Leki w nadwadze i otyłości – jakie i dla kogo?

Aktywność fizyczna

Jeżeli chodzi o zalecenia dotyczące ruchu, to w leczeniu otyłości i nadwagi polecany jest wysiłek dynamiczny, tlenowy, angażujący duże grupy mięśniowe. Rekomendowane formy aktywności fizycznej to: szybki marsz, jazda na rowerze, pływanie i ćwiczenia w wodzie, czy nordic walking. Jednocześnie należy ograniczyć zachowania związane z siedzącym trybem życia (np. oglądanie telewizji, częste korzystanie z komputera) i wprowadzić nawyki, którymi zwiększamy ruch na co dzień (jazda na rowerze zamiast używania samochodów, wchodzenie po schodach zamiast jazdy windą). Obecnie pacjentom w każdym wieku zaleca się podejmowanie 30-60-minutowej aktywności fizycznej, jeśli to tylko możliwe – we wszystkie dni tygodnia.

Leczenie bariatryczne

Najskuteczniejszą metodą leczenia otyłości olbrzymiej, czyli takiej, w której wskaźnik masy ciała BMI przekracza 40 kg/m² jest chirurgia (leczenie bariatryczne). Tego typu operacje najczęściej redukują od 7% aż do 38% masy ciała (w zależności od zastosowanej metody). Leczenie bariatryczne daje nie tylko długotrwałe efekty w postaci zrzuconych kilogramów, ale również widoczną poprawę w zakresie chorób towarzyszących, a tym samym polepszenie jakości i zwiększenie długości życia. Leczenie operacyjne może być zalecone osobom w wieku 18-60 lat z BMI ≥ 40 oraz u osób z niższym BMI pomiędzy 35-39,9 kg/m², u których jednocześnie występują inne choroby lub powikłania (np. cukrzyca typu 2, czy nadciśnienie, choroby układu kostno-stawowego, oddechowego czy ciężkie zaburzenia psychiczne związane z otyłością), jeśli nie da się ich skutecznie kontrolować za pomocą zmian w stylu życia i farmakoterapii.

Wśród najczęściej stosowanych technik chirurgicznych stosowanych w leczeniu otyłości wymienia się m.in.:

• Resekcję rękawową w wyniku której zmniejszana jest pojemność żołądka poprzez usunięcie jego fragmentu wraz z gruczołami wydzielającymi grelinę (jest to jeden z najsilniejszych sygnalizatorów głodu).
• Opasanie żołądka opaską z możliwością regulacji stopnia przewężenia – w ten sposób wytwarza się niewielki zbiornik powyżej opaski, która dodatkowo utrudnia przechodzenie pokarmu do dalszej części żołądka, przyczyniając się do ograniczenia ilości przyjmowanego pokarmu.
• Pętlowe wyłączenie żołądkowo-jelitowe, czyli tzw. bypass żołądkowy, polega na podzieleniu żołądka na dwie odrębne części. Mniejsza część połączona jest z jelitem cienkim w taki sposób, że pozostała część żołądka razem z dwunastnicą zostają wyłączone z trawienia i wchłaniania pokarmu. Utworzony w ten sposób „mały żołądek” uniemożliwia przyjmowanie dużych porcji jedzenia. Pokarm wpada bezpośrednio do jelita cienkiego omijając dwunastnicę, dzięki czemu skraca się czas trawienia i wchłaniania pokarmów.

Kiedy i komu zalecane są leki?

Skuteczność redukcji masy ciała za pomocą farmakologicznego leczenia otyłości szacowana jest na 3-10%. Jest to zatem skuteczniejsza metoda niż sama zmiana stylu życia, ale jednocześnie mniej skuteczna niż leczenie operacyjne.

Aktualniew Polsce zarejestrowane są 3 leki wspomagające redukcję masy ciała: lek złożony z chlorowodorku naltreksonu i chlorowodorku bupropionu, liraglutyd i orlistat. Ich zastosowanie w leczeniu otyłości jest zalecane u pacjentów z BMI ≥ 30 kg/m² lub BMI ≥ 27 z chorobami towarzyszącymi otyłości (np. nadciśnienie, cukrzyca typu 2). Efektywnośćfarmakoterapii powinno się oceniać po pierwszych 3 miesiącach leczenia. Jeżeli po tym czasie redukcja masy ciała jest mniejsza niż 5% u pacjentów bez rozpoznanej cukrzycy typu 2 lub mniejsza niż 3% u osób z rozpoznaniem tej choroby, zaleca się przerwanie terapii.

Aktualnie uważa się, że farmakoterapię powinno się stosować tak długo, jak jest skuteczna i dobrze tolerowana, ponieważ otyłość jest chorobą przewlekłą i nawracającą. Krótkotrwałe (3-6 miesięcy) stosowanie leków redukujących masę ciała zwykle nie przynosi długotrwałych korzyści zdrowotnych i nie jest rekomendowane.

Czytaj także: FDA zatwierdziła semaglutyd w terapii nadwagi i otyłości.