Newsletter
Aptekarz Polski
Archiwum
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Aktualności
  • Eksperci
  • SZKOLENIA
  • Wiedza
  • Receptura
  • Prawo
  • Trendy
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • Aktualności
  • Eksperci
  • SZKOLENIA
  • Wiedza
  • Receptura
  • Prawo
  • Trendy
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Aptekarz Polski
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Strona główna Wiedza

Antykoncepcja hormonalna a ryzyko wystąpienia zakrzepicy

Kamila KulbakaAutorKamila Kulbaka
14/09/2021
Antykoncepcja hormonalna a ryzyko wystąpienia zakrzepicy

fot. Canva.com

Antykoncepcja hormonalna opiera się na stosowaniu pojedynczych hormonów lub ich kombinacji w celu zapobiegania ciąży. Preparaty te są wykorzystywane również w terapii bolesnych miesiączek, zespołu napięcia przedmiesiączkowego, hirsutyzmie, trądziku czy przy mięśniakach macicy.

Środki antykoncepcyjne są powszechnie stosowane na świecie od lat 60-tych XX wieku. Doustna antykoncepcja hormonalna (OC – oral contraceptives) niesie za sobą jednak ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, wśród których najwięcej obaw wśród pacjentek wzbudza żylna choroba zatorowo-zakrzepowa.

Rodzaje antykoncepcji hormonalnej

Antykoncepcja hormonalna dostępna jest w postaci tabletek doustnych, implantów, plastrów, iniekcji, systemów wewnątrzmacicznych czy krążków dopochwowych. Hormony stosowane w postaci tabletek dawkowane są w schematach 21, 24 lub 28 dni, plastry aplikuje się raz w tygodniu, a krążki dopochwowe – raz w miesiącu.

Doustna antykoncepcja hormonalna opiera się na stosowaniu środków dwu- oraz jednoskładnikowych. Jakie są pomiędzy nimi różnice i jakie ryzyko niesie ze sobą ich stosowanie?

Czytaj także: Systemy transdermalne – o czym informować pacjenta?

Estrogeny i progestageny

Złożona doustna antykoncepcja hormonalna jest oparta na estrogenach i progestagenach. Głównym estrogenem wykorzystywanym w doustnej antykoncepcji hormonalnej jest etynyloestradiol. Jest to syntetyczny estrogen, działający około 200 razy silniej niż naturalny estradiol. Wpływa on stabilizująco na endometrium, a także wzmaga działanie komponenty gestagennej. Jednoczesne zastosowanie estrogenu i progestagenu przede wszystkim hamuje owulację, przy czym zmniejszone zostaje również wytwarzanie lutropiny oraz folitropiny. Wśród progestagenów możemy wyróżnić związki chemiczne będące pochodnymi 17-OH-progesteronu (np. octan medroksyprogesteronu, drospirenon) oraz pochodne 19-OH-nortestosteronu (np. dienogest, norgestrel, lewonorgestrel, dezogestrel, gestoden).

Składnik progestagenny jest podstawą podziału złożonej antykoncepcji hormonalnej na cztery generacje w zależności od kolejności odkrycia oraz ich zastosowania.

Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa

Najczęstszą przyczyną rezygnacji z antykoncepcji hormonalnej jest pojawienie się objawów niepożądanych. Najczęściej nie są to skutki uboczne, które mogłyby zagrażać życiu i zdrowiu, jednak ich rodzaj lub nasilenie mogą być przez pacjentkę nieakceptowane (np. plamienia czy obrzęk piersi).

Czytaj także: Dysfunkcje seksualne związane z lekami.

U bardzo niewielu kobiet mogą wystąpić jednak potencjalnie groźne epizody zakrzepowo-zatorowe, związane z wpływem środków antykoncepcyjnych na poziom niemal każdego białka układu krzepnięcia. Wysokie ryzyko wystąpienia zakrzepu występuje szczególnie w pierwszym roku stosowania złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych, jak również po ponownym rozpoczęciu stosowania po przerwie trwającej 4 tygodnie lub dłużej. Czynnikami zwiększającymi ryzyko powstania zakrzepów krwi w żyłach są ponadto BMI powyżej 30 kg/m2, wiek powyżej 35 roku życia, niedawny poród czy dziedziczne zaburzenia krzepnięcia.

Na czym polega żylna choroba zakrzepowo-zatorowa i jakie są jej objawy?

