Witamina C
Witamina C jest powszechnie znana ze swoich właściwości przeciwutleniających oraz roli wspomagającej funkcje odpornościowe. W przypadku wystąpienia infekcji w organizmie, zapotrzebowanie na witaminę C wzrasta. Czytaj więcej: Szkorbut, cytryny i witamina C. Kiedy warto ją suplementować?
Zastosowanie witaminy C w COVID-19
Wciąż trwają badania nad potencjalnymi terapiami względem COVID-19, a jedną z nich jest wykorzystanie witaminy C. Teoretycznie istnieją korzyści wynikające z jej stosowania, które miałyby znaczenie w przypadku COVID-19. Witamina C u pacjentów z ciężką sepsą lub zespołem ostrej niewydolności oddechowej (ARDS) wykazywała korzystny wpływ, a COVID-19 może być powikłany tymi następstwami [17].
Wciąż jednak nie ma wyników badań klinicznych związanych ze stosowaniem witaminy C w przypadkach COVID-19. Badania nad rolą wspomnianej witaminy w postaci wlewów dożylnych podczas leczenia COVID-19 nadal trwają [18]. Kilka metaanaliz przedstawia pozytywne wyniki uzyskane na skutek stosowania witaminy C w krytycznych przypadkach oraz występującej sepsy, jednak wciąż nie mamy wyników badań klinicznych dotyczących jej podawania przy COVID-19. Obecnie stosowanie witaminy C w przypadku COVID-19 jest tylko terapią empiryczną opartą na doświadczeniach chińskich klinicystów.
Witamina D
Pacjenci z obniżoną odpornością, rozstrzeniem oskrzeli, a także osoby starsze u których zaobserwowano niedobór witaminy D stanowią grupy ryzyka, u których zakażenie COVID-19 może mieć ciężki przebieg. Witamina D pełni również istotną rolę w przypadku chorób sercowo-naczyniowych czy też cukrzycy. Jej niedobór często również występuje w przypadku otyłości bądź u osób palących. Czytaj więcej: Suplementacja witaminą D. Skutki niedoboru i nadmiaru.
Witamina D a choroby dróg oddechowych
Badania epidemiologiczne sugerują, że niski poziom witaminy D wiąże się z wirusowymi zakażeniami dróg oddechowych oraz ostrym uszkodzeniem płuc (ALI). Kalcytriol wykazuje ochronne działanie względem wspomnianego ostrego uszkodzenia płuc poprzez modulowanie ekspresji ACE2 w tkance płuc układu renina – angiotensyna [19]. Istnieje powiązanie pomiędzy COVID-19 a układem renina-angiotensyna (RAS). Zaobserwowano, że COVID-19 wiąże się z receptorami enzymu konwertazy angiotensyny, aby zaatakować ludzkie komórki nabłonkowe płuc i zainicjować infekcję [20].
Suplementacja witaminy D jest rozważana jako dodatkowa, wspomagająca terapia z uwagi na jej bezpieczeństwo oraz łatwość podawania. Witamina D wykazuje bezpośredni wpływ na proliferację oraz aktywność komórek odpornościowych, ekspresję enzymu konwertazy angiotensyny typu 2 w płucach oraz wpływa na obniżenie napięcia powierzchniowego [19]. Witamina D zmniejsza ryzyko wystąpienia przeziębienia. Przyczynia się również do zwiększenia odporności komórkowej, ekspresji genów związanych z przeciwutlenianiem oraz moduluje odporność adaptacyjną. Przegląd literatury niestety nie umożliwił dotarcia do ewentualnych badań klinicznych mających na celu określenie roli oraz efektywności witaminy D w supresji SARS-CoV-2 [21]. Brakuje naukowych dowodów wskazujących, że suplementacja bardzo wysokich dawek witaminy D byłaby korzystna w zapobieganiu bądź leczeniu zakażeń COVID-19.
[expand title=”Piśmiennictwo: kliknij, aby rozwinąć„]
[1] Kłysik, K., Pietraszek, A., Karewicz, A., & Nowakowska, M. (2020). Acyclovir in the treatment of herpes viruses–a review. Current medicinal chemistry.
[2] Wu, R., Wang, L., Kuo, H. C. D., Shannar, A., Peter, R., Chou, P. J., … & Poiani, G. J. (2020). An update on current therapeutic drugs treating COVID-19. Current Pharmacology Reports, 1.
