Panorama samorządu: podsumowanie marca 2024

Co nowego w samorządzie? Poniżej prezentujemy przegląd najciekawszych informacji z Naczelnej Izby Aptekarskiej i Okręgowych Izb Aptekarskich.

Naczelna Izba Aptekarska

Pierwsze spotkanie Przedstawicieli NRA z minister zdrowia Izabelą Leszczyną

Odbyło się pierwsze spotkanie przedstawicieli Naczelnej Rady Aptekarskiej z minister zdrowia Izabelą Leszczyną. Głównym tematem rozmowy było wprowadzenie nowego systemu teleinformatycznego odpowiedzialnego za precyzyjne wyliczanie dawek leków na tak zwanych receptach rocznych.

Przedstawiciele NRA – Prezes Marek Tomków oraz Wiceprezes Marian Witkowski rozmawiali także o przyszłości roli farmaceutów oraz o ewolucji aptek w kierunku pełnienia funkcji placówki ochrony zdrowia. Szczególny nacisk położono na znaczenie szczepień i działań profilaktycznych realizowanych w aptekach przez farmaceutów.

Stanowisko Prezydium Naczelnej Rady Aptekarskiej w sprawie stosowania przepisów gwarantujących zaspokojenie potrzeb ludności w zakresie świadczeń i usług aptek ogólnodostępnych przez pełnienie dyżurów w dzień wolny od pracy oraz dyżurów w porze nocnej

W ocenie Prezydium NRA, zarząd powiatu, którego siedzibą jest miasto liczące nie więcej niż 40 tys. mieszkańców, zobowiązany jest do wyznaczenia na 2024 rok – w drodze uchwały – apteki lub aptek ogólnodostępnych do pełnienia dyżurów w porze nocnej lub dyżurów w dni wolne od pracy, jeśli rozkłady godzin pracy aptek na terenie tego powiatu nie gwarantują zaspokojenia potrzeb ludności w porze nocnej oraz dni wolne od pracy w zakresie zadań aptek ogólnodostępnych, polegających na zaopatrywaniu ludności w produkty lecznicze, leki apteczne, leki recepturowe, wyroby medyczny i inne artykuły, o których mowa w art. 86 ust. 8 Prawa farmaceutycznego oraz zapewnieniu świadczenia ludności usług farmaceutycznych, o których mowa w art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 10 grudnia 2020 r. o zawodzie farmaceuty, oraz sprawowania opieki farmaceutycznej, o której mowa w art. 4 ust. 2 tej ustawy.

Uchwały wyznaczające aptekę lub apteki ogólnodostępne do pełnienia dyżurów w porze nocnej lub dyżurów w dni wolne od pracy, dotyczące dyżurów w 2024 r., muszą być podjęte najpóźniej do 30 kwietnia 2024 r., z mocą obowiązującą od 1 maja 2024 r. do 31 grudnia 2024 r.

Zdaniem Prezydium NRA, po wejściu w życie zmienionego art. 94 ustawy – Prawo farmaceutyczne, tj. od dnia 1 stycznia 2024 r.:

1) uchwały w sprawie rozkładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych na danym terenie przyjęte przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej (przed 1 listopada 2023 r.) na podstawie art. 94 ust. 2 ustawy – Prawo farmaceutyczne, które zachowały moc do dnia wejścia w życie uchwał, o których mowa w art. 94 ust. 3 ustawy – Prawo farmaceutyczne, nie mogą być stosowane w zakresie, w jakim sa niezgodne z przepisami ustaw, w szczególności przepisami ustawy – Prawo farmaceutyczne;
2) rozkład godzin pracy apteki ustala podmiot prowadzący tę aptekę;
3) wyłącznie z uchwały zarządu powiatu wyznaczającej aptekę ogólnodostępną do pełnienia dyżurów w porze nocnej lub dyżurów w dni wolne od pracy, podjętej na podstawie art. 94 ust. 3 ustawy – Prawo farmaceutyczne, może wynikać obowiązek pracy apteki w porze nocnej i w dni wolne od pracy;
4) nałożenie ww. uchwałą zarządu powiatu obowiązku pełnienia przez aptekę dyżurów w porze nocnej lub w dni wolne od pracy powiązane musi być z finansowaniem dyżuru ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, a w przypadku dyżurów wykraczających ponad zakres godzinowy wynikające z art. 2 pkt 7(3) ustawy – Prawo farmaceutyczne – ze środków własnych powiatu.

Niepodjęcie przez zarząd powiatu uchwały wyznaczającej aptekę lub apteki ogólnodostępne do pełnienia w 2024 r. dyżurów w porze nocnej lub dyżurów w dni wolne od pracy, w przypadku gdy przekazane przez podmioty prowadzące apteki rozkłady godzin prady aptek (do 31 stycznia 2024 r.), nie gwarantują zaspokojenia potrzeb ludności w porze nocnej oraz w dni wolne od pracy w zakresie ww. zadań aptek ogólnodostępnych, uznane może być za niezgodne z prawem zaniechanie jednostki samorządu terytorialnego przy wykonywaniu władzy publicznej, co oznaczać może odpowiedzialność tej jednostki za szkodę wyrządzoną tym zaniechaniem.

