PGEU: liczba braków lekowych rośnie

Według danych PGEU w 2023 roku sytuacja dotycząca braków leków uległa pogorszeniu. Tylko w Holandii zarejestrowano 2292 braki lekowe, które dotknęły łącznie około 5 milionów osób. Znaczny wzrost liczby braków lekowych odnotowały też kraje takie jak Szwecja, Portugalia i Hiszpania.

W 2023 roku każda europejska apteka poświęciła przeciętnie 10 godzin tygodniowo zmagając się z deficytami leków. Oznacza to, że czas na poszukiwanie trudno dostępnych medykamentów jest teraz trzykrotnie dłuższy niż jeszcze 10 lat temu. Zdaniem prezydenta PGEU Arisa Prinsa, braki leków są źródłem frustracji i niedogodności dla pacjentów, ale również naruszają zaufanie do farmaceutów i całego systemu ochrony zdrowia, pomimo, że apteki starają się wszelkimi sposobami zaspokoić popyt na leki.

Raport przygotowany przez PGEU wskazuje na duże różnice pomiędzy państwami w opcjach, jakie mają farmaceuci, gdy dochodzi do braku leku. Powszechna jest substytucja generyczna, wiele krajów oferuje także przygotowanie leków w recepturze. Z raportu PGEU wybrzmiewa jednak potrzeba, aby zapewnić farmaceutom większą elastyczność i umożliwić im wykorzystanie swoich umiejętności, wiedzy i doświadczenia, aby skutecznie pomagać pacjentom. Na przykład w Irlandii w toku jest proces legislacyjny, dotyczący między inny wprowadzenia protokołów braków lekowych, co pozwoliłoby na substytucję terapeutyczną przez farmaceutę w szczególnych okolicznościach. Konieczna jest także większa dostępność i przejrzystość danych na temat braków lekowych.

Raport opracowano na podstawie ankiety, w której udział wzięło 26 państw, w tym Polska. 100% respondentów zadeklarowało, że doświadczyło braków lekowych w 2023 roku. Najbardziej deficytową grupą leków były antybiotyki. Brakowało także leków krążeniowych oraz preparatów stosowanych w schorzeniach układu nerwowego. 17 krajów oceniło, że sytuacja z deficytami pogorszyła się, 6 – że nie zmieniła się, a tylko 3 kraje (Cypr, Grecja i Północna Macedonia) zadeklarowały, że sytuacja z dostępem do leków poprawiła się.

Braki dotyczyły nie tylko leków, ale także wyrobów medycznych. Na przykład we Francji z powodu braków czujników do systemów monitorowania glikemii, część pacjentów musiała powrócić do nakłuwania palców kilka razy dziennie, aby sprawdzić poziom glukozy we krwi.

W opinii wszystkich respondentów braki leków były u pacjentów powodem niepokoju i niedogodności. Aż 88% oceniło, że wpłynęły one na zaburzenie przebiegu terapii, a 73% uznało, że spowodowały wzrost kosztów i nieoptymalne wyniki leczenia. 35% ankietowanych uznało, że przyjmowanie nowego leku (w miejsce brakującego) było przyczyną błędów medycznych.