Osteoporoza – ukryty wróg kości

Klasyfikacja osteoporozy

W literaturze na temat osteoporozy można spotkać się z dwoma wyróżnionymi jej typami, a mianowicie postacią pierwotną oraz wtórną [5].

Osteoporoza pierwotna

W przypadku osteoporozy pierwotnej możemy rozróżnić jej kilka podtypów:

• Pomenopauzalna – typ ten jest charakterystyczny dla kobiet pomiędzy 45 a 65 rokiem życia. Występuje głównie na skutek ograniczenia fizjologicznej funkcji jajników oraz niższego poziomu estrogenu. Osteoporoza pomenopauzalna atakuje przede wszystkim trzony kręgów.
• Starcza – ten typ osteoporozy dotyczy kobiet w wieku pomiędzy 70 a 75 rokiem życia. Postać ta jest następstwem procesu starzenia, zmniejszonego przyjmowania witaminy D oraz wapnia, obniżonego wchłaniania jelitowego, a także ograniczonego procesu produkcji oraz metabolizmu witaminy D w organizmie.
• Idiopatyczna (młodzieńcza) – ten rodzaj osteoporozy występuje rzadko i dotyczy osób będących w wieku rozrodczym, najczęściej poniżej 40 roku życia [5].

Osteoporoza wtórna

Wtórna postać osteoporozy występuje na skutek chorób bądź przyjmowanych leków, które wykazują również wpływ na tkankę kostną. Wśród leków oddziałujących na kości, na skutek długotrwałego ich przyjmowania możemy wyróżnić między innymi inhibitory pompy protonowej, tiazolidynodiony, inhibitory kalcyneuryny, heparynę, glikokortykosteroidy, selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, metotreksat, czy też terapię antyandrogenową [5].

Osteoporoza posterydowa

Ważnym typem wtórnej osteoporozy jest postać indukowana glikokortykosteroidami, która w stosunkowo szybkim tempie ulega rozwinięciu. Już w trakcie pierwszego roku leczenia z wykorzystaniem wspomnianej grupy leków może dojść do utraty masy kostnej. Osteoporoza występuje u około 50% osób leczonych glikokortykosteroidami przez okres dłuższy niż 6 miesięcy, natomiast do złamań dochodzi u około 1/3 pacjentów w ciągu pierwszych 6 do 12 miesięcy leczenia [5].

Wśród czynników ryzyka możemy wyróżnić m.in. przedłużony czas trwania terapii opierającej się na glikokortykosteroidach, okres pomenopauzalny, wiek powyżej 50 roku życia oraz choroby, które charakteryzują się zwiększoną produkcją interleukiny 1, interleukiny 6 lub czynnika martwicy nowotworów [5].

Glikokortykosteroidy między innymi obniżają wchłanianie wapnia w jelitach, co prowadzi do zwiększonej resorpcji kości czy hamowanie funkcji osteoblastów poprzez m.in. supresję czynników wzrostu takich jak np. białko morfogenetyczne kości (BMP-2). Dochodzi także do redukcji insulinopodobnego czynnika wzrostu (IGF, ang. insulin-like growth factor) bądź hamowania proliferacji i różnicowania prosteoblastów [5].

Czytaj więcej: Nieleczona osteoporoza może prowadzić nawet do śmierci.