Związki przeciwhistaminowe jako składnik preparatów na przeziębienie
Substancje z grupy leków przeciwhistaminowych I generacji, takie jak feniramina, chlorfeniramina, triprolidyna są popularnymi składnikami preparatów stosowanych w leczeniu objawów przeziębienia (łagodnej infekcji wirusowej). Triprolidyna łączona jest z pseudoefedryną, natomiast feniramina i chlorfeniramina najczęściej występują w połączeniach z paracetamolem oraz lekami o działaniu sympatykomimetycznym. Leki przeciwhistaminowe I generacji są stosowane w przeziębieniu ze względu na ich działanie antycholinergiczne – zmniejszają ilość wydzieliny z nosa i wysuszają błony śluzowe. Ich dodatek ma na celu łagodzenie takich objawów przeziębienia, jak: kichanie, wodnisty katar. Należy pamiętać, że leki te po przedostaniu się do OUN wywierają działanie uspokajające i nasenne, stąd mogą wywoływać senność w ciągu dnia. Jednak, należy zaznaczyć, że efekt ten jest również wykorzystywany w terapii łagodnych infekcji wirusowych w preparatach na noc, aby ułatwić zaśnięcie.
Dimenhydrynat w terapii choroby lokomocyjnej
W celu zapobiegania wymiotom pochodzenia błędnikowego, pojawiającym się w czasie podróży samochodem, samolotem bądź statkiem, najczęściej wykorzystywany jest lek antyhistaminowy I generacji – dimenhydrynat. Dimenhydrynat jest to sól difenhydraminy z 8-chloroteofiliną. Zaleca się przyjmowanie leku 30 minut przed rozpoczęciem podróży. U osób powyżej 14. roku życia zalecana jest dawka 100 mg, którą w razie potrzeby można powtórzyć po 4-6 godzinach. U dzieci i młodzieży od 6 do 14 roku życia stosuje się dawkę 50 mg. Innym lekiem z tej grupy jest prometazyna, ale ze względu na dostępność jedynie na receptę jej zastosowanie w tym wskazaniu jest znacznie rzadsze. Należy pamiętać, że stosowanie tych leków wiążę się z wystąpieniem działań niepożądanych, takich jak senność, zaburzenia koncentracji lub zawroty głowy, dlatego nie powinny być stosowane u osób kierujących pojazdem.
Właściwości hydroksyzyny w leczeniu ostrych stanów lękowych
Lekiem przeciwhistaminowym I generacji stosowanym w łagodzeniu lęku jest hydroksyzyna. Zmniejsza ona napięcie nerwowe, niepokój i napięcie mięśniowe, ma także działanie uspokajające. Wykorzystywana jest jako bezpieczniejsza alternatywa dla benzodiazepin. Jednym z jej wskazań jest objawowe leczenie lęku. Stosowana jest często w celu osiągnięcia efektu przeciwlękowego, np. w noc przed planowaną operacją, aby zmniejszyć napięcie psychiczne pacjenta i zapewnić mu wypoczynek podczas snu.
Na rynku farmaceutycznym hydroksyzyna dostępna jest w postaci iniekcji, tabletek i syropu. W przypadku, kiedy niemożliwe jest podanie doustne wykorzystuje się hydroksyzynę w postaci roztworu do wstrzykiwań. Jej prawdopodobny mechanizm działania polega na hamowaniu aktywności niektórych głównych obszarów podkorowych OUN. Należy unikać stosowania hydroksyzyny u osób po 65. roku życia. U osób w podeszłym wieku zmienia się farmakokinetyka tej substancji i w znaczący sposób wydłuża się okres eliminacji leku z organizmu. Dodatkowo, seniorzy są bardziej narażeni na jej działanie antycholinergiczne np. trudności w oddawaniu moczu, tachykardię i efekty ośrodkowe takie jak majaczenie.
Blokery receptora H2 w chorobie wrzodowej, zgadze i nadkwaśności
W schorzeniach przewodu pokarmowego stosowane są leki z grupy antagonistów receptora H2. Receptory te są obecne w ścianie komórek okładzinowych żołądka, a ich zablokowanie powoduje zmniejszenie wydzielania kwasu solnego i zwiększenie pH soku żołądkowego. Obecnie jedynym lekiem z grupy antagonistów receptora H2, jaki można znaleźć w polskich aptekach jest famotydyna. Działa ona hamująco na wydzielanie kwasu solnego, również to stymulowane pokarmem. Dodatkowo zmniejsza stężenie pepsyny w soku żołądkowym. Jest to lek dostępny na receptę, a także występuje w preparatach OTC (ang. over-the-counter). Wskazania dla famotydyny obejmują takie jednostki chorobowe jak: choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy oraz zapobieganie tym schorzeniom, choroba refluksowa przełyku i stany chorobowe związane z nadmiernym wydzielaniem kwasu solnego (zespół Zollingera-Ellisona).
Czytaj także: Swoista immunoterapia alergenowa – indywidualizacja leczenia przeciwalergicznego.