Newsletter
Aptekarz Polski
Archiwum
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • EKSPERCISprawdź
  • SZKOLENIAWeź udział
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • WYWIADYPrzeczytaj
  • EKSPERCISprawdź
  • SZKOLENIAWeź udział
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • WYWIADYPrzeczytaj
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Aptekarz Polski
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Strona główna Receptura

Substancje miejscowo znieczulające stosowane w recepturze aptecznej

mgr farm. Izabela OśródkaAutormgr farm. Izabela Ośródka
05/11/2021
Substancje miejscowo znieczulające stosowane w recepturze aptecznej

fot. Canva.com

Leki o działaniu miejscowo znieczulającym stosuje się w celu zniesienia odczuwania bólu, które wynika z podrażnienia lokalnych receptorów bólowych. Reakcja bólowa może być odpowiedzią organizmu na działanie substancji chemicznych, zmiany chorobowe i zapalne oraz oparzenia, stłuczenia i zabiegi chirurgiczne, w rezultacie których dochodzi do uszkodzenia skóry, mięśni lub kości. Istotną pozycję w grupie leków znoszących miejscowe odczucie bólu zajmują leki recepturowe.

Mimo obecności na rynku wielu preparatów gotowych, leki recepturowe są wciąż korzystną alternatywą ze względu na możliwość indywidualnego doboru składu leku i stosunkowo niski koszt terapii. Asortyment surowców recepturowych, które wykorzystuje się podczas sporządzania leków miejscowo znieczulających, stanowią substancje pochodzenia syntetycznego (benzokaina, lidokaina, prokaina, tetrakaina) i roślinnego (mentol, kamfora, kapsaicyna).
Benzokaina

Właściwości fizyczne i chemiczne benzokainy

Benzokaina (Benzocainum, syn.: Etoformium, Anaesthesinum, Ethylis aminobenzoas) pod względem chemicznym zaliczana jest do estrów etylowych kwasu p-aminobenzoesowego. Jako substancja pro receptura występuje w postaci białego proszku lub bezbarwnych kryształów. Należy do substancji bardzo słabo rozpuszczalnych w wodzie (1:2500) i glicerolu, dobrze rozpuszcza się w etanolu o stężeniu powyżej 50% (1:8).

Działanie lecznicze i zastosowanie benzokainy

Mechanizm jej działania opiera się na blokowaniu kanałów sodowych, depolaryzacji błony komórkowej i blokowaniu przewodzenia impulsów nerwowych. Biorąc pod uwagę czas działania zalicza się ona do substancji długodziałających. Według Farmakopei Polskiej XII stosuje się ją wyłącznie jako składnik leków do stosowania zewnętrznego na skórę i błony śluzowe, dla których określa się stężenia zwykle stosowane. Preparaty na bazie benzokainy aplikuje się w celu znoszenia bólu i świądu w przebiegu zmian skórnych, ukąszeń owadów, dolegliwości ze strony jamy ustnej, gardła, pochwy oraz hemoroidów. Dodawana jest także do preparatów pielęgnacyjnych i antyseptycznych.

Benzokaina wchodzi w skład leków recepturowych w postaci:
• maści uwodnionych i bezwodnych (stężenie zwykle stosowane do 10%)
• roztworów (1-3%)
• zawiesin, pudrów płynnych (do 5%)
• pudrów, zasypek (do 10%)
• czopków doodbytniczych
• globulek dopochwowych.

Jakie niezgodności recepturowe może dawać benzokaina?

Benzokaina należy do często wykorzystywanych surowców recepturowych, dlatego warto znać potencjalne niezgodności, które może powodować. Składnikami, na jakie należy zwrócić uwagę w przypadku łącznego zastosowania z benzokainą są:
• Mentol, kamfora, rezorcyna – ich połączenie prowadzi do powstania mieszaniny eutektycznej. W takiej sytuacji dochodzi do obniżenia temperatury topnienia i upłynnienia postaci leku, należy więc rozdzielić reagujące składniki lub zmieszać je w odpowiedniej kolejności (istotne podczas sporządzenia stałych postaci leku)
• Substancje o charakterze zasadowym, np. zasadowy azotan bizmutu, tetraboran sodu – w ich obecności benzokaina ulega hydrolizie, dlatego należy rozdzielić niezgodne składniki
• Nadtlenek benzoilu – zmniejsza siłę działania benzokainy
• Sulfonamidy i oksytetracyklina – w obecności benzokainy tracą właściwości przeciwbakteryjne.

Co warto wiedzieć o benzokainie?

• Benzokaina stanowi jeden z najstarszych leków znieczulających miejscowo i jednocześnie wykazuje najmniejszą toksyczność spośród środków tej grupy
• Przy krótkotrwałym stosowaniu jest substancją dobrze tolerowaną, jednak zdarza się, że jej aplikacja prowadzi do rozwoju reakcji alergicznych i zaczerwienienia skóry
• Badania wykazały, że długotrwałe i zbyt częste stosowanie preparatów o stężeniu powyżej 14% benzokainy grozi wystąpieniem methemoglobinemii, do objawów której zalicza się: tachykardię, duszności, sinicę, drgawki, śpiączkę, wstrząs, a nawet zgon. Zjawisko to dotyczy głównie dzieci poniżej 2. roku życia i osób starszych
• Preparatów zawierających benzokainę nie powinno się stosować na uszkodzoną skórę.

