Inicjatywa Optimmunize
Pierwsza konferencja przedstawiająca wyniki badań w ramach inicjatywy Optimmunize odbyła się w lutym 2020 roku w Wellcome Genome Campus w Hinxton niedaleko Cambridge. Badacze przedstawili analizę historycznych danych szczepień noworodków w Szwecji z lat 1927-1931 pokazujących istotny spadek śmiertelności po podaniu doustnym szczepionki BCG. Ustalono związek z niższą zapadalnością na infekcje górnych dróg oddechowych u dzieci szczepionych.
Dwudziestoletni przegląd doniesień naukowych o szczepieniach BCG pokazał niespecyficzne obszary korzyści immunologicznych, jakie z nich wynikają.
Brook we współpracownikami wskazali na istotną rolę poszczepiennego przeprogramowania neutrofili, Dias i inni pokazali, że szczepienie BCG ma wpływ na zmiany metabolizmu glukozy w cukrzycy typy I i prawdopodobny korzystny efekt w cukrzycy typu II, zaś heterologiczną aktywność Bacillus Calmette-Guerin pokazano na podstawie obserwacji z Gwinei-Bissau:
- dwa kontrolowane badania wśród noworodków o małej masie urodzeniowej pokazały istotne zmniejszenie przypadków sepsy, gorączki i infekcji górnych dróg oddechowych,
- metaanaliza trzech badań przeprowadzonych w Danii pokazała spadek śmiertelności o 38% w 28 dniu po szczepieniu i efekt utrzymujący się do 12 miesięcy po szczepieniu.
Dalsze badania pokazały, że spadek śmiertelności z powodu sepsy wśród zaszczepionych niemowląt sięga 50%, o ile matka była wcześniej szczepiona przeciw gruźlicy (24 grudnia 2021 roku, F. Schaltz-Bucholzer, obserwacja 10598 noworodków).
Szczepionka BCG a szczepienie przeciwko krztuścowi
Odporność indukowana przez szczepienie BCG zwiększa odpowiedź na szczepienie przeciw krztuścowi w populacji komórek Th1 i B w dwa tygodnie po szczepieniu oraz zwiększa aktywność specyficzną dla grypy po szczepieniu przeciw grypie (15 marca 2022 roku, F. Schaltz-Buchholzer).
Szczepienie BCG prowadziło do ochrony przed drobnoustrojami w modelach kontrolowanej infekcji takich jak żółta febra i malaria, przez wzrost aktywności prozapalnej monocytów.
Szczepionka przeciwgruźlicza a efekt przeciwnowotworowy
BCG może wywoływać także efekt przeciwnowotworowy wykorzystywany w leczeniu i zapobieganiu nowotworom złośliwym takim jak rak pęcherza, czerniak, białaczka czy chłoniak. Przeciwnowotworowe efekty BCG zależą od zdolności do indukowania wyszkolonej odporności w monocytach i makrofagach. Tę właściwość wykorzystano np. w preparacie Onko BCG 100 Biomedu Lublin S.A., przy czym efekty heterologiczne po szczepieniu BCG zależą od zastosowanego w szczepionce szczepu Mycobacterium tuberculosis (15 paźdzniernika 2020 roku, F. Schaltz-Buchholzer).
Optimmunize: ustalenia
Prace w ramach Optimmunize doprowadziły do ustalenia, że szczepionki przeciw polio, BCG, błonicy, tężcowi i krztuścowi zmniejszają śmiertelność ogólną wśród dzieci. Szczepienia przeciw odrze zmniejszają zachorowalność na choroby inne niż odra o 28%. Szczepienia przeciw polio, Haemophilus influenzae typu B, odrze, śwince, różyczce, ospie wietrznej, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B, pneumokokom i inaktywowanej przeciw grypie zmniejszają wskaźniki infekcji SARS-CoV-2. Fenotyp odporności wyćwiczonej utrzymuje się przez 3 miesiące do roku, chociaż heterologiczna ochrona przed zakażeniem może trwać nawet do 5 lat po szczepionkach „żywych” (4 marca 2020 roku, Mihai G. Natea). Szczepienia przeciw odrze, śwince i różyczce (MMR) redukują o 48% ryzyko objawowego COVID-19, ale nie zapobiegają zakażeniu. (20 września 2021 roku, Edison Natal Fedrizzi).