Newsletter
Aptekarz Polski
Archiwum
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Aktualności
  • Eksperci
  • SZKOLENIA
  • Wiedza
  • Receptura
  • Prawo
  • Trendy
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • Aktualności
  • Eksperci
  • SZKOLENIA
  • Wiedza
  • Receptura
  • Prawo
  • Trendy
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Aptekarz Polski
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Strona główna Wiedza

Diagnostyka laboratoryjna wirusa SARS-CoV-2

Żaneta KrzysiakAutorŻaneta Krzysiak
08/06/2020
Diagnostyka laboratoryjna wirusa SARS-CoV-2

fot. Canva.com

SARS-CoV-2 (ang. Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2) to wirus, którego nie można zidentyfikować na podstawie obrazu klinicznego pacjenta. Ze względu na brak objawów lub objawy niespecyficzne, a także powolny bezobjawowy rozwój zakażenia, do identyfikacji wirusa konieczne jest stosowanie diagnostyki laboratoryjnej (więcej: Jak odróżnić zakażenie koronawirusem od alergii i pozostałych jednostek chorobowych?)

Obecnie na rynku dostępne są trzy rodzaje testów do wykorzystania w diagnostyce wirusa SARS-CoV-2:

  • genowe (molekularne) wykrywające materiał genetyczny wirusa,
  • antygenowe wykrywające białko wirusa,
  • serologiczne (immunologiczne) wykrywające przeciwciała.
Sekwencja stosowania trzech typów testów
Rysunek 1. Schematyczna ilustracja sekwencji stosowania trzech typów testów omówionych w artykule. Ukazuje ona dokładność testów diagnostycznych w poszczególnych fazach choroby. Na podstawie materiałów producenta testu antygenowego PCL Antigen detection Kit, Korea Południowa.

Testy antygenowe

Testy antygenowe służą do wykrywania antygenów wirusa SARS-CoV-2 metodami immunochromatograficznymi lub techniką ELISA. Charakteryzuje je krótki czas wykonania badania i niska cena. Nie wykrywają one materiału genetycznego wirusa, a jedynie jego specyficzne białko.

Wadami testów antygenowych jest możliwość występowania reakcji krzyżowych z innymi koronawirusami, a także brak walidacji. Dlatego do czasu przeprowadzenia walidacji klinicznej nie są zalecane.

Diagnostyka molekularna

Według rekomendacji WHO (World Health Organization) oraz ECDC (Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób) rozpoznanie zakażenia wirusem SARS-CoV-2 wymaga potwierdzenia obecności materiału genetycznego wirusa w badanym materiale pobranym od pacjenta (NAAT – nucleid acid amplification test).

Testy diagnostyczne pozwalają wykryć szereg genów wirusa SARS-CoV-2, między innymi:

  • swoiste obszary genu RdRP, ORF 1ab i N, charakterystyczne wyłącznie dla SARS-CoV-2,
  • obszary genu otoczkowego E, charakterystycznego dla wszystkich betakoronawirusów.

Rekomendacje WHO w zakresie diagnostyki molekularnej koronawirusa

Według wytycznych WHO w obszarach, gdzie dochodzi do zakażeń populacyjnych wirusem SARS-CoV-2, ujawnienie w materiale genetycznym wirusa obecności jednego genu, uważa się za wystarczające do wykrycia zakażenia. W Polsce warunkiem potwierdzenia zakażenia jest wykrycie co najmniej dwóch genów wirusa. Wykrycie pojedynczego genu wymaga dalszej weryfikacji laboratoryjnej.

Co jest materiałem do badań w diagnostyce molekularnej?

Materiałem do badań technikami biologii molekularnej są wymazy z górnych dróg oddechowych (z nosa i gardła oraz nosogardzieli) oraz dolnych dróg oddechowych (plwocina, aspiraty tchawicze lub BAL).

Jak działają testy molekularne?

Większość używanych obecnie testów do diagnostyki molekularnej wirusa SARS-CoV-2 bazuje na reakcji rRT-PCR (ang. reverse-transcription real-time polymerase chain reaction) opartej o reakcję odwrotnej transkrypcji, czyli proces przepisywania jednoniciowego RNA wirusa na dwuniciowy DNA (cDNA). W drugim etapie cDNA jest powielane w reakcji PCR i następnie wykrywane w czasie rzeczywistym za pomocą znakowanych sond. Wykrycie materiału genetycznego wirusa w organizmie chorego jest możliwe jedynie w aktywnej fazie choroby (do około 14 dnia), dlatego testy genetyczne najwyższą czułość uzyskują między 7 a 14 dniem od kontaktu z wirusem SARS-CoV-2.

Wynik negatywny testu genetycznego oznacza brak wykrycia materiału genetycznego wirusa SARS-CoV-2 w badanym materiale pobranym od pacjenta. Natomiast wynik pozytywny świadczy o wykryciu materiału genetycznego wirusa.