Powyższe dotyczy także uchwał, o których mowa w art. 94 ust. 9 pkt 3 lit. a ustawy – Prawo farmaceutyczne, podejmowanych w przypadku, gdy po przeprowadzonej przez siebie analizie poziomu zaspokajania potrzeb ludności, zarząd powiatu uzna, że uzasadnione jest wyznaczenie apteki ogólnodostępnej do pełnienia dyżurów w mieście będącym siedzibą powiatu, liczącym więcej niż 40 tys. mieszkańców.

Prezes NRA na liście stu najbardziej wpływowych osób w ochronie zdrowia

W tegorocznej edycji renomowanego rankingu „Lista Stu” organizowanego przez Puls Medycyny Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej – Marek Tomków oraz była prezes – Elżbieta Piotrowska-Rutkowska, zostali uhonorowani za znaczący wkład w rozwój sektora zdrowia w Polsce. Marek Tomków zajął 44. miejsce, a Elżbieta Piotrowska-Rutkowska została wyróżniona 19. pozycją.

Okręgowe Izby Aptekarskie

Częstochowska Okręgowa Izba Aptekarska

Na stronie Częstochowskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej ukazało się przypomnienie ważnych terminów związanych z wejściem w życie istotnych dla aptek i farmaceutów zmian prawnych. Od 1 marca obowiązuje nowelizacja związana z wyliczaniem ilości produktu do wydania przez system teleinformatyczny. Również od 1 marca wchodzą w życie zapisy nowego rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków i trybu postępowania ze środkami odurzającymi, substancjami psychotropowymi i prekursorami kategorii 1, ich mieszaninami lub odpadami oraz produktami leczniczymi, zepsutymi, sfałszowanymi lub którym upłynął termin ważności, zawierającymi w swoim składzie wymienione substancje kontrolowane.

Od 2 marca zmiana przepisów podniosła wysokość kwoty taxa laborum –  do 31,81 zł, a dla leków sporządzanych w warunkach jałowych – 63,63 zł. Jednocześnie zwiększa się marża na lekach recepturowych.

26 marca zaczyna obowiązywać ustawa o niektórych zawodach medycznych, która dotyczy między innymi techników farmaceutycznych. Natomiast 16 kwietnia 2024 roku mija okres przejściowy na przepisy z art. 93 ust. 3 ustawy Prawo farmaceutyczne, który stanowi, że do podjęcia pracy na stanowisku kierownika apteki szpitalnej lub zakładowej koniecznym jest spełnienie łącznie kilku warunków, w tym posiadania specjalizacji. Wymóg ten dotyczy jednak wyłącznie farmaceutów obejmujących stanowisko kierownika apteki szpitalnej lub zakładowej po 16 kwietnia 2024 r.

W dniach 21-23 czerwca 2024 roku w Włodowicach odbędzie się konferencja – Jurajska Wiosna Farmaceutów. Rejestracja zostanie otwarta 22 kwietnia, a agenda wydarzenia będzie niebawem udostępniona na stronie częstochowskiej izby.

Dolnośląska Izba Aptekarska

6 marca na stronie Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej ukazało się opracowanie dotyczące obowiązków dla techników farmaceutycznych wynikających z wejścia w życie ustawy o niektórych zawodach medycznych. 18 marca dodatkowo opublikowano komunikat w sprawie interpretacji zapisów ustawy. Odnosi się on do podnoszonych wątpliwości dotyczących tego, czy technik farmaceutyczny będzie mógł dokonać wpisu do Centralnego Rejestru Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego bez zaświadczenia o odbyciu praktyki w aptece. „Izba dostrzega złożoność tego problemu prawnego. Zdaje sobie sprawę, że wielu techników nie dysponuje fizycznie ww. zaświadczeniem, ani nie może go odtworzyć lub uzyskać ze względów obiektywnych. Jednakże na chwilę obecną nie jest w stanie przedstawić takiej interpretacji przepisów ww. ustawy, na mocy której przesądzono by, że technik farmaceutyczny może uzyskać wpis do ww. rejestru bez przedstawienia ww. zaświadczenia. Z całą pewnością istotna będzie praktyka stosowania przepisów ustawy w zakresie rozpatrywania wniosków o wpis do rejestru” – czytamy w komunikacie podpisanym przez Prezesa ORA DIA we Wrocławiu mgr farm. Marcina Repelewicza oraz radcę prawnego Piotra Sędłaka.

