Pranobeks inozyny
Pranobeks inozyny (izoprynozyna) stanowi połączenie zawierające 4-acetamidobenzoesan 2-hydroksypropylodimetyloamoniowy oraz inozynę w stosunku molowym 3:1. Kompleks ten zaliczany jest do immunomodulujących leków przeciwwirusowych i w kilku krajach na świecie dopuszczony został do leczenia infekcji o podłożu wirusowym w 1971 r. [6].
Izoprynozyna jest składnikiem preparatów dostępnych zarówno na receptę, jak i bez recepty, co uzależnione jest od dawki w jakiej została zastosowana. Występuje w postaci tabletek oraz syropów, co sprawia, że lek ten dostępny jest również w wygodniejszej formie do podania dla dzieci (powyżej 12 miesiąca życia).
Mechanizm działania pranobeksu inozyny
Pranobeks inozyny stymuluje niespecyficzną odpowiedź immunologiczną niezależną od swoistego antygenu wirusowego odpowiedzialnego za choroby grypopodobne. W przeprowadzonych badaniach klinicznych indukował odpowiedź typu Th1. Prowadziło to do inicjacji dojrzewania oraz różnicowania limfocytów T, a także do wzmocnienia odpowiedzi limfoproliferacyjnych. Ponadto, pranobeks inozyny moduluje cytotoksyczność limfocytów T oraz komórek NK (ang. natural killer cell), które charakteryzują się zdolnością zabijania komórek zakażonych wirusem. Reguluje również funkcjonowanie limfocytów supresorowych T8 oraz pomocniczych T4 oraz zwiększa liczbę immunoglobulin G, które również odgrywają istotną rolę podczas zwalczania wirusów oraz powierzchniowych markerów dopełniacza. Pranobeks inozyny przyczynia się również do wzrostu produkcji cytokiny IL-1 i IL-2 oraz zwiększa ekspresję receptora Il-2 in vitro [6,7]. Czytaj więcej: Immunostymulacja. Preparaty OTC. Szczepionki doustne, preparaty zwiększające miejscową odporność śluzówek na zachorowanie.
Zastosowanie pranobeksu inozyny
Wśród wskazań do stosowania preparatów zawierających pranobeks inozyny w roli substancji leczniczej wyróżniamy zakażenia skóry oraz błon śluzowych spowodowane wirusem opryszczki zwykłej (HSV, ang. Herpes simplex virus), a także nawracające infekcje górnych dróg oddechowych. Preparaty z pranobeksem inozyny zalecane są również dla osób o obniżonej odporności [7].
Acyklowir
Acyklowir również należy do grupy substancji leczniczych charakteryzujących się działaniem przeciwwirusowym i jest syntetycznym analogiem nukleozydu purynowego. Po podaniu doustnym, charakteryzuje się niską biodostępnością (15-30%), co wynika ze słabej rozpuszczalności acyklowiru w wodzie oraz jego niskiej przepuszczalności [8]. Poza podaniem doustnym (tabletki), acyklowir występuje również w lekach podawanych drogą dożylną [9]. W aptekach dostępne są również preparaty przeznaczone do stosowania zewnętrznego (krem, żel). Tabletki zawierające acyklowir w dawce 200 oraz 400 mg są dostępne bez recepty, natomiast wyższa dawka substancji leczniczej (800 mg) ma status Rx . Z racji, że fosforylacja i akumulacja trifosforanu acyklowiru ma miejsce tylko i wyłącznie w komórkach, które uległy zakażeniu wirusem, toksyczny wpływ acyklowiru na pozostałe komórki pacjenta jest niewielki [10]. Czytaj więcej: Zakażenia wywołane wirusem opryszczki zwykłe oraz Opryszczka – nawracający problem.
Mechanizm działania acyklowiru
Acyklowir jest substancją, która włącza się do DNA wirusa, przyczyniając się do hamowania jego syntezy i replikacji. Następuje przekształcenie acyklowiru przez enzymy komórkowe do trifosforanu acyklowiru. Powstały trifosforan acyklowiru pełni rolę inhibitora oraz substratu wirusowej polimerazy DNA ograniczając replikację wirusa [9,10].
Zastosowanie acyklowiru
Acyklowir stosowany jest w leczeniu zakażeń wywołanych przez wirusy opryszczki pospolitej HSV-1 oraz HSV-2, w przypadku opryszczkowego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, a także zakażeń wirusem ospy wietrznej i półpaśca (VZV, Varicella zoster virus) oraz Herpes genitalis. Na rynku farmaceutycznym występuje preparat dostępny bez recepty zawierający acyklowir w dawce 200 mg, który wskazany jest podczas leczenia nawrotowej opryszczki narządów płciowych. U pacjentów z ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV, ang. human immunodeficiency virus) acyklowir jest czasem wykorzystywany podczas terapii wyprysku opryszczkowego [8,9].