Żylna choroba zakrzepowo zatorowa (VTE – venous thromboembolism) polega na formowaniu się we wnętrzu naczynia żylnego skrzepliny, która uniemożliwia bądź utrudnia prawidłowy przepływ krwi. Zaleganie zakrzepów w naczyniach powoduje z czasem degenerację ich ściany oraz zniszczenie zastawek naczyniowych. W patogenezie choroby wyróżnia się zespół czynników, tak zwaną triadę Virchowa – zastój krwi, nadmierną krzepliwość ora zaburzenia w budowie ścian naczynia. Ze względu na równowagę składowych układu krzepnięcia i fibrynolizy, najmniejsze nawet wahanie poziomu białek biorących udział w procesie krzepnięcia może mieć niekorzystne skutki zdrowotne.

Najczęstszymi objawami zakrzepicy żył głębokich są: silny ból lub obrzęk nogi, miejscowa bolesność, tkliwość uciskowa wzdłuż przebiegu żył głębokich, zwiększone ucieplenie lub zmiana koloru skóry (bladość, zaczerwienienie lub zasinienie). W powyższych przypadkach należy natychmiast zwrócić się po pomoc lekarską.

Strona 1 z 3
123Następny
Tagi: antykoncepcjaantykoncepcja hormonalnadziałania niepożądaneginekologia
UdostępnijPodziel się
Kamila Kulbaka

Kamila Kulbaka

Od dziesięciu lat farmaceuta praktyk, kierownik apteki z doświadczeniem zarówno w farmacji szpitalnej jak i aptecznej. Zawodowe zainteresowania skupiają się wokół receptury, farmakognozji i nowości w świecie medycyny. Poza godzinami pracy - miłośniczka wędrówek pieszych, motocykli, artystycznego rękodzieła oraz słowa pisanego.

Powiązane artykuły

Różnorodność zastosowań leków przeciwhistaminowych

Różnorodność zastosowań leków przeciwhistaminowych
Autordr n. farm. Jolanta Orzelska-Górkai1 others

Histamina (His), jest aminą biogenną kojarzoną głównie z wywoływaniem objawów alergicznych, jednak w organizmie pełni wiele różnorodnych funkcji. Pośredniczy zarówno...

Czytaj więcej

Kwartalny przegląd wiadomości z EDQM: 2/2022

Kwartalny przegląd wiadomości z EDQM: 2/2022
Autordr hab. Maciej Bilek, prof. UR

W oczekiwaniu na najważniejsze tegoroczne wydarzenie spod szyldu EDQM – publikację „Farmakopei Europejskiej 11”, poświęćmy nieco czasu i przyjrzyjmy się...

Czytaj więcej
Następny wpis
Wytyczne dla organizacji Punktów Szczepień realizujących szczepienia przeciwko grypie

Wytyczne dla organizacji Punktów Szczepień realizujących szczepienia przeciwko grypie

Przeczytaj również

Rzecznik Praw pacjenta o terapii dożylnymi wlewami witaminowymi

Rzecznik Praw pacjenta o terapii dożylnymi wlewami witaminowymi

Co czeka Polaków w sezonie szczepień przeciwko grypie 2022/2023? Co z pracownikami ochrony zdrowia?

Co czeka Polaków w sezonie szczepień przeciwko grypie 2022/2023? Co z pracownikami ochrony zdrowia?

Izba Gospodarcza „Farmacja Polska” o marży ustawowej na leki refundowane

Izba Gospodarcza „Farmacja Polska” o marży ustawowej na leki refundowane

Szczepienie przeciw grypie to inwestycja

Szczepienie przeciw grypie to inwestycja

MZ w sprawie realizacji szczepień przeciw grypie w podmiotach leczniczych i aptekach ogólnodostępnych

MZ w sprawie realizacji szczepień przeciw grypie w podmiotach leczniczych i aptekach ogólnodostępnych

Facebook

  • Kontakt
  • Dla reklamodawców
  • Dla autorów
  • Regulamin serwisu
Aptekarz Polski. Pismo Naczelnej Izby Aptekarskiej

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 188 (166e)
  • Aktualności
  • Wiedza
  • Trendy
  • Farmacja szpitalna
  • Aptekarz Polski

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Cześć!
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do regulaminu serwisu.
Rezygnuję
Cześć!
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do regulaminu serwisu.
Rezygnuję
Jak pomóc Ukrainie?
SPRAWDŹ
Jak pomóc Ukrainie?
SPRAWDŹ
Ta strona używa plików cookies. Pozostając na tej stronie zgadzasz się na ich użycie. ☒ Zgadzam się