Śląska Izba Aptekarska w Katowicach

Na stronie www Śląskiej Izby Aptekarskiej w Katowicach ukazało się przypomnienie dotyczące zasad realizacji recept z uprawnieniem dodatkowym „DZ” (18-) i „S” (65+). Opracowanie jest odpowiedzią na prośbę Prezesa Okręgowej Rady Lekarskiej w Katowicach. Sam wiek pacjenta nie jest wystarczającą przesłanką, aby mógł on otrzymać bezpłatne leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego czy wyroby medyczne. Istotne jest także rozpoznanie wskazań objętych refundacją dla danego leku i wystawienie recepty z kodem uprawnień przez uprawnionego lekarza lub pielęgniarkę. Farmaceuta nie może samodzielnie uzupełnić brakującego kodu. Jak czytamy w komunikacie ŚIA – zgodnie z informacją Ministerstwa Zdrowia recepty z uprawnieniem „DZ” i „S” nie mogą być wystawiane przez:

• lekarzy zatrudnionych w hospicjach i hospicjach domowych (zakres opieki paliatywnej i hospicyjnej),
• lekarzy realizujących świadczenia gwarantowane z zakresu świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej,
• lekarzy z centrów zdrowia psychicznego i szpitali psychiatrycznych,
• lekarzy z gabinetów prywatnych.

Na stronie śląskiej izby można także zapoznać się z upublicznieniem pracy poglądowej mgr farm. Agnieszki Wiśniewskiej-Imiołek realizowanej w ramach specjalizacji z farmacji klinicznej na Uniwersytecie Medycznym im. Piastów Śląskich we Wrocławiu pt. „Farmakologiczne postępowanie w Zespole Cushinga„.

Kielecka Okręgowa Izba Aptekarska

Kielecka Okręgowa Izba Aptekarska informuje o możliwości pobrania ze strony Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego w Kielcach aktualnego druku zawiadomienia o potrzebie zabezpieczenia produktu leczniczego zepsutego, sfałszowanego lub któremu upłynął termin ważności, zawierającego w swoim składzie środki odurzające, substancje psychotropowe lub prekursory kategorii 1. Nowe wzory wynikają z rozporządzenia Ministra Zdrowia, które obowiązuje od 1 marca 2024.

Opolska Okręgowa Izba Aptekarska

W dniach 16 – 17 marca 2024 r. w Sebastianeum Silesiacum w Kamieniu Śląskim odbyło się spotkanie członków Opolskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej oraz XXVIII Wielkopostne Rekolekcje Aptekarzy Opolszczyzny. Na stronie opolskiej izby można przejrzeć fotogalerię z wydarzenia oraz zapoznać się z wierszem mgr farm. Waltera Pyki „Dobre słowa w dobrym miejscu”.

Podkarpacka Okręgowa Izba Aptekarska

POIA w Rzeszowie opublikowała opracowanie na temat nowych wymagań dla techników farmaceutycznych. Przypomina w nim, że izby aptekarskie nie prowadzą rejestru techników farmaceutycznych – będą oni musieli samodzielnie uzyskać wpis w Centralnym Rejestrze Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego. We wpisie znajdziemy również wzór oświadczenia dla technika farmaceutycznego dotyczące posiadania pełnej zdolności do czynności prawnych, korzystania z pełni praw publicznych i władania językiem polskim w mowie i w piśmie w zakresie niezbędnym do wykonywania zawodu medycznego. Ten ostatni warunek uważa się za spełniony, jeśli wykształcenie niezbędne do wykonywania zawodu medycznego zostało ukończone w toku kształcenia w języku polskim.

Okręgowa Izba Aptekarska w Warszawie

Mecenas Sylwester Majewski – radca prawny Biura OIA w Warszawie przygotował opracowanie „Rozliczanie w PIT składek z tytułu przynależności do samorządu zawodowego farmaceutów lub związku zawodowego„. Czytamy w nim, iż: „Możliwość zaliczenia składek z tytułu przynależności do samorządu zawodu farmaceuty w koszty uzyskania przychodu dotyczy wyłącznie tych farmaceutów, którzy wykonują zawód w formie jednoosobowej działalności gospodarczej lub jako wspólnik spółki cywilnej, jawnej lub partnerskiej (spółki osobowej). (…) Taką możliwość ma również pracodawca, który opłaca składki za pracownika będącego farmaceutą, z tym że składki te zostaną doliczone do przychodu pracownika, od którego pracodawca powinien pobrać zaliczkę na poczet podatku dochodowego pracownika. Natomiast takiej możliwości nie mają farmaceuci wykonujący zawód w ramach stosunku pracy lub stosunku służbowego albo na podstawie umowy cywilnoprawnej„. Z pełną treścią opracowania można zapoznać się na stronie OIA w Warszawie.

Wielkopolska Okręgowa Izba Aptekarska

W Poznaniu farmaceuci doradzają seniorom – Komisja Opieki Farmaceutycznej i Promocji Zawodu Farmaceuty Wielkopolskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej reprezentowana przez dr hab. n. farm. Magdalenę Waszyk-Nowaczyk i dr n. farm. Łucję Zielińską-Tomczak zaangażowała się w akcję „Środa z Profilaktyką”. Tym razem tematem przewodnim była profilaktyka otyłości. Spotkanie odbyło się na kanwie współpracy z Wielkopolskim Oddziałem Wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia, poznańskim Centrum Inicjatyw Senioralnych oraz Wydziałem Nauk o Żywności i Żywieniu Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.