Newsletter
Aptekarz Polski
Archiwum
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Aktualności
  • SZKOLENIA
  • Wiedza
  • Edukacja
  • Receptura
  • Prawo
  • Trendy
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • Aktualności
  • SZKOLENIA
  • Wiedza
  • Edukacja
  • Receptura
  • Prawo
  • Trendy
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Aptekarz Polski
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Strona główna Wiedza

Substancje psychoaktywne w farmakoterapii schorzeń lekoopornych

mgr farm. Karolina Wotlińska-PełkaAutormgr farm. Karolina Wotlińska-Pełka
24/07/2020
Substancje psychoaktywne w farmakoterapii opornych schorzeń

fot. Canva.com

Smutek, melancholia, frustracja, zagubienie w rzeczywistości, trudność w porozumieniu ze światem zewnętrznym… Kiedy choroba zabiera radość życia, a wszystko staje się uciążliwym, często przerastającym obowiązkiem? Moment, kiedy człowiek zaczyna się oddalać od osób dotychczas bliskich jest trudny do zauważenia. Początek choroby psychicznej bywa zaskoczeniem.

Depresja – niechciany prezent współczesności

Trudności codziennego życia, presja i stres wywołują dysonans między oczekiwaniami a realnością. Niektórzy mają też predyspozycje genetyczne czy chorobę wrodzoną, ale depresja jest niechcianym prezentem współczesnego stylu życia. W 2015 roku 4,4% światowej populacji cierpiało na depresję. Oznacza to chorobę około 300 milionów ludzi. W Polsce przyjmuje się, że około 1,5-2 milionów osób ma depresję. Koszt schorzenia w 2010 roku obliczono w USA na 210,5 miliarda dolarów, co  oznacza wzrost o 21,5% od 2005 roku. Czytaj więcej: Raport Narodowego Funduszu Zdrowia: depresja.

W trakcie Kongresu Starzenia, który odbył się 13 lipca 2020 roku, dr n. med. Piotr Wierzbiński podał, że:

  • 30-40% pacjentów doznaje nawrotu choroby w ciągu roku pomimo leczenia,
  • 60% pacjentów poniżej 64 r.ż., którzy otrzymują właściwe leczenie, przerwie je w ciągu 6 miesięcy od rozpoczęcia terapii,
  • tylko 25% pacjentów z ciężkim nasileniem objawów otrzyma właściwą pomoc, a 37% nie otrzyma ani leków, ani żadnej formy psychoterapii.

Choroba psychiczna stygmatyzuje, a izolujący się chory bywa odrzucany przez otoczenie. Dawniej rodzina przejmowała rolę kręgu wspierającego słabszych. Obecnie te więzy się rozluźniły, ponieważ każdy żyje własnym życiem próbując nadążyć za pędzącym światem. Czasem po drodze można kogoś zgubić…

Czym jest depresja i jak często występuje?

Depresja to obniżenie nastroju, smutek, zniechęcenie do życia, brak nadziei, niedorzeczne ideacje z patrzeniem na siebie w negatywnym świetle. Może występować z melancholią, będąc uwarunkowaną biologicznie lub bez niej jako reakcja na stresory środowiskowe. Niejednokrotnie towarzyszą jej myśli o śmierci i próby samobójcze. Jest schorzeniem towarzyszącym chorobom somatycznym, przewlekłym i terminalnym. Występuje u 20-40% chorych onkologicznie, u 51% osób z chorobą Parkinsona i u ponad połowy osób z zespołami bólowymi. Czytaj więcej: Depresja niejedno ma imię.

Depresja a cytokiny. Czy depresja może być chorobą zapalną?

Symptomy depresji mają być związane z zaburzeniami wydzielania serotoniny, dopaminy i noradrenaliny. Badania wskazują również na zapalną komponentę tej choroby. W przebiegu depresji stwierdza się podwyższone obwodowe poziomy cytokin zapalnych tj. interleukiny: IL-6, IL-10, IL-12, IL-13, IL-18 i czynnika martwicy nowotworów TNF-alfa, a obniżony interferonu gamma INF-gamma. Zastosowanie klasycznych leków przeciwdepresyjnych obniża poziomy IL-6, IL-10 i czynnika martwicy nowotworów.

Wzrost poziomu cytokin jako działanie niepożądane leków

Osoby z depresją psychotyczną są też leczone lekami przeciwpsychotycznymi tj. klozapiną czy olanzapiną. W tym przypadku występuje ryzyko wzrostu masy ciała i zwiększenia poziomu cytokin zapalnych. Podobne działanie uboczne można zaobserwować po karbamazepinie i solach litu, które są stosowane w depresji dwubiegunowej i nawracających epizodach depresji.

Wpływ cytokin na poziom neuroprzekaźników

Cytokiny wpływają na syntezę monoamin, modulują przekazywanie sygnałów serotoninowych i pobudzają funkcję transporterów monoaminowych, które dokonują ponownego wychwytu serotoniny synaptycznej. Niedobór serotoniny w pewnych strukturach mózgu sprzyja występowaniu depresji. Cytokiny wpływają też na uwalnianie innych neuroprzekaźników np. glutaminianu przez komórki glejowe – astrocyty. Ponadto stymulują receptory N-metylo-D-asparaginianowe (NMDA) i hamują sygnalizację kwasu gamma-aminomasłowego (GABA) oraz sygnalizację acetylocholiny.

