszego wskazania, łagodzenia kaszlu związanego z przeziębieniem, EMA dopuściła aż cztery drogi podania. Stosowanie doustne możliwe jest u osób powyżej 12 roku życia, w dawce 100-200 mg, 2-5 razy dziennie. Podanie na skórę dopuszczono powyżej 4 roku życia, przy czym możliwe jest ono w postaci czystego olejku, podawanego w ilości kilku kropli na klatkę piersiową lub plecy, 2-3 razy dziennie, bądź też – co ważne w kontekście leku recepturowego – 10% półstałych postaci leku, podawanych w analogiczne miejsca i z tą samą częstotliwością. Można również stosować olejek eukaliptusowy w postaci inhalacji: u osób powyżej 12 roku życia 3-8 kropli na 250 ml wrzącej wody, 3 razy dziennie, zaś u dzieci powyżej 4 roku życia ilość kropli zmniejsza się do 2-4. Można wreszcie dodawać olejek eukaliptusowy do kąpieli, przy czym EMA sugeruje czas jej trwania na 10-20 minut, temperaturę zaś na 35-38°C. Dzieciom powyżej 4 roku życia dawkuje się 0,5-3 g olejku na 100 litrów wody, 3-4 razy w tygodniu, osobom powyżej 12 roku życia zaś ilość olejku można zwiększyć do 1,5-6 g.
Łagodzenie miejscowego bólu mięśni
W przypadku drugiego wskazania terapeutycznego: łagodzenie miejscowego bólu mięśni, stosowanie zewnętrzne, na skórę, dopuszczono powyżej 4 roku życia, w postaci 10% półstałych postaci leku stosowanych 2-3 razy dziennie, bądź też kilku kropli samego olejku, stosowanego także 2-3 razy dziennie. Olejek eteryczny eukaliptusowy ze wskazaniem łagodzenia miejscowego bólu mięśni zastosować można również jako dodatek do kąpieli, również powyżej 4 roku życia, w ilości 1,7-4 g na 100 litrów wody, 3-4 razy w ciągu tygodnia. Temperatura kąpieli i czas jej trwania są analogiczne jak w przypadku wskazania pierwszego.
Pamiętać należy, że olejek eukaliptusowy może wywoływać podrażnienie oczu, nie powinien być również stosowany na podrażnioną i/lub uszkodzoną skórę. Przy podaniu wewnętrznym należy zachować ostrożność w przypadku stanów zapalnych i owrzodzeń przewodu pokarmowego. Ze względu na brak danych, nie zaleca się stosowania olejku eterycznego u kobiet w ciąży i karmiących.
Bezpieczeństwo stosowania olejku eukaliptusowego wg EMA
Olejek eukaliptusowy otrzymał od Europejskiej Agencji Leków liczne zastrzeżenia dotyczące bezpieczeństwa stosowania. Najważniejszym przeciwwskazaniem jest oczywiście nadwrażliwość na olejek eukaliptusowy lub 1,8-cyneol. Nie mogą go stosować również dzieci poniżej 30 miesiąca życia ze względu na typowe dla wszystkich olejków eterycznych ryzyko wywołania skurczu krtani. Także dzieci u których wcześniej wystąpiły napady drgawkowe (z gorączką lub bez) znajdują się w grupie osób, u których olejek jest przeciwwskazany. Kąpiele lecznicze z olejkiem eukaliptusowym są przeciwwskazane w przypadku większych uszkodzeń skóry, otwartych ran, chorób skóry, wysokiej gorączki, infekcji, ciężkich zaburzeń krążenia i niewydolności serca.
Zakończenie
W następnym odcinku cyklu „Surowce recepturowe dawniej i dziś” zajmiemy się kolejnym olejkiem eterycznym zarejestrowanym jako surowiec farmaceutyczny – olejkiem miętowym. W przeciwieństwie do olejku terpentynowego doczekał się on monografii zielarskiej Europejskiej Agencji Leków, która przypisała mu arcyciekawe wskazania terapeutyczne. W stosowaniu zewnętrznym i do inhalacji. Natomiast jego podanie doustne wyróżnia się zaszczytną kategorią ugruntowanego stosowania, grupującą nieliczne leki ziołowe (i pośród nich jeden tylko olejek eteryczny – miętowy!) dla których przeprowadzono wyczerpujące badania kliniczne. Wszystko to czyni olejek miętowy unikalnym narzędziem nowoczesnego lecznictwa! Zapraszamy do lektury!
Piśmiennictwo u autorów
