Zmiana stanowiska w kierunku zastąpienia kwasu foliowego formą aktywną: „Słuszne i korzystne dla populacji ogólnej wydaje się rozważenie zamiany kwasu foliowego na 5-MTHF w preparatach prenatalnych” – to najważniejszy wniosek z dokumentu Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGiP) dotyczącego suplementacji aktywnych folianów, choliny i witamin B6 i B12 w okresie przedkoncepcyjnym, ciąży i połogu opublikowanego 7 marca 2024 roku.
Suplementacja folianów w profilaktyce wad cewy nerwowej jest aktualnie uznanym standardem postępowania. Dyskusja toczy się natomiast wokół tego, w jakiej formie należy podawać foliany, aby była ona jak najbardziej efektywna. Kwas foliowy (witamina B9) jest jedynie prekursorem formy aktywnej – 5-metylotetrahydrofolianu (5-MTHF). To właśnie ten związek jest formą, która bezpośrednio wchodzi w cykl folianów. W jego przebiegu istotna jest także obecność takich związków jak cholina i witaminy z grupy B (szczególnie B12, B2 i B6). Wytyczne PTGiP zwracają uwagę, że istotne jest, aby optymalny poziom kwasu foliowego w surowicy został osiągnięty jeszcze przed poczęciem.
W podsumowaniu porównującym aktywną formę 5-MTHF i kwas pteroilomonoglutaminowy (kwas foliowy) czytamy:
Stosowanie aktywnej formy folianów w postaci soli wapniowej L-5MTHF w porównaniu do stosowania FA, charakteryzuje się wyższą biodostępnością i aktywnością fizjologiczną oraz większym tempem wysycenia organizmu folianami. Ponadto pozwala na ominięcie
wieloetapowego procesu przemian syntetycznego FA, a tym samym na wyeliminowanie wpływu polimorfizmu genetycznego MTHFR – pułapki folianowej czy wpływu enzymu DHFR. Suplementacja formą aktywną folianów ogranicza również ryzyko związane z nagromadzeniem
niezmetabolizowanego kwasu foliowego (UMFA). Podkreślić należy, że dla formy aktywnej folianów nie określono tolerowanego górnego poziomu spożycia dziennego (UL – Upper Level). Ponadto maskowanie niedoborów witaminy B12 w przypadku formy aktywnej, jak ma to
miejsce w przypadku kwasu foliowego, jest mało prawdopodobne, co jest niezwykle ważne w doniesieniu do suplementacji w grupie osób eliminujących lub ograniczających z diety produkty pochodzenia zwierzęcego.
Czytaj także: Opieka farmaceuty nad pacjentką podczas stymulacji jajeczkowania
Podsumowanie rekomendacji dotyczących suplementacji
W celu wsparcia właściwego funkcjonowania szlaku folianów w okresie okołokoncepcyjnym, w ciąży oraz w okresie laktacji PTGiP zaleca:
- w okresie okołokoncepcyjnym zaleca się suplementację 400 µg 5-MTHF oraz 400 µg kwasu foliowego/dzień
- u kobiet w ciąży oraz podczas laktacji zaleca się suplementację 800 µg 5-MTHF/dzień
- w suplementacji kobiet planujących ciążę, ciężarnych oraz w czasie laktacji można również stosować preparaty zawierających w swoim składzie zarówno aktywny folian, jak i syntetyczny kwas foliowy
- u kobiet przygotowujących się do ciąży zaleca się suplementację folianami co najmniej 12 tygodni przed planowaną koncepcją
- u kobiet z BMI >30 kg/m2 po oznaczeniu poziomu folianów poniżej 28 nmol/l zaleca się suplementację 5 mg/dobę folianów w połączeniu z mio-inozytolem (1000 mg) maksymalnie do 12 tc.
- u kobiet, które urodziły wcześniej dziecko z wadą cewy nerwowej zaleca się suplementację 5 mg/dzień folianów
- należy podkreślić, że rutynowe oznaczanie polimorfizmów genu MTHFR u kobiet planujących ciążę oraz ciężarnych nie jest uzasadnione klinicznie
- nosicielstwo wariantów zmutowanych genu MTHFR nie jest wskazaniem do stosowania profilaktyki przeciwzakrzepowej
- należy pamiętać, że w przypadku kwasu foliowego górny bezpieczny poziom dziennego spożycia (safe upper level) wynosi 1 mg/dzień
Czytaj także: Niepłodność – bolączka współczesnego człowieka