[3] Rosa, S. G. V., & Santos, W. C. (2020). Clinical trials on drug repositioning for COVID-19 treatment. Revista Panamericana de Salud Pública, 44, e40.
[4] Saleh, M., Gabriels, J., Chang, D., Kim, B. S., Mansoor, A., Mahmood, E., … & Beldner, S. (2020). The effect of chloroquine, hydroxychloroquine and azithromycin on the corrected QT interval in patients with SARS-CoV-2 infection. Circulation: Arrhythmia and Electrophysiology.
[5] Rahman, M. T., & Idid, S. Z. (2020). Can Zn Be a Critical Element in COVID-19 Treatment? Biological Trace Element Research, 1-9.
[6] Beran, J., Šalapová, E., & Špajdel, M. (2016). Inosine pranobex is safe and effective for the treatment of subjects with confirmed acute respiratory viral infections: analysis and subgroup analysis from a Phase 4, randomised, placebo-controlled, double-blind study. BMC infectious diseases, 16(1), 648.
[7] https://pub.rejestrymedyczne.csioz.gov.pl – Neosine forte, 500 mg/5ml, syrop
[8] Telange, D. R., Bhagat, S. B., Patil, A. T., Umekar, M. J., Pethe, A. M., Raut, N. A., & Dave, V. S. (2019). Glucosamine HCl-based solid dispersions to enhance the biopharmaceutical properties of acyclovir. Journal of Excipients and Food Chemicals, 10(3), 65-81.
[9] Taylor, M., & Gerriets, V. (2019). Acyclovir.
[10] https://pub.rejestrymedyczne.csioz.gov.pl – Aciclovir Jelfa, 250 mg, proszek do sporządzania roztworu do infuzji
[11] Poole, C. L., & James, S. H. (2018). Antiviral therapies for herpesviruses: current agents and new directions. Clinical therapeutics, 40(8), 1282-1298.
[12] Schuster, A. K., Harder, B. C., Schlichtenbrede, F. C., Jarczok, M. N., & Tesarz, J. (2016). Valacyclovir versus acyclovir for the treatment of herpes zoster ophthalmicus in immunocompetent patients. Cochrane Database of Systematic Reviews, (11).
[13] Devanand, D. P., Andrews, H., Kreisl, W. C., Razlighi, Q., Gershon, A., Stern, Y., … & Katsikoumbas, M. (2020). Antiviral therapy: Valacyclovir Treatment of Alzheimer’s Disease (VALAD) Trial: protocol for a randomised, double-blind, placebo-controlled, treatment trial. BMJ open, 10(2).
[14] Prasana, J. C., Muthu, S., & Abraham, C. S. (2019). Molecular docking studies, charge transfer excitation and wave function analyses (ESP, ELF, LOL) on valacyclovir: a potential antiviral drug. Computational biology and chemistry, 78, 9-17.
[15] https://pub.rejestrymedyczne.csioz.gov.pl – Vratizolin, 30mg/g, krem
[16] Skalny, A. V., Rink, L., Ajsuvakova, O. P., Aschner, M., Gritsenko, V. A., Alekseenko, S. I., … & Tsatsakis, A. (2020). Zinc and respiratory tract infections: Perspectives for COVID‑19. International Journal of Molecular Medicine, 46(1), 17-26.
[17] Reni, W. Can Vitamin C Prevent and Help to Treat COVID-19?
[18] McCreary, E. K., & Pogue, J. M. (2020, April). Coronavirus disease 2019 treatment: a review of early and emerging options. In Open Forum Infectious Diseases (Vol. 7, No. 4, p. ofaa105). US: Oxford University Press.
[19] Ebadi, M., & Montano-Loza, A. J. (2020). Perspective: improving vitamin D status in the management of COVID-19. European Journal of Clinical Nutrition, 1-4.
[20] Giménez, V. M. M., Inserra, F., Tajer, C. D., Mariani, J., Ferder, L., Reiter, R. J., & Manucha, W. (2020). Lungs as target of COVID-19 infection: Protective common molecular mechanisms of vitamin D and melatonin as a new potential synergistic treatment. Life Sciences, 117808.
[21] Alipio, M. (2020). Vitamin D Supplementation Could Possibly Improve Clinical Outcomes of Patients Infected with Coronavirus-2019 (COVID-19). Available at SSRN 3571484.
[/expand]
