Choroby sercowo-naczyniowe
W tej grupie chorób najczęściej występującym schorzeniem w populacji osób dorosłych jest nadciśnienie tętnicze.
Nadciśnienie tętnicze a leki stosowane w przeziębieniu
W przypadku leków stosowanych w przeziębieniu, które dostępne są bez recepty, duża część zawiera substancje obkurczające naczynia krwionośne (np. pseudoefedrynę) mającą na celu skutecznie i szybko znieść uczucie zatkania, blokady nosa. Niestety skutkiem zwężania światła naczyń krwionośnych jest również wzrost ciśnienia krwi, co może być potencjalnie niebezpieczne dla pacjenta, którego ciśnienie jest trudne do kontrolowania.
Wpływ NLPZ na ciśnienie krwi
Kolejną grupą leków, która może powodować wzrost ciśnienia tętniczego są tak popularne i szeroko dostępne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). Ich niekorzystny wpływ na poziom ciśnienia tętniczego wynika z mechanizmu działania. Leki te hamują syntezę prostanoidów o działaniu naczyniorozszerzającym, co skutkuje zwężeniem światła naczyń krwionośnych. Ponadto, NLPZ powodują retencję sodu i wody, co w konsekwencji skutkuje podwyższeniem ciśnienia tętniczego. Takie działanie może prowadzić do stopniowego zwiększania dawek leków hipotensyjnych i jest szczególnie niebezpieczne, gdy pacjent nagle, bez konsultacji z lekarzem prowadzącym odstawia lub zmniejsza dawkę stosowanego NLPZ. Mogą wtedy wystąpić niebezpieczne i nieoczekiwane spadki ciśnienia tętniczego, które mogą powodować np. zawroty głowy i upadki [7].
NLPZ a ryzyko krążeniowe
Z tą grupą leków związane jest również, regularnie monitorowane przez agencje ds. zdrowia na całym świecie, zwiększone ryzyko zawału serca oraz śmierci z przyczyn sercowo-naczyniowych, które stanowiły powód wycofania w 2004 roku z obrotu selektywnego inhibitora cyklooksygenazy 2 – rofekoksybu. Badania pokazują, że stosowanie NLPZ przewlekle np. w reumatoidalnym zapaleniu stawów (RZS) zwiększa ryzyko choroby wieńcowej, zawału serca, żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, niewydolności serca, częściej choroby naczyń obwodowych oraz udaru [8].
Niewydolność serca i leki przeciwcukrzycowe
Osoby z niewydolnością serca powinny zachować szczególną ostrożność w przypadku stosowania leków przeciwcukrzycowych z grupy pochodnych tiazolidynodionu. Wynika to z faktu, że leki te po kilku tygodniach stosowania powodują zatrzymanie płynów w organizmie. Jak pokazują dane kliniczne, skutkuje to wzrostem ryzyka zawału serca i śmierci z przyczyn sercowo-naczyniowych. Właśnie z tego powodu w 2010 roku, po dziesięciu latach obecności na rynku, rozyglitazon został wycofany z obrotu [9].
Wpływ leków stosowanych w znieczuleniu ogólnym na serce
Większość leków stosowanych w znieczuleniu ogólnym wpływa na wydolność sercowo-naczyniową poprzez bezpośrednie zahamowanie czynności mięśnia sercowego (inotropia ujemna np. propofol) lub modyfikację mechanizmów kontroli układu sercowo-naczyniowego (np. ketamina).
Potencjał kardiotoksyczny leków
Kolejną grupą leków o silnym potencjale kardiotoksycznym są chemioterapeutyki z grupy antracyklin, które cechuje silny potencjał uszkadzający serce, często w sposób nieodwracalny. Uszkodzenie serce może wystąpi
jako powikłanie ostre w postaci arytmii nadkomorowej. Może być wczesne, które ujawnia się w ciągu 12 miesięcy od momentu rozpoczęcie terapii i późne, które może wystąpi nawet po 7-10 latach od momentu zakończenia terapii.
Chemioterapeutykami, które mogą powodować dysfunkcję mięśnia sercowego i mogą prowadzić do niewydolności mięśnia sercowego są: cyklofosfamid, taksany (paklitaksel), mitokasantron, cisplatyna, ifosfamid, herceotyna [10].
Innym lekiem o potencjale kardiotoksycznym jest itrakonazol, dla którego opisano przypadki wywołania nadciśnienia tętniczego, przedwczesnych skurczy komór, migotania komór oraz wywołania niewydolności mięśnia sercowego i pogorszenia istniejącej niewydolności serca [11].
