REKLAMA
Newsletter
Aptekarz Polski
Archiwum
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Aktualności
  • Eksperci
  • SZKOLENIA
  • Wiedza
  • Receptura
  • Prawo
  • Trendy
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • Aktualności
  • Eksperci
  • SZKOLENIA
  • Wiedza
  • Receptura
  • Prawo
  • Trendy
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Aptekarz Polski
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Strona główna Lifestyle

Poradnictwo żywieniowe i dietetyczne w praktyce aptecznej. Jak bezpiecznie obniżać masę ciała?

dr hab. Maciej Bilek, prof. URAutordr hab. Maciej Bilek, prof. UR
08/06/2021
Poradnictwo żywieniowe i dietetyczne w praktyce aptecznej. Jak bezpiecznie obniżać masę ciała?

fot. Canva.com

Dlaczego genodiety są krytykowane przez specjalistów?

Wyeksponowane powyżej konsekwencje stoosowania diet redukcyjnych dobrze chyba ilustrują w co możemy popchnąć i w co popychamy pacjentów nakazując im „walkę z otyłością i nadwagą”! Potępiając bez wyczucia czyjąś nadwagę i otyłość miejmy zawsze w oczach tego właśnie pacjenta stosującego którąś z powyższych diet, gdyż to po nie sięgnie najczęściej w ramach owej „walki”.

Z karkołomności diet tych pacjenci zaczynają sobie coraz lepiej zdawać sprawę i z tego też powodu rosnącą popularnością cieszą się tzw. genodiety. To badania genetyczne kilku tzw. „markerów otyłości”, głównie genów odpowiadających za metabolizm tłuszczów i węglowodanów i genu FTO, odpowiedzialnego za poziom leptyny (hormonu decydującego o m.in. uczuciu głodu). Genodiety są bardzo drogie, płaci się za nie nierzadko kilka tysięcy złotych, a wraz z wynikiem otrzymuje gotowe jadłospisy, wskazówki dotyczące stylu życia, możliwość regularnego prowadzenia konsultacji dietetycznych.

Genodiety są jednak krytykowane przez specjalistów. Profesor Renata Kostogrys z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie twierdzi, że brak jest naukowych dowodów na możliwość podejmowania skutecznych i bezpiecznych decyzji żywieniowych tylko na podstawie testów DNA. Z kolei profesor Michael Dansinger z Tufts School of Medicine mówi, że waga to coś, co w 10% jest dyktowane przez geny, zaś w 90% przez nasz styl życia. Każdy znajduje się w grupie ryzyka, jedni bardziej, inni mniej. Nasze zrozumienie interakcji pomiędzy żywnością i genetyką jest na razie w powijakach. Niewykluczone, że w przyszłości, wraz z rozwojem badań będziemy mogli wykorzystać tę wiedzę w sposób bardziej efektywny. 

Czy istnieją leki na otyłość?

Czytelnicy „Aptekarza Polskiego” zapytają zatem: jak bezpiecznie obniżać masę ciała, skoro popularne diety redukcyjne są w istocie niebezpieczne, a równocześnie wciąż musimy mieć na uwadze, aby nieodpowiedzialnym słowem nie skrzywdzić pacjenta? Pierwsze, co farmaceucie w tym momencie przychodzi do głowy to oczywiście – zastosować leki! Jak jednak pokazuje doświadczenie, wszystkie dotychczasowe tego typu próby okazały się obarczone ryzykiem.

Historia leków z sibutraminą

Wszyscy pamiętamy historię stosowania leków z sibutraminą. Działała ona ośrodkowo, hamując zwrotny wychwyt serotoniny i nasilając poposiłkowe uczucie sytości. Ograniczała równocześnie zwrotny wychwyt noradrenaliny i nasilała termogenezę. Działania niepożądane, takie jak suchość w jamie ustnej, zaparcia, czy bezsenność, można było nie tyko przewidzieć, ale i wytrzymać, pojawiły się jednak znacznie poważniejsze: wzrost ciśnienia tętniczego i przyspieszenie akcji serca. U pacjentów z chorobami sercowo-naczyniowymi dochodziło m.in. do zawałów mięśnia sercowego i udarów mózgu oraz zatrzymania akcji serca! Wszystko to sprawiło, że w 2010 roku Europejska Agencja ds. Leków (EMA) zawiesiła pozwolenie na dopuszczenie leku do obrotu, stwierdzając, że ryzyko stosowania przewyższa potencjalne korzyści.