Przykłady recept z wykorzystaniem benzokainy

Rp.
Nystatyni 200 000 j.m.
Neomycini 0,5

Hydrocortisoni 0,1
Benzocaini 0,3
Glyceroli 20,0
M.f. suspensio
D.S. do pędzlowania jamy ustnej

Rp.
Benzocaini 0,5
Glucosi ad 10,0
M.f. pulv.
D.S. zasypka znieczulająca do jamy ustnej

Rp.
Benzocaini 1,0
Zinci oxydi

Bismuthi subnitratis aa 2,5
Lini olei ad 50,0

M.D.S. puder płynny

Rp.
Benzocaini
Ichtammoli aa 0,2
Cacao olei q.s.
M.f. supp. anal.
D.t.d. No XII
D.S. 3 x dziennie czopek

Rp.
Benzocaini 0,15
Bismuthi subgallatis 0,5

Cacao olei q.s.
M.f. glob. vag.
D.t.d. No XII
D.S. dopochwowo

Rp.
Gentamycini sulfatis 0,04
Benzocaini 1,5
Praffini liq. 8,0
Vaselini ad 50,0
M.f. ung.
D.S. 2 x dziennie na skórę

Rp.
Hydrocortisoni 1,0
Detreomycini 0,1
Benzocaini 3,0
Eucerini ad 100,0
M.f. ung.
D.S. zewnętrznie

Rp.
Argenti nitratis 0,5
Aquae q.s.
Benzocaini 5,0
Vaselini hydrophylici ad 100,0
M.f. ung.
D.S. na swędzącą skórę

Rp.
Mentholi 1,0
Acidi salicylici 2,0
Benzocaini 4,0
Lanolini 15,0
Vaselini albi ad 100,0
M.f. ung.
D.S. zewnętrznie

Czytaj także: Oleogel – żel bazowy hydrofobowy jako nowoczesne podłoże w recepturze półstałych postaci leku.

Strona 1 z 7
12...7Następny
Tagi: leki sporządzane w aptecerecepturareceptura aptecznasporządzanie leków
UdostępnijPodziel się

Chcesz otrzymywać powiadomienia o najważniejszych aktualnościach?

WYŁĄCZ
mgr farm. Izabela Ośródka

mgr farm. Izabela Ośródka

Magister farmacji w aptece ogólnodostępnej, absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, autorka tekstów o tematyce farmaceutycznej. Prywatnie młoda mama, miłośniczka domowych wypieków, górskich wędrówek oraz zwolenniczka fitoterapii.

Powiązane artykuły

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 3

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 3
Autordr hab. Maciej Bilek, prof. UR

To już ostatni odcinek cyklu „Z receptariuszami dookoła świata”! Dzisiejsze spotkanie poświęcamy francuskojęzycznym receptariuszom opublikowanym na stronie Centre hospitalier universitaire...

Czytaj więcejDetails

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 2

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 2
Autordr hab. Maciej Bilek, prof. UR

W przedostatnim odcinku cyklu „Z receptariuszami dookoła świata” omawiamy receptariusz szpitalny z prowincji Nowa Szkocja. Pokazuje nam on znakomicie charakter...

Czytaj więcejDetails
Następny wpis
Wielka Brytania zatwierdziła do stosowania molnupirawir pod nazwą Lagevrio

Wielka Brytania zatwierdziła do stosowania molnupirawir pod nazwą Lagevrio

Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego

Przeczytaj również

Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 224

Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 224

Farmaceuci – niewykorzystany potencjał systemu szczepień dorosłych

Farmaceuci – niewykorzystany potencjał systemu szczepień dorosłych

Problemy i wyzwania związane z podaniem dziecku leku

Problemy i wyzwania związane z podaniem dziecku leku

Porozmawiajmy o… „zielonych receptach” [WYWIAD]

Porozmawiajmy o… „zielonych receptach” [WYWIAD]

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 3

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 3

Znajdź nas na Facebooku!

Subskrybuj powiadomienia

Nie przegap nowych wpisów - zapisz się na powiadomienia!

Zapisz się na powiadomienia
  • Kontakt
  • Dla reklamodawców
  • Dla autorów
  • Regulamin serwisu i Polityka Prywatności
Aptekarz Polski. Pismo Naczelnej Izby Aptekarskiej

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do Regulaminu Serwisu i Polityki Prywatności.
Rezygnuję
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do Regulaminu serwisu i Polityki Prywatności.
Rezygnuję
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Aptekarz Polski
  • Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 223 (201e)
  • Akademia Aptekarza Polskiego – szkolenie [punkty edukacyjne]
  • Aktualności
  • Wiedza
  • Receptura
  • Trendy
  • Prawo
  • Farmacja szpitalna
  • WIDEO
  • Podcasty
  • WYWIADY
  • Opinie ekspertów

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Ta strona korzysta z plików cookies. Kontynuując korzystanie z tej witryny, wyrażasz zgodę na używanie plików cookie. Zapoznaj się z naszą Regulaminem serwisu i Polityką Prywatności.