Testy ciążowe ze wskaźnikiem tygodnia ciąży
Najbardziej zaawansowaną i nowoczesną wersją testów ciążowych do użytku domowego są wyroby określające, w którym tygodniu ciąży jest kobieta. Jest to możliwe dzięki nie tylko wykryciu, ale także oszacowaniu poziomu hCG w moczu.
W tego typu teście po upływie trzech minut pojawia się wynik słowny „ciąża” lub „brak ciąży”. W przypadku wyniku wskazującego na ciążę, na podstawie stężenia hCG kategoryzowany jest czas jej trwania na okres 1-2 tygodni, 2-3 tygodni oraz na ponad 3 tygodnie od zapłodnienia. Producent informuje, że wskaźnik ten jest szacowany z dokładnością do 93% [1,4].
Jaka jest czułość testów ciążowych?
Na opakowaniach testów ciążowych dostępnych w aptekach często możemy znaleźć informację dotyczącą czułości produktu. Czułość jest parametrem wskazującym przy jakim minimalnym stężeniu hCG w moczu test jest w stanie wykryć obecność wspomnianego hormonu. Na podstawie przeprowadzonych badań dotyczących poziomu hCG w moczu u kobiet na wczesnym etapie ciąży, zaobserwowano, że w dniu spodziewanej miesiączki u 98% kobiet stężenie wspomnianego hormonu było na poziomie 25mlU/ml bądź wyższym. Natomiast u kobiet niebędących w ciąży stężenie hCG jest niższe bądź równe 5mlU/ml.
Dlatego też aby test ciążowy wykazywał się dokładnością swoich wyników na poziomie 99% od dnia spodziewanego okresu musi być w stanie wykryć stężenie hCG na poziomie 25 mlU/ml. Wymieniona wartość stężenia uważana jest jako standard [5].
Na polskim rynku farmaceutycznym dostępne są testy różniące się między sobą czułością. Większość z nich zgodnie z deklaracją producentów charakteryzuje się czułością na poziomie 25 mlU/ml, jednakże w ofercie występują również i takie, których czułość wynosi 10 mlU/ml. Wynik którego z nich będzie dokładniejszy i bardziej wiarygodny?
Producenci testów ciążowych charakteryzujących się czułością na poziomie 25 mlU/ml deklarują dokładność na poziomie >99% od dnia przewidywanego wystąpienia okresu i zdolność do wykrycia ciąży do 4 dni przed spodziewaną miesiączką [1]. W przypadku testów wykazujących czułość na poziomie 10 mlU/ml teoretycznie możliwe jest wykrycie podwyższonego poziomu hCG wcześniej, aniżeli miałoby to miejsce w przypadku testu o czułości 25 mlU/ml. Należy jednak zaznaczyć, że nie ma zdefiniowanych międzynarodowych standardów, które miałyby za zadanie określać dokładność testów ciążowych do samodzielnego wykonania w domu [5].
Wiarygodność wyniku
W Niemczech przeprowadzono badania mające na celu przegląd testów ciążowych do samodzielnego wykonania w domu oraz zweryfikowanie ich skuteczności i dokładności w wykrywaniu ciąży na wczesnym jej etapie na podstawie poziomu hCG. Uzyskane rezultaty wskazują, że niestety wiele wyników nie odpowiadało założeniom zawartych w ulotkach dołączonych do opakowań. Dlatego też zarówno pracownicy ochrony zdrowia, jak i kobiety chcące wykonać test powinny mieć świadomość, że uzyskany wynik zawsze należy ostatecznie potwierdzić podczas wizyty u lekarza [1]. Czytaj więcej: Dlaczego Polki nie chodzą do ginekologa?
Niestety część testów wykorzystanych w przeprowadzonym badaniu nie wykazała czułości zgodnej z deklarowaną w ulotce. Sytuacja ta miała miejsce zwłaszcza w przypadku testów obiecujących dużą czułość i wykrywanie ciąży na bardzo wczesnym etapie jej rozwoju. Testy te powinny być wykonywane ze świadomością możliwego wystąpienia prawdopodobieństwa wskazania wyniku błędnego. Natomiast testy, które zostały poddane ocenie przez FDA wydają się spełniać swoje założenia [1].
Kiedy test może pokazać wynik fałszywy?
Jedną z najczęstszych przyczyn wpływających na uzyskanie nieprawdziwego wyniku jest błędne wykonanie testu ciążowego. Pacjentce zawsze należy zalecić uważne przeczytanie zaleceń zawartych w ulotce testu oraz postępowanie zgodnie z nimi. Bezwzględnie trzeba przestrzegać czasu, po jakim należy sprawdzić wynik testu. Odczytanie po krótszym bądź dłuższym czasie niż ten wskazany w ulotce, może wprowadzić kobietę w błąd.
W sytuacji, gdy test został przeprowadzony w sposób prawidłowy, najczęstszą przyczyną zafałszowanego wyniku może być wykonanie testu zbyt wcześnie. Zrobienie testu zanim poziom hCG w moczu osiągnie odpowiednio wysoki poziom, spowoduje uzyskanie nieprawidłowego wyniku. Tego typu pomyłki mogą wynikać z błędnego oszacowania przez kobietę dnia wystąpienia spodziewanego okresu [1].
Istnieje również możliwość uzyskania błędnego wyniku w przypadku kobiet będących w okresie perimenopauzy [1].
W moczu występują również wykrywalne różne izoformy hCG – wolne alfa i beta podjednostki hCG, a także produkt rozpadu hCG (betacf-hCG). Wyniki wielu przeprowadzonych badań sugerują, że bardzo wysoki poziom betacf-hCG może przyczynić się do uzyskania fałszywie negatywnego wyniku domowego testu ciążowego. Dzieje się tak na skutek połączenia się przeciwciał z betacf-hCG zamiast beta-hCG, gdyż przeciwciała te nie są w stanie ich rozpoznać [6].
Również przyjmowanie leków zawierających w składzie hormon hCG bądź zastrzyków hormonalnych po procedurze in vitro może spowodować uzyskanie fałszywie dodatniego wyniku wykonanego testu ciążowego.
Niektóre schorzenia, takie jak torbiele jajników również mogą przyczynić się do podwyższonego poziomu hCG, czego rezultatem może być fałszywie dodatni wynik testu ciążowego.
Kiedy wykonać test ciążowy?
Droga zapłodnionej komórki jajowej do jamy macicy zajmuje około 6-7 dni, dlatego też do momentu wykonania testu ciążowego należy uzbroić się w cierpliwość. Test ciążowy najlepiej wykonać po terminie spodziewanej miesiączki, natomiast najwcześniej po 8 dniach od momentu potencjalnego zapłodnienia.
Testy ciążowe różnych firm mogą wykazywać subtelne różnice między sobą jeśli chodzi o dzień, w którym dany test można wykonać. Według zaleceń producentów zakres ten waha się w granicach 6-10 dzień od momentu zapłodnienia.
Domowy test ciążowy można wykonać o każdej porze doby. Jednak wynik będzie najbardziej wiarygodny, jeżeli do badania zostanie wykorzystana poranna próbka moczu z tak zwanego środkowego strumienia. W takiej próbce jest najwyższy poziom hCG.