Orlistat – działania niepożądane nie dla każdego do zaakceptowania

Kolejnymi lekami o których warto wspomnieć są te zawierające orlistatjako substancję czynną. Mechanizm działania jest tutaj zupełnie odmienny: lek hamuje działanie lipazy trzustkowej i żołądkowej, ograniczając tym samym hydrolizę tłuszczów, skutkiem czego 30% spożytego tłuszczu nie wchłania się. Brzmi bardzo zachęcająco, jednak taki właśnie mechanizm działania skutkuje nieprzyjemnymi działaniami niepożądanymi. Występują gazy jelitowe, plamiące biegunki tłuszczowe i wycieki z odbytnicy, nietrzymanie stolca, zwiększona częstotliwość bolesnych wypróżnień, uczucie dojmującego zmęczenia i osłabienia. Pojawić mogą się choroby dziąseł, skórne reakcje alergiczne. Dochodzi także do zahamowanie wchłaniania witamin A, D, E, K.

Suplementy diety “na odchudzanie” – czy mogą nieść zagrożenia?

Pacjenci oczywiście wiedzą o tym wszystkim, spędzając po kilka godzin dziennie na blogach internetowych: znamy przecież świetnie z własnego doświadczenia sytuacje w których pacjent jest lepiej oczytany w literaturze fachowej, także tej anglojęzycznej, aniżeli fachowy pracownik ochrony zdrowia! Pacjenci świetnie wiedzą nie tylko o działaniach niepożądanych leków „na nadwagę i otyłość”, ale również o niskiej skuteczności suplementów diety. Te zawierają najczęściej albo kofeinę, która nasila termogenezę i przy okazji poważnie może zaszkodzić, zwłaszcza osobom z chorobami układu sercowo-naczyniowego, albo jod, który prowadzić może do zaburzeń gospodarki hormonalnej. To jednak nie jest największy problem z suplementami diety.

Na ostatnim V Kongresie Żywieniowym organizowanym przez Państwowy Zakład Higieny dr hab. Regina Wierzejska, wieloletni pracownik Instytutu Żywności i Żywienia, nie wahała się poruszyć bardzo trudny temat niezgodności treści etykiet suplementów diety, głównie tych „na odchudzanie”, z ich rzeczywistym składem: coraz więcej z nich jest zafałszowanych substancjami do stosowania tylko w lekach lub zupełnie zakazanymi w użyciu (…). W wyniku kontroli laboratoryjnej najczęściej stwierdza się obecność sibutraminy, johimbiny, substancji przeciwdepresyjnych, a w niektórych preparatach nawet amfetaminy i jej pochodnych. Następnie przytoczyła dane zgodnie z którymi 20% suplementów diety zawiera, co najmniej jeden nie dopuszczony składnik, a z uwagi na ilość suplementów dostępnych w sprzedaży (zwłaszcza w Internecie) stwierdzane przypadki zafałszowań określa się, jako wierzchołek góry lodowej.

Czy leki przeczyszczające mają sens w odchudzaniu?

Poza typowymi lekami i suplementami diety „na odchudzanie” jest też i trzecia droga. Często spotykaną praktyką jest mianowicie chroniczne przyjmowanie leków przeczyszczających, najczęściej tych roślinnych, uważanych za jakoby „bezpieczne”. Faktycznie, powodują one szybki spadek masy ciała, po pierwsze związany on jest jednak z odwodnieniem, któremu towarzyszą poważne zaburzenia gospodarki elektrolitowej, po drugie – z niedożywieniem, na skutek przedwczesnej ewakuacji treści pokarmowej z jelit. Pojawiają się wówczas bardzo niebezpieczne niedobory praktycznie wszystkich składników pokarmowych. Każdy farmaceuta powinien zatem w sposób szczególny potępiać takie właśnie stosowanie leków przeczyszczających i zwracać uwagę w jakim rzeczywiście celu pacjenci je kupują!

Czytaj także: Czym jest intermittent fasting, czyli post przerywany?