Aparat do oznaczenia RNA wirusa SARS-CoV-2 (RT-PCR) w automatycznym systemie zamkniętym.
Aparat do oznaczenia RNA wirusa SARS-CoV-2 (RT-PCR) w automatycznym systemie zamkniętym. Fot. nadesłana przez Autorkę
Kartridż do oznaczenia RNA wirusa SARS-CoV-2 (RT-PCR) w automatycznym systemie zamkniętym. Fot. nadesłana przez Autorkę
Kartridż do oznaczenia RNA wirusa SARS-CoV-2 (RT-PCR) w automatycznym systemie zamkniętym. Fot. nadesłana przez Autorkę

Jakie są zalety testów genetycznych?

Testy genetyczne wyróżniają się pewnymi zaletami, są to przede wszystkim:

  1. możliwość potwierdzenia zakażenia we wczesnej fazie infekcji,
  2. zdolność do wykluczenia replikacji wirusa po przechorowaniu,
  3. możliwość wykrycia zakażenia u pacjentów bezobjawowych lub skąpoobjawowych,
  4. niskie ryzyko wystąpienia reakcji krzyżowych.

Jakie są ograniczenia testów molekularnych?

Do ograniczeń wykorzystania testów molekularnych w diagnostyce zakażeń wirusem SARS-CoV-2 należą czasochłonna i skomplikowana procedura wykonania badania oraz odpowiednie warunki laboratorium wykonującego diagnostykę. Na wynik badania mają wpływ czynniki takie jak: czas, jakość i transport materiału pobranego od pacjenta.

Jak działają tak zwane „szybkie testy molekularne”?

Obecnie na rynku pojawiają się tzw. szybkie testy molekularne wykrywające RNA wirusa, które stają się ważnym narzędziem diagnostycznym. Szczególną rolę odgrywają w pilnych przypadkach, na przykład w Izbach Przyjęć. Zaletą testów jest krótki czas wykonania oznaczenia (15-55 minut) oraz możliwość wykonywania badań w miejscu leczenia bez konieczności transportu materiału.

Szybkie testy są także w pełni zautomatyzowane. Głównym ograniczeniem szybkich testów molekularnych jest mała przepustowość. Testy tego typu na szeroką skalę stosowane są między innymi do diagnostyki wirusa grypy.

Strona 1 z 3
123Następny
Udostępnij9Podziel się
Żaneta Krzysiak

Żaneta Krzysiak

Diagnosta laboratoryjny, Zakład Diagnostyki Mikrobiologicznej, SPSK NR 1 w Lublinie.

Powiązane artykuły

Alternatywne właściwości antybiotyków

Alternatywne właściwości antybiotyków
Autormgr farm. Michał Tułaza

Antybiotyki to największe odkrycie medycyny XX wieku. Są to leki przeciwdrobnoustrojowe, ale jak się okazuje – nie tylko. Coraz częściej...

Czytaj więcej

Bakteriofagi nadzieją współczesnej medycyny?

Bakteriofagi nadzieją współczesnej medycyny?
Autordr hab. n farm. Anna Oniszczuk

Bakteriofagi są to wirusy, które atakują komórki bakteryjne. Na początku XX wieku naukowcy natrafili w próbkach wody na coś, co...

Czytaj więcej
Następny wpis
Webinary dla farmaceutów w drugim tygodniu czerwca

Webinary dla farmaceutów w drugim tygodniu czerwca

Przeczytaj również

PTSF UJ CM zaprasza na konferencję “Marketing w farmacji”

PTSF UJ CM zaprasza na konferencję “Marketing w farmacji”

Projekt COVAX: pierwsze szczepionki przeciwko COVID-19 trafiły do Akry w Ghanie

Projekt COVAX: pierwsze szczepionki przeciwko COVID-19 trafiły do Akry w Ghanie

Opublikowano pierwszy wykaz technologii lekowych o wysokim poziomie innowacyjności

Opublikowano pierwszy wykaz technologii lekowych o wysokim poziomie innowacyjności

Rząd zaprezentował projekt Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO)

Rząd zaprezentował projekt Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO)

28 lutego - Światowy Dzień Chorób Rzadkich

28 lutego – Światowy Dzień Chorób Rzadkich

Facebook

  • Kontakt
  • Dla reklamodawców
  • Dla autorów
  • Regulamin serwisu
Aptekarz Polski. Pismo Naczelnej Izby Aptekarskiej

Redakcja korzysta z zasobów: freepik.com, flaticon.com

Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 173 (151e)
  • Aktualności
  • Szkolenia
  • Wiedza
  • Trendy
  • WIDEO
  • Farmacja szpitalna
  • Aptekarz Polski

Redakcja korzysta z zasobów: freepik.com, flaticon.com

Zapisz się do newslettera Aptekarza Polskiego
Zapisz się do newslettera Aptekarza Polskiego
Cześć!
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do regulaminu serwisu.
Rezygnuję
Cześć!
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do regulaminu serwisu.
Rezygnuję
Ta strona używa plików cookies. Pozostając na tej stronie zgadzasz się na ich użycie. ☒ Zgadzam się