Zakażenie pochwy to przypadłość, z jaką zmaga się sporo kobiet. Dolegliwość ta jest na tyle krępująca, że wiele z nich szuka rozwiązania problemu przy pomocy preparatów dostępnych bez recepty. W niektórych przypadkach terapia okazuje się skuteczna, jednak czasem konieczna jest wizyta u lekarza specjalisty, który może skorzystać z bogatego asortymentu leków gotowych bądź zalecić sporządzenie leku recepturowego.

Na wstępie rozważań o infekcjach ginekologicznych należy zaznaczyć, że organizm kobiety posiada kilka niezwykle cennych mechanizmów obronnych chroniących przed rozwojem patogenów. Najistotniejszym z nich jest obecność w pochwie saprofitycznych bakterii Lactobacillus spp., które posiadają zdolność produkcji kwasu mlekowego (czynnika zapewniającego kwaśne pH w obrębie pochwy) oraz nadtlenku wodoru. Obie z substancji skutecznie ograniczają rozwój drobnoustrojów chorobotwórczych. Pożywką dla tych przyjaznych pałeczek jest glikogen zmagazynowany w głębszych warstwach błony śluzowej pochwy, a czynnikiem stymulującym ich wzrost jest estrogen.

Co predysponuje do wystąpienia infekcji pochwy?

Przez lata temat infekcji intymnych kojarzono z brakiem odpowiedniej higieny, stąd stał się on tematem krępującym i w umyśle wielu kobiet wciąż takim pozostaje. Dzisiejszy stan wiedzy pozwala jednak stwierdzić, że w większości przypadków zakażenia pochwy wynika z długotrwałego zaburzenia ilościowego i jakościowego mikroflory bytującej w drogach rodnych. Szczególną uwagę zwraca się na zmniejszenie liczebności i aktywności pałeczek kwasu mlekowego. Prowadzi to do rozwoju patogenów występujących w pochwie fizjologicznie, ale „ujarzmionych” przez właściwą działalność bakterii Lactobacillus spp., jak i tych przedostających się z zewnątrz.

Na liczebność przyjaznych bakterii wpływa wiele czynników, jak choćby wiek kobiety (w okresie menopauzy spada poziom estrogenu stymulującego ich wzrost), faza cyklu miesięcznego czy okres ciąży. Do wystąpienia zakażeń pochwy znacznie bardziej predysponują: przebyta antybiotykoterapia, wysoka aktywność seksualna, zaburzenia hormonalne, spadek ogólnej odporności oraz palenie tytoniu i niewłaściwa dieta bogata w cukry proste.

Czytaj także: Co sądzą Polki o leczeniu infekcji intymnych?

Jak można podzielić infekcje intymne?

Biorąc pod uwagę czynnik wywołujący, wśród zakażeń pochwy wyróżnia się:

• zakażenia bakteryjne – towarzyszy im szarawa wydzielina o jednolitej konsystencji i rybim zapachu, podwyższone pH pochwy, przy czym rzadko pojawia się świąd i pieczenie; często przebiegają praktycznie bezobjawowo;
• zakażenia grzybicze – cechą charakterystyczną jest uporczywy świąd i pieczenie, biała, serowata wydzielina, przy pH pochwy w normie; może pojawić się ból przy oddawaniu moczu oraz biały nalot i krostki w okolicy krocza i odbytu;
• zakażenia pierwotniakowe – w ich przypadku pojawia się zielonkawa wydzielina o nieprzyjemnym zapachu, która współistnieje ze świądem i podwyższonym pH pochwy;
• zakażenia wirusowe – ich objawem jest obecność pęcherzyków wypełnionych płynem, które po pęknięciu tworzą drobne, sączące ranki w okolicy sromu.

Czytaj także: Terapia lekami przeciwgrzybiczymi.

Jak leczyć infekcje intymne?

Zdarza się często, że w praktyce aptekarskiej spotkamy pacjentki, które zgłaszają objawy infekcji intymnych i chcąc uniknąć wizyty u specjalisty próbują leczyć się produktami OTC. Choć apteczne półki są bogate w preparaty dedykowane zdrowiu intymnemu – zarówno maści i kremy, jak i tabletki i globulki dopochwowe, to skuteczność leków recepturowych prezentuje się na ich tle znacznie bardziej efektywnie.

Aby korzystać z dobrodziejstw receptury aptecznej konieczne jest spotkanie z ginekologiem, który oceni, z jakim typem infekcji zmaga się pacjentka i dobierze odpowiednie substancje czynne. W przypadku zakażeń bakteryjnych idealnym schematem byłoby wykonanie antybiogramu lub/i mykogramu oraz ustalenie, na jakie antybiotyki lub inne związki przeciwdrobnoustrojowe wrażliwy jest bytujący w pochwie patogen. Takie działanie zapewnia trafność i skuteczność terapii.

Czytaj także: Probiotyki, prebiotyki, synbiotyki, postbiotyki. Trendy w suplementacji i kosmetologii.

Surowce recepturowe przydatne w leczeniu zakażeń pochwy

Analizując skład receptur stosowanych w leczeniu infekcji pochwy spotyka się surowce recepturowe takie jak:

• antybiotyki: chloramfenikol, neomycyna, gentamycyna, erytromycyna;
• substancje przeciwgrzybicze: nystatyna, klotrimazol;
• chemioterapeutyki: metronidazol.

W przypadku braku danego leku w postaci substancji pro receptura sięga się po preparaty gotowe. Należy jednak pamiętać o zasadzie, aby w pierwszej kolejności korzystać z fiolek lub ampułek zawierających proszek do sporządzenia roztworu do wstrzykiwań lub gotowych roztworów do stosowania pozajelitowego – takie postaci cechuje jałowość oraz niewielki dodatek substancji pomocniczych. W dalszej kolejności stosuje się formy doustne – mając do wyboru różne dawki, wybiera się najwyższe, aby uniknąć nadmiaru substancji balastowych.

Korzystając z leków gotowych sporządza się receptury, w których skład wchodzą np.: amoksycylina, benzylopenicylina, cefuroksym, doksycyklina, ciprofloksacyna, acyklowir, furagina.

Czytaj także: Wirus brodawczaka ludzkiego – czym grozi zakażenie?