Rola cytokin w powstawaniu autoprzeciwciał

Biorą też udział w wytwarzaniu autoprzeciwciał np. przeciwko receptorom dopaminy-2, co prowadzi do rozwoju zaburzeń neuropsychiatrycznych u dzieci po zakażeniach paciorkowcowych i u osób z zespołem Tourette’a. Uważa się, że autoprzeciwciała przeciwko receptorom serotoninergicznym i cholinergicznym indukują zespoły depresyjne. U osób starszych w przebiegu depresji stwierdza się zmniejszoną ilość receptorów serotoniny 5HT i 5HT2 oraz spadek syntezy neuroprzekaźników.  Próby z zastosowaniem przeciwciał przeciwinterleukinowych tj. tocilizumab, sirukumab i siltuksimab (anty IL-6) wykazują pewną skuteczność w depresji o niskim nasileniu ze stanem zapalnym, ale mają szereg skutków ubocznych.

Dwie najpopularniejsze grupy leków przeciwdepresyjnych, czyli SSRI – selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny i SNRI – inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny, zwiększają poziom serotoniny synaptycznej i przez to przyczyniają się do poprawy stanu chorego.

Udowodniono również, że przyczyniają się do spadku poziomu cytokin zapalnych, podobnie jak i udana psychoterapia. Jednak od 1986 roku kiedy wprowadzono fluoksetynę, nie zarejestrowano żadnego leku z tej grupy, który można by określić jako przełomowy.

Strona 1 z 4
12...4Następny
Tagi: choroby psychicznedepresjalekoopornośćpsychiatriasubstancje psychoaktywne
UdostępnijPodziel się
mgr farm. Karolina Wotlińska-Pełka

mgr farm. Karolina Wotlińska-Pełka

Genetycznie chemik, z wykształcenia aptekarz - od dwudziestu lat w zawodzie. Interesuje się wszystkim, co jest związane z nowoczesnymi metodami leczenia, w szczególności w obszarze biotechnologii, genetyki i onkologii. Członek Rady Częstochowskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej. Blog: www.farmacja-subiektywnie.pl, kontakt na TT: @Kto72102356

Powiązane artykuły

Terapia COVID-19 przy wykorzystaniu komórek macierzystych. Przyszłość czy teraźniejszość?

Terapia COVID-19 przy wykorzystaniu komórek macierzystych. Przyszłość czy teraźniejszość?
AutorMichał Tułaza

Minęło ponad sto lat, odkąd w drugiej dekadzie XX wieku pandemia grypy, tzw. hiszpanki, doprowadziła do śmierci milionów ludzi na...

Czytaj więcej

Systemy transdermalne – o czym informować pacjenta?

Systemy transdermalne - o czym informować pacjenta?
Autormgr farm. Aleksandra Mroczkowska

Systemy transdermalne to nowoczesna postać leku, która nie tylko zapewnia wygodę stosowania, ale przede wszystkim zwiększa skuteczność i bezpieczeństwo leczenia....

Czytaj więcej
Następny wpis
MZ: Farmaceutyczny Egzamin Weryfikacyjny to nie egzamin uproszczony

MZ: Farmaceutyczny Egzamin Weryfikacyjny to nie egzamin uproszczony

Przeczytaj również

Rusza II edycja pierwszego w Polsce programu certyfikacji żywieniowej

Rusza II edycja pierwszego w Polsce programu certyfikacji żywieniowej

Paweł Piotrowski przestał pełnić funkcję Głównego Inspektora Farmaceutycznego

Paweł Piotrowski przestał pełnić funkcję Głównego Inspektora Farmaceutycznego

Mutacja, wariant czy szczep - czym się różnią?

Mutacja, wariant czy szczep – czym się różnią?

Komunikat w sprawie szczepionek przeciw grypie

Komunikat w sprawie szczepionek przeciw grypie – podmioty lecznicze zaszczepią chętnych pacjentów

Ustawa o zawodzie farmaceuty opublikowana w Dzienniku Ustaw

Ustawa o zawodzie farmaceuty opublikowana w Dzienniku Ustaw

Facebook

  • Kontakt
  • Dla reklamodawców
  • Dla autorów
  • Regulamin serwisu
Aptekarz Polski. Pismo Naczelnej Izby Aptekarskiej

Redakcja korzysta z zasobów: freepik.com, flaticon.com

Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 171 (149e)
  • Aktualności
  • Szkolenia
  • Wiedza
  • Trendy
  • WIDEO
  • Farmacja szpitalna
  • Aptekarz Polski

Redakcja korzysta z zasobów: freepik.com, flaticon.com

Zapisz się do newslettera Aptekarza Polskiego
Zapisz się do newslettera Aptekarza Polskiego
Cześć!
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do regulaminu serwisu.
Rezygnuję
Cześć!
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do regulaminu serwisu.
Rezygnuję
Ta strona używa plików cookies. Pozostając na tej stronie zgadzasz się na ich użycie. ☒ Zgadzam się