Leki w nadwadze i otyłości – jakie i dla kogo?

Mechanizm działania połączenia naltreksonu i bupropionu

Zestawienie dwóch substancji czynnych dostępne jest na polskim rynku pod nazwą handlową Mysimba i ma postać tabletek o przedłużonym uwalnianiu. Preparat zawiera 8 mg chlorowodorku naltreksonu i 90 mg chlorowodorku bupropionu. Dawkowanie tego leku najczęściej rozpoczyna się od jednej tabletki dziennie rano w trakcie posiłku, stopniowo zwiększając dawkę co 7 dni, stosując maksymalnie 2 tabletki rano i dwie tabletki wieczorem.

Obie substancje są od lat stosowane również w innych wskazaniach. Bupropion należy do grupy amfetamin, jest inhibitorem wychwytu zwrotnego dopaminy i noradrenaliny, a także antagonistą receptorów nikotynowych, a wykorzystywany jest również w leczeniu depresji i w odzwyczajaniu od palenia papierosów. Naltrekson natomiast jest antagonistą receptorów opioidowych i wykorzystuje się go w leczeniu uzależnienia od alkoholu.

Mechanizm działania obu substancji jest dość złożony.Działają one na jądro łukowate podwzgórza i mezolimbiczny dopaminergiczny układ nagrody. W jądrze łukowatym bupropion stymuluje wydzielanie proopiomelanokortyny (POMC) i uwalnianie neuropeptydów CART, które z kolei pobudzają uwalnianie α‑melanotropiny (α‑MSH), wywołując uczucie sytości. Naltrekson natomiast blokując receptor opioidowy μ, wydłuża uwalnianie POMC. Zatem połączenie bupropionu i naltreksonu nie tylko pobudza, ale również wydłuża odczuwanie sytości.

Bupropion i naltrekson poprzez hamowanie wychwytu zwrotnego dopaminy i noradrenaliny oraz blokowanie receptorów opioidowych zwiększają wydzielanie endogennych opioidów. To z kolei stymuluje układ nagrody i zmniejsza odczuwanie apetytu, czyli czerpanie przyjemności z jedzenia. Układ nagrody nie potrzebuje więc dodatkowych bodźców (np. w postaci jedzenia), bo jest pobudzony przez samo działanie leków. Poza tym aktywacja neuronów wydzielających POMC w niewielkim stopniu zwiększa również wydatek energetyczny, nasilając termogenezę. Jest to kolejny korzystny efekt działania Mysimby, który ułatwia redukcję masy ciała.

Dodatkowe korzyści ze stosowania naltreksonu i bupropionu

Złożony mechanizm działania obu substancji wskazuje, że dodatkowe korzyści z jego stosowania mogą odnieść pacjenci z otyłością lub nadwagą oraz:

• współistniejącą depresją,
• próbujący rzucić palenie,
• zespołem kompulsywnego jedzenia, nałogowym jedzeniem i z tendencją do „zajadania stresu”, czyli radzenia sobie ze stresem za pomocą jedzenia,
• ze skłonnością do podjadania między posiłkami, zwłaszcza pokarmów słodkich,
• przygotowywani do operacyjnego leczenia otyłości,
• po operacyjnym leczeniu otyłości, u których doszło do ponownego przyrostu masy ciała z powodu zwiększonego apetytu,
• zaburzeniami płodności (m.in. w wyniku zespołu policystycznych jajników) i związanym z nimi pogorszeniem nastroju (depresyjnym),
• z niedoczynnością tarczycy i zespołem Cushinga, u których mimo uzyskania wyrównania hormonalnego utrzymuje się otyłość.

Przeciwwskazania do stosowania naltreksonu i bupropionu

Obie substancje ze względu na swój mechanizm działania, mogą wykazywać skutki uboczne takie jak: nudności, zaparcia, wymioty, bezsenność, niepokój ruchowy, bóle stawowe i mięśniowe, zawroty głowy, suchość w ustach, zmniejszone łaknienie, drażliwość, lęk, depresja, zaburzenia odczuwania smaku, uderzenia gorąca, biegunka i ból brzucha.

W trakcie kuracji może występować także zwiększone ciśnienie tętnicze, dlatego lek należy stosować bardzo ostrożnie u osób z niewyrównanym ciśnieniem tętniczym. W związku z działaniem bupropionu, który obniża prób pobudliwości drgawkowej, leku tego nie należy stosować u osób z padaczką. W związku ze złożonym działaniem ośrodkowym, nie należy stosować go również bezpośrednio po odstawieniu alkoholu, benzodiazepin, opioidów i opiatów (np. metadonu) u osób uzależnionych. Przeciwwskazany jest również w zaburzeniach psychicznych, takich jak choroba afektywna dwubiegunowa w wywiadzie, żarłoczność psychiczna lub jadłowstręt psychiczny obecnie bądź w przeszłości. Nie należy go łączyć u pacjentów zażywających preparaty z grupy MAO. Innym przeciwwskazaniem są także nowotwory w obrębie OUN oraz ciężkie zaburzenia czynności wątroby i nerek. Leku tego nie należy stosować również u kobiet w ciąży i w okresie karmienia piersią, a u kobiet w okresie rozrodczym zalecane jest stosowanie łącznie z odpowiednią formą antykoncepcji, o czy pacjentki powinny być wyraźnie poinformowane.

Czytaj także: Otyłość i nadwaga – w jaki sposób determinują przebieg COVID 19?