Jakie substancje zwiększają skuteczność terapii?
Oprócz substancji przeciwdrobnoustrojowych w składzie receptur ginekologicznych można spotkać również inne składniki wspomagające leczenie i zwiększające skuteczność stosowanej terapii. Do grupy takich substancji należą:
- kwas borowy – o właściwościach odkażających, który pomaga także normalizować podwyższone pH w obrębie pochwy;
- kwas mlekowy – przyczyniający się do odbudowy prawidłowej mikroflory pochwy oraz ograniczający namnażanie grzybów;
- hydrokortyzon, prednizolon – działające przeciwzapalnie oraz przeciwświądowo;
- benzokaina – o działaniu miejscowo znieczulającym;
- ichtiol – składnik przeciwzapalny i bakteriostatyczny;
- laktoza – składnik kontrowersyjny (według jednych źródeł jest pożywką dla bakterii probiotycznych , a według innych dla drożdżaków);
- witaminy A, D i E oraz mocznik – substancje regenerujące;
- olej lniany – czynnik przeciwzapalny i łagodzący;
- dimetykon, maść cholesterolowa – surowce tworzące barierę ochronną przed czynnikami zewnętrznymi.
Czytaj także: Farmakologia drogi podania – podanie dopochwowe.
Przykłady recept
Rp.
Metronidazoli 0,3
Nystatini 100.000 j.
Ichtyoli 0,2
Acidi borici
Lactosi aa 0,1
Butyri cacao q.s.
M. f. glob. vag.
D.t.d. No 12
D.S. 1 x 1 dopochwowo
Jest to dość popularna receptura, w przypadku której działanie przeciwdrobnoustrojowe metronidazolu i nystatyny uzupełnia obecność ichtiolu (działanie przeciwzapalne i hamujące namnażanie bakterii), kwasu borowego (właściwości odkażające i zakwaszające) oraz laktozy (jako pożywka dla przyjaznych bakterii). Recepta refundowana – wszystkie składniki występują jako surowce pro receptura.
Rp.
Detreomycini 0,2
Furagini 0,045
Cacao olei q.s.
M. f. glob. vag.
D.t.d. No 12
D.S. 1 globulka na noc
Dodatek furazydyny zwiększa działanie przeciwbakteryjne sporządzonych globulek. Recepta refundowana pod warunkiem, że użyje się Furaginy należącej do wykazu leków refundowanych (Furaginum Adamed/Teva lub Furazek). Na refundację sporządzonych globulek pozwala fakt, że pojedyncza dawka leku zapisana na recepcie jest mniejsza od najmniejszej zarejestrowanej dawki do stosowania doustnego.
Rp.
Acicloviri 0,8
Vit. A 5.000 j.m.
Lactosi 0,15
Acidi borici 0,06
Cacao olei q.s.
M. f. glob. vag.
D.t.d. No 10
D.S. 1 globulka na noc
Powyższe globulki wykazują działanie przeciwwirusowe ze względu na zawartość acyklowiru. Recepta pełnopłatna – pojedyncza globulka zawiera dawkę większą niż najmniejsza zarejestrowana dawka acyklowiru w formie stałej do stosowania doustnego (200 mg).
Rp.
Vigantoli 12.500 j.m.
Butyri cacao q.s.
M. f. glob. vag.
D.t.d. No 12
D.S. 1 globulka na noc, 3 razy w tygodniu
Aplikowanie globulek zawierających spore ilości witaminy D stanowi uzupełnienie leczenia zakażeń pochwy (zwiększa skuteczność terapii przeciwdrobnoustrojowej). Aby recepta podlegała refundacji należy wykorzystać preparaty witaminy D będące lekami traktowanymi jako surowce farmaceutyczne – Devikap, Juvit D3 lub wymieniony powyżej Vigantol.
Rp.
Amoxicilini 0,5
Clotrimazoli pulv. 0,1
Lactosi 0,2
Cacao olei q.s.
M. f. glob. vag.
D.t.d. No 12
D.S. 1 globulka na noc
Recepta pełnopłatna – pojedyncza dawka amoksycyliny nie jest mniejsza od najmniejszej zarejestrowanej dawki w formie stałej do stosowania doustnego (jest jej równa).
Rp.
Cefuroximi 0,25
Nystatyni 200.000 j.
Acidi borici 0,06
Cacao olei q.s.
M. f. glob. vag.
D.t.d. No 12
D.S. 1 x 1 dopochwowo
Recepta pełnopłatna – powód identyczny, jak w przypadku poprzedniej recepty. Na podkreślenie zasługuje konieczność użycia leku gotowego zawierającego cefuroksym w formie soli sodowej, a nie aksetylu cefuroksymu, który jest prolekiem aktywowanym poprzez hydrolizę w jelitach (podanie go drogą dopochwową jest zatem bezcelowe). Jedyną słuszną praktyką jest w tym przypadku użycie soli sodowej cefuroksymu w postaci proszku do sporządzania roztworu lub zawiesiny do wstrzykiwań.
Rp.
Ciprofloxacini 0,2
Acidi borici 0,06
Lactosi 0,2
Glyceroli 0,2
Butyri cacao q.s.
M. f. glob. vag.
D.t.d. No 12
D.S. 1 globulka na noc
Obecność w składzie ciprofloksacyny odpowiada za działanie bakteriobójcze sporządzonych globulek. Recepta refundowana – pojedyncza dawka ciprofloksacyny jest niższa od najmniejszej zarejestrowanej dawki w formie stałej do stosowania doustnego (250 mg).
Rp.
Clotrimazoli pulvis 1,0
1% Sol. Acidi borici
Unguenti Cholesteroli aa ad 100,0
M. f. ung.
D.S. smarować 2 x dziennie
Czytaj także: Surowce recepturowe o działaniu przeciwgrzybiczym.
Bibliografia
- Janicki S, Fiebig A, Sznitowska M. Farmacja stosowana. Wydawnictwo Lekarskie PWZL 2008.
- Gałęcka M, Szachta P. Nawrotowe grzybice i bakteryjne zapalenia pochwy–charakterystyka przyczyn oraz możliwości terapeutycznych i profilaktycznych.Forum zakażeń 2013; 4(2):127–131.
- Recepty z Archiwum autorki.
- Materiały edukacyjne firmy Fagron.