Strona 2 z 4
Poprzedni1234Następny
Tagi: bromatologiadietadietetykażywienie człowieka
UdostępnijPodziel się
dr hab. Maciej Bilek, prof. UR

dr hab. Maciej Bilek, prof. UR

Maciej Bilek – magister farmacji, doktor nauk farmaceutycznych, doktor habilitowany nauk leśnych. Temu nietypowemu połączeniu patronują przodkowie: ojciec Jerzy – farmaceuta, dziadek Mieczysław – docent doktor medycyny oraz prapradziadek Jan Nepomucen i praprapradziadek Józef – leśniczowie. Autor ponad stu publikacji naukowych, poświęconych m.in. chemizmowi, toksykologii i przetwórstwu soku brzozowego, fitochemii leśnych roślin leczniczych, zanieczyszczeniom wód studziennych, właściwościom żywieniowym płynnych środków spożywczych oraz owoców i warzyw. Autor blisko sześciuset (w tym ponad stu dla „Aptekarza Polskiego”) artykułów popularno-naukowych, dotyczących m.in. historii farmacji i medycyny, receptury aptecznej, zielarstwa i ziołolecznictwa, chemii i toksykologii żywności oraz chorób zakaźnych. Autor kilkunastu książek na temat dziejów prowincjonalnych aptek i historii farmacji w południowej Polsce. Pracownik naukowy Uniwersytetu Rzeszowskiego, wykładowca przedmiotów związanych m.in. z dietetyką, żywnością funkcjonalną, suplementami diety, surowcami leśnymi, analizą instrumentalną i zielarstwem. Najważniejszym jednak terenem działalności jest zabawa z dziećmi – Mieczysławem i Felicją.

Powiązane artykuły

Non-adherence, czyli dlaczego pacjenci nie chcą stosować leków?

Non-adherence, czyli dlaczego pacjenci nie chcą stosować leków?
Autormgr farm. Aleksandra Mroczkowska

Mimo rozpowszechnienia wiedzy na temat chorób przewlekłych oraz ogromnego postępu w farmakoterapii, ich leczenie nadal bywa nieskutecznie. Przyczyn tego zjawiska...

Czytaj więcej

Z koleżeńską wizytą, po zawodową inspirację… Farmaceutka w Australii

Z koleżeńską wizytą, po zawodową inspirację... Farmaceutka w Australii
Autormgr farm. Joanna Bilek

Do tej pory w cyklu „Z koleżeńską wizytą, po zawodową inspirację...” odwiedziliśmy farmaceutów pracujących w Europie. Tym razem, dzięki uprzejmości...

Czytaj więcej
Następny wpis
Co zamiast rezorcyny? Substancje recepturowe o działaniu redukującym, złuszczającym i antyseptycznym

Co zamiast rezorcyny? Substancje recepturowe o działaniu redukującym, złuszczającym i antyseptycznym

Przeczytaj również

Trzy ważne rozporządzenia w sprawie małpiej ospy

Trzy ważne rozporządzenia w sprawie małpiej ospy

Limfocyty CAR-T będą po raz pierwszy wytwarzane w Polsce

Limfocyty CAR-T będą po raz pierwszy wytwarzane w Polsce

Rynek apteczny według PexPharma

Rynek apteczny w kwietniu 2022 wyżej niż rok wcześniej (+14.6%). Spadek względem marca 2022 (-7.9%)

Krajowi Producenci Leków składają petycję do Parlamentu Europejskiego

Krajowi Producenci Leków składają petycję do Parlamentu Europejskiego

Komisja Zdrowia o podwyżkach dla pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych

Komisja Zdrowia o podwyżkach dla pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych

Facebook

  • Kontakt
  • Dla reklamodawców
  • Dla autorów
  • Regulamin serwisu
Aptekarz Polski. Pismo Naczelnej Izby Aptekarskiej

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 188 (166e)
  • Aktualności
  • Wiedza
  • Trendy
  • Farmacja szpitalna
  • Aptekarz Polski

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Cześć!
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do regulaminu serwisu.
Rezygnuję
Cześć!
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do regulaminu serwisu.
Rezygnuję
Jak pomóc Ukrainie?
SPRAWDŹ
Jak pomóc Ukrainie?
SPRAWDŹ
Ta strona używa plików cookies. Pozostając na tej stronie zgadzasz się na ich użycie. ☒ Zgadzam się