WHO: o ochronie dzieci przed zanieczyszczonymi lekami

Światowa Organizacja Zdrowia wezwała do podjęcia pilnych działań w celu zapobiegania, wykrywania i reagowania na incydenty związane z niespełniającymi norm i sfałszowanymi produktami leczniczymi.

W ciągu ostatnich czterech miesięcy odnotowano przypadki dużych problemów jakościowych z syropami dla dzieci – są to potwierdzone lub podejrzewane zanieczyszczenia wysokimi poziomami glikolu dietylenowego (DEG) i glikolu etylenowego (EG). Chodzi o leki z paracetamolem oraz z paracetamolem w połączeniach z innymi składnikami aktywnymi stosowanymi w zwalczaniu objawów przeziębienia. Przypadki pochodzą z co najmniej siedmiu krajów świata i są związane z ponad 300 ofiarami śmiertelnymi w trzech z tych krajów, wśród których większość to małe dzieci poniżej piątego roku życia. Najwięcej przypadków odnotowano w Gambii, Indonezji i Uzbekistanie.

Substancje używane w produkcji leków mogą być słabo rozpuszczalne w wodzie, dlatego producenci dodają glicerol lub glikol propylenowy. Są to nietoksyczne substancje o lepkiej konsystencji, które mają dwie zalety – mogą poprawić rozpuszczalność innych związków chemicznych, a ponadto są lekko słodkie, pomagając więc zamaskować gorzki smak, który cechuje wiele cząsteczek aktywnych. Jednak te popularne substancje pomocnicze są zbliżone właściwościami do trujących glikoli: etylenowego i dietylenowego. Może to stwarzać okazję do celowego fałszowania w celu uzyskania korzyści ekonomicznej lub – po prostu do pomyłki przy wyborze odczynnika. Uważa się, że szczególnej kontroli jakości powinny być poddawane leki pediatryczne – zwłaszcza syropy, które zawierają substancje pomocnicze z grupy glikoli, sorbitol czy glicerynę.

Wspomniane zanieczyszczenia – glikol dietylenowego i glikolu etylenowy to trucizny. Są stosowane w przemyśle jako rozpuszczalniki czy składniki płynów zapobiegających zamarzaniu. Nigdy nie powinny się jednak znaleźć w lekach. Zatrucie objawia się bólami brzucha, wymiotami, biegunką, niemożnością oddawania moczu, bólem głowy, zaburzeniami stanu psychicznego i ostrą niewydolnością nerek, która może prowadzić do śmierci.