Czy w przypadku półpaśca istnieje ryzyko zarażenia?
Ryzyko zarażenia w przypadku półpaśca występuje wyłącznie w sytuacji bezpośredniego kontaktu z zawartością pęcherzyków wysypki. We wspomnianych pęcherzykach znajdują się zakaźne wiriony, które mogą unosić się w powietrzu, jednakże półpasiec jest tylko około w połowie tak zaraźliwy jak ospa wietrzna. Czytaj więcej: Ostrzeżenie Głównego Inspektora Sanitarnego przed udziałem w „ospa party” i „odra party”.
Ryzyko zarażenia się półpaścem od osoby chorej istnieje, gdy pęcherzyki wysypki nie są przyschnięte, natomiast w sytuacji, gdy nie doszło jeszcze do wystąpienia wysypki, bądź już uległa ona zanikowi i powstały na skórze strupki, pacjent nie stanowi ryzyka dla otoczenia [5,12]. Czytaj więcej: Wirusowe choroby zakaźne wieku dziecięcego.
Jak leczyć półpaśca?
Leczenie półpaśca ma na celu przede wszystkim zahamowanie trwającego procesu replikacji wirusa, uśmierzenie odczuwanego bólu przez pacjenta oraz zapobieganie potencjalnym powikłaniom, takim jak neuralgia popółpaścowa. W tym celu w trakcie terapii, wykorzystywane są leki o działaniu przeciwwirusowym, przeciwbólowym oraz kortykosteroidy [6,13].
Leki przeciwwirusowe w terapii półpaśca
Acyklowir jest substancją ze wskazaniem do stosowania w leczeniu zakażeń wywołanych przez wirus ospy wietrznej i półpaśca. Wśród tej grupy substancji leczniczych możemy również wymienić walacyklowir, jednakże acyklowir jest częściej wybierany podczas leczenia. Acyklowir w aptekach jest obecny w postaci preparatów dostępnych zarówno bez recepty (dawka 200 mg oraz 400 mg), jak i tych wyłącznie na receptę (dawka 800 mg) [13,14].
Istotne znaczenie ma szybkość rozpoczęcia terapii z wykorzystaniem leków o działaniu przeciwwirusowym. Jeżeli leczenie zostanie rozpoczęte w ciągu 72 godzin od momentu pojawienia się wysypki, może wpłynąć na złagodzenie przebiegu choroby, a także na skrócenie czasu jej trwania [1,13]. Czytaj więcej: Leki przeciwwirusowe oraz preparaty wspomagające odporność w aptece ogólnodostępnej. Czym dysponujemy?
Dawkowanie acyklowiru oraz znaczenie rozpoczęcia terapii
Zalecane jest przyjmowanie dawki 800 mg cztery – pięć razy w ciągu doby, w odstępach mniej więcej co 4 godziny, z zachowaniem przerwy nocnej. Leczenie powinno trwać 5 – 7 dni. Ważnym aspektem jest szybkość rozpoczęcia terapii z wykorzystaniem acyklowiru, gdyż najlepsze efekty jesteśmy w stanie osiągnąć w sytuacji podania leku w przeciągu 24 godzin od momentu pojawienia się wysypki na skórze [14].
Jakie środki ostrożności trzeba podjąć podczas terapii acyklowirem?
Warto wspomnieć, że acyklowir jest substancją wydalaną z organizmu przez nerki, o czym należy pamiętać szczególnie w przypadku osób zmagających się z ich niewydolnością. W takich sytuacjach zalecane jest zmniejszenie dawki leku przeciwwirusowego. U osób starszych warto wziąć pod uwagę potencjalne problemy z nerkami, a także należy dbać w trakcie terapii z wykorzystaniem acyklowiru o odpowiedni poziom nawodnienia organizmu, w celu zapobiegnięcia uszkodzenia nerek [14].
Leki przeciwbólowe w terapii półpaśca
Ból jest jednym z głównych objawów półpaśca oraz neuralgii popółpaścowej. Wysypka występująca podczas zakażenia wirusem VZV związana jest z odczuwaniem bólu o charakterze ciągłym bądź epizodycznym. Może być odczuwana przez pacjenta jako bolesna wrażliwość na dotyk, allodynia (ból na skutek bodźców, które nie powinny go powodować) czy też przeczulica (odczuwanie bodźców bólowych w sposób przesadny). Szacuje się, że ostry ból związany z półpaścem może wystąpić nawet u ponad 95% pacjentów powyżej 50 roku życia, natomiast 60-70% osób miesiąc po przebytym półpaścu nadal może odczuwać ból, z czego 40% określa go mianem ciężkiego [2,15].
Kontrola odczuwanego ostrego bólu związanego z półpaścem wpływa na poprawę jakości życia oraz funkcjonowania danej osoby. Istnieją również przypuszczenia, że stosowanie leków o działaniu przeciwbólowym może także przyczyniać się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia neuralgii popółpaścowej, chociaż brakuje dowodów przemawiających za tą hipotezą [15].
W leczeniu ostrego bólu powiązanego z półpaścem preferowane jest stosowanie środków przeciwbólowych działających ogólnoustrojowo niż środków o charakterze miejscowym. W celu uśmierzenia bądź złagodzenia silnego i ostrego bólu można zastosować substancje lecznicze z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) lub opioidy [1,15]. Czytaj więcej: Niesteroidowe leki przeciwzapalne.
Wybór odpowiedniego leku przeciwbólowego – drabina analgetyczna WHO
Proces leczenia ostrego bólu związanego z półpaścem powinien przebiegać – w zależności od jego nasilenia – zgodnie z poszczególnymi stopniami drabiny analgetycznej przedstawionej przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). W przypadku wystąpienia łagodnego bólu zalecane jest stosowanie związków z grupy NLPZ-ów oraz inne substancje lecznicze należące do leków nieopioidowych. W sytuacji dolegliwości bólowych o umiarkowanym stopniu nasilenia, skuteczne w swoim działaniu mogą okazać się leki nieopioidowe w połączeniu ze słabymi opioidami. W przypadku występowania silnego bólu może być wymagane stosowanie leków nieopioidowych w skojarzeniu z mocnymi opioidami [15].
