Wpływ leków na badania krwi i moczu

Wpływ leków na badania krzepliwości krwi

Antybiotyki, aspiryna (nawet w małych dawkach) i cimetydyna powodują wydłużenie krzepnięcia krwi (czasu protrombinowego), natomiast barbiturany, doustne środki antykoncepcyjne, hormonalna terapia zastępcza, witamina K (również zawarta w preparatach multiwitaminowych) – jego skrócenie. Na wynik badania krzepliwości krwi może wpływać również spożywanie pokarmów bogatych w witaminę K, takich jak wątroba wołowa lub wieprzowa, zielona herbata, brokuły, ciecierzyca, jarmuż, włoska kapusta, produkty sojowe. Powinni o tym wiedzieć szczególnie pacjenci stosujący przewlekle leki przeciwzakrzepowe.

Badanie parametrów wątrobowych

Większość leków metabolizowana jest przez enzymy wątrobowe. Kiedy dochodzi do uszkodzenia wątroby nawet w niewielkim stopniu, do krwi uwalniane są enzymy takie jak aminotransferaza asparginianowa (AspAT) i aminotransferaza alaninowa (ALAT). Monitorując te parametry, możliwa jest ocena stopnia uszkodzenia wątroby w trakcie terapii. Oba te wskaźniki mogą osiągać wysokie stężenia w wyniku stosowania leków takich jak paracetamol, NLPZ, niektóre antybiotyki, sulfonamidy, izotretynoina, ketokonazol, leki immunosupresyjne i wiele innych. Duże dawki witaminy C mogą fałszować wyniki prób wątrobowych.

Poziom cholesterolu i trójglicerydów może ulec zmianie w wyniku zażywania takich leków jak doustne leki antykoncepcyjne, glikokortykosteroidy, β-blokery, epinefryna i witamina D. Co ciekawe, acetylocysteina – środek ułatwiający odkrztuszanie wydzieliny – może obniżać poziom HDL, trójglicerydów, ale również kreatyniny i kwasu moczowego.

Czytaj także: Jak skutecznie zregenerować wątrobę oraz wspomóc jej pracę?

Ogólne zasady przygotowania się do badań laboratoryjnych

Według aktualnych wytycznych, w przypadku większości badań nie ma konieczności postu przed pobraniem próbki – pacjent nie musi być na czczo (wyjątkiem jest oczywiście pomiar glukozy). Jednak według danych literaturowych, spożyty posiłek może znacząco wpływać na poziom niektórych parametrów krwi, m.in. leukocytów. Zarówno badania krwi, jak i badania moczu, w dalszym ciągu najbezpieczniej jest wykonywać w godzinach porannych, na czczo.

Oznacza to, że nie należy jeść oraz pić innych napojów niż woda, przez co najmniej 8 godzin przed badaniem. Jest to szczególnie istotne w przypadku wykonywania oznaczeń cholesterolu (całkowitego czy poszczególnych frakcji LDL, czy HDL) oraz triglicerydów. W tym przypadku należy zachować 12-14 godzinną przerwę od posiłku. Wyniki mogą być mocno zaburzone, jeśli dzień przed badaniem zjedzona została obfita kolacja, a badanie wykonywane jest rano. Na wynik może wpływać również spożywanie dużej ilości pokarmów tłustych lub słodkich na kilka dni przed badaniem.

Kolejnym czynnikiem, który może fałszować wyniki badań jest intensywny wysiłek fizyczny, dlatego dzień przed badaniem należy unikać ciężkich treningów. Warto pamiętać również o prawidłowym nawodnieniu organizmu – spożywanie małych ilości wody kilka dni przed badaniem krwi może fałszować wyniki i utrudniać wkłucie igły w żyłę. Wówczas zaleca się właśnie wypicie szklanki wody. Natomiast picie zbyt dużej ilości płynów może spowodować rozrzedzenie krwi, co może mylnie wskazywać m.in. na anemię.

Warto uprzedzić pacjenta, że również alkohol, nawet w niewielkich ilościach, może zaburzać wynik wielu podstawowych składowych krwi (bilirubiny, amoniaku, glukozy, kwasu moczowego, lipidów i cholesterolu, magnezu oraz prolaktyny), przez co badanie jest niewiarygodne.

Piśmiennictwo:

1. Tourbah  A., Lebrun-Frena Ch. i wsp. MD1003 (high-dose biotin) for the treatment of progressive multiple sclerosis: A randomised, double-blind, placebo-controlled study Mult Scler. 2016; 22(13): 1719- 1731.
2. Mrozikiewicz P.M., Bogacz A. Wpływ leków na wyniki badań laboratoryjnych- wybrane przykłady interferencji, Medycyna po Dyplomie 2013; 22 (6): 42-48.
3. Chełstowska M., Warzocha K. Objawy kliniczne i zmiany laboratoryjne w diagnostyce różnicowej niedokrwistości. Onkologia w Praktyce Klinicznej 2006; 2 (3): 105- 116.
4. Charakterystyka Produktu Leczniczego
5. https://www.labtestsonline.pl/