Newsletter
Aptekarz Polski
Archiwum
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • EKSPERCISprawdź
  • SZKOLENIAWeź udział
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • WYWIADYPrzeczytaj
  • EKSPERCISprawdź
  • SZKOLENIAWeź udział
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • WYWIADYPrzeczytaj
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Aptekarz Polski
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Strona główna Receptura

Kwas salicylowy w recepturze aptecznej

mgr farm. Izabela OśródkaAutormgr farm. Izabela Ośródka
11/10/2021
Kwas salicylowy w recepturze aptecznej

fot. Canva.com

Kwas salicylowy należy do najstarszych niesteroidowych leków przeciwzapalnych – jego właściwości lecznicze wykorzystywano już kilka tysięcy lat temu. Niegdyś pozyskiwany był z surowców roślinnych, dzisiaj otrzymuje się go na skalę przemysłową w wyniku syntezy chemicznej. Choć przez lata lepiej poznano jego właściwości i zmodyfikowano zastosowanie w lecznictwie, wciąż stanowi ważny element składowy wielu leków recepturowych.

Pierwsze wzmianki o leczniczych właściwościach kwasu salicylowego można spotkać w papirusie Ebersa (ok. 1550 rok p.n.e.) oraz notatkach Hipokratesa (IV wiek p.n.e.) i Galenusa (II w.). Jego źródło stanowiła kora wierzby, którą stosowano jako skuteczny środek przeciwbólowy i przeciwgorączkowy.

Kora wierzby jako źródło salicyny

Jak się okazało po latach, surowiec nie był źródłem samego kwasu, a glikozydu – salicyny. Związek ten w organizmie człowieka ulega rozpadowi do alkoholu salicylowego w jelitach, a następnie w wątrobie utlenia się do czynnego kwasu salicylowego, przez co nie uszkadza błony śluzowej żołądka. Dodatkowo wyciągi z kory wierzby zawierają składniki ochronne w stosunku do śluzówki i pobudzające wzrost jelitowej flory bakteryjnej, dlatego wciąż stanowią ważny lek roślinny o działaniu przeciwgorączkowym i przeciwzapalnym.

Kolbe i Schmitt: opracowanie metody syntezy kwasu salicylowego

Zachodzące w XIX w. postępy przemysłowe doprowadziły do spadku zainteresowania korą wierzby, głównie ze względu na wzrastającą w tym czasie dostępność kwasu salicylowego ze źródeł syntetycznych. W roku 1859 Kolbe i Schmitt opracowali metodę jego otrzymywania polegającą na działaniu dwutlenkiem węgla na fenolan sodowy pod zwiększonym ciśnieniem. Metoda ta wykorzystywana jest w przemyśle farmaceutycznym do dziś.

Właściwości fizyczne i chemiczne kwasu salicylowego

Otrzymywany syntetycznie kwas salicylowy, z jakim można spotkać się w recepturze aptecznej, ma postać białych lub bezbarwnych kryształów bądź krystalicznego proszku bez zapachu. Jego rozpuszczalność jest odmienna w zależności od użytych rozpuszczalników i wynosi:

  • 1:460 w wodzie;
  • 1:15 we wrzącej wodzie;
  • 1:3 w alkoholu etylowym;
  • 1:70-80 w oleju rzepakowym;
  • 1:10 w oleju rycynowym.

Pod względem chemicznym kwas salicylowy zalicza się do kwasów hydroksybenzoesowych – pochodnych fenolu, w których grupa karboksylowa bezpośrednio wiąże się z pierścieniem w pozycji β (Rysunek 1).

Rysunek 1. Struktura chemiczna kwasu salicylowego. Źródło: opracowanie autora.
Strona 1 z 5
12...5Następny
Tagi: kwas salicylowyleki recepturowerecepturareceptura aptecznasporządzanie leków
UdostępnijPodziel się

Chcesz otrzymywać powiadomienia o najważniejszych aktualnościach?

WYŁĄCZ
mgr farm. Izabela Ośródka

mgr farm. Izabela Ośródka

Magister farmacji w aptece ogólnodostępnej, absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, autorka tekstów o tematyce farmaceutycznej. Prywatnie młoda mama, miłośniczka domowych wypieków, górskich wędrówek oraz zwolenniczka fitoterapii.

Powiązane artykuły

Nowe surowce zielarskie w „Farmakopei Europejskiej”

Nowe surowce zielarskie w „Farmakopei Europejskiej”
Autordr hab. Maciej Bilek, prof. UR

Zaledwie już kilka surowców zielarskich wystarczy, aby uzmysłowić sobie, jak ogromne i wszechstronne są możliwości roślinnych produktów leczniczych!

Czytaj więcejDetails

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 3

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 3
Autordr hab. Maciej Bilek, prof. UR

To już ostatni odcinek cyklu „Z receptariuszami dookoła świata”! Dzisiejsze spotkanie poświęcamy francuskojęzycznym receptariuszom opublikowanym na stronie Centre hospitalier universitaire...

Czytaj więcejDetails
Następny wpis
Nowa Lista Leków Podstawowych WHO

Nowa Lista Leków Podstawowych WHO

Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego

Przeczytaj również

Nowe surowce zielarskie w „Farmakopei Europejskiej”

Nowe surowce zielarskie w „Farmakopei Europejskiej”

Szansa na sukces – farmacja kliniczna w psychiatrii

Szansa na sukces – farmacja kliniczna w psychiatrii

Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 224

Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 224

Farmaceuci – niewykorzystany potencjał systemu szczepień dorosłych

Farmaceuci – niewykorzystany potencjał systemu szczepień dorosłych

Problemy i wyzwania związane z podaniem dziecku leku

Problemy i wyzwania związane z podaniem dziecku leku

Znajdź nas na Facebooku!

Subskrybuj powiadomienia

Nie przegap nowych wpisów - zapisz się na powiadomienia!

Zapisz się na powiadomienia
  • Kontakt
  • Dla reklamodawców
  • Dla autorów
  • Regulamin serwisu i Polityka Prywatności
Aptekarz Polski. Pismo Naczelnej Izby Aptekarskiej

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do Regulaminu Serwisu i Polityki Prywatności.
Rezygnuję
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do Regulaminu serwisu i Polityki Prywatności.
Rezygnuję
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Aptekarz Polski
  • Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 223 (201e)
  • Akademia Aptekarza Polskiego – szkolenie [punkty edukacyjne]
  • Aktualności
  • Wiedza
  • Receptura
  • Trendy
  • Prawo
  • Farmacja szpitalna
  • WIDEO
  • Podcasty
  • WYWIADY
  • Opinie ekspertów

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Ta strona korzysta z plików cookies. Kontynuując korzystanie z tej witryny, wyrażasz zgodę na używanie plików cookie. Zapoznaj się z naszą Regulaminem serwisu i Polityką Prywatności.