Elektroniczne papierosy – za czy przeciw?
Elektroniczne papierosy potocznie określane mianem e-papierosów stanowią produkty, które dostarczają palaczom nikotynę w postaci aerozolu (zwanego parą), poprzez podgrzewanie roztworu zawierającego glikol propylenowy lub glicerol, nikotynę oraz środek aromatyzujący. W amerykańskim zgłoszeniu patentowym e-papieros został opisany jako „elektroniczny papieros atomizujący, który działa jako substytut dla rzucenia palenia i substytut papierosów”.
Czy e-papierosy to zdrowsza alternatywa?
E-papierosy przedstawiane są jako zdrowsza alternatywa dla tradycyjnych papierosów, pomocna podczas całkowitego zerwania z uzależnieniem bądź ograniczania niezdrowego nałogu, a nawet jako sposób na obejście przepisów zakazujących palenia w miejscach publicznych.
E-papierosy dosyć szybko zdobyły dużą popularność, pomimo wciąż wielu pytań na temat ich bezpieczeństwa oraz skuteczności w zmniejszaniu bądź zaprzestaniu palenia, pozostawionych bez odpowiedzi. Urządzenia te szybko pojawiają się w nowych, coraz bardziej udoskonalonych wersjach. Dlatego też wiele wyników badań przeprowadzonych nad starszymi modelami, może nie mieć związku i wpływu na ocenę nowszych produktów, które mogą być bardziej bezpiecznymi dla zdrowia urządzeniami dostarczającymi nikotynę [5].
Z czego może wynikać zainteresowanie papierosami elektronicznymi?
Zainteresowanie papierosami elektronicznymi wciąż rośnie, zwłaszcza wśród młodzieży oraz grupy tzw. młodych dorosłych. Badania wykazują, że nastolatki sięgają po e-papierosy kierowane przede wszystkim ciekawością i chęcią wypróbowania różnych dostępnych w ofercie smaków e-płynów. Zauważono bowiem, że podczas wyboru elektronicznych papierosów, dostępność różnych smaków palacze traktują jako bardzo ważny aspekt użytkowy. Jednakże z drugiej strony istnieją poważne obawy, że walory smakowe mogą zachęcać do sięgnięcia po e-papierosy i sprzyjać postępowi w paleniu, a nie rzuceniu [5,6].
Jakie są potencjalne korzyści ze stosowania papierosów elektronicznych?
Natomiast potencjalne korzyści wynikające z wyboru elektronicznych papierosów, to niższa zawartość substancji toksycznych, niż ma to miejsce w tradycyjnych papierosach oraz promowanie zaprzestania ich palenia. Pomimo wymienionych zalet, niestety wciąż jest niepewność przed potencjalnymi skutkami, jakie e-papierosy mogą wywierać na zdrowie w długoterminowym okresie ich stosowania. Istnieje również obawa przed ryzykiem zamiany ich na swoje tradycyjne pierwowzory.
Wśród głównych powodów stosowania papierosów elektronicznych jest chęć rzucenia palenia. Niestety na chwilę obecną nie mamy jeszcze zbyt wielu dokładnych danych na temat tego, czy e-papierosy są rzeczywiście skuteczne w walce z nałogiem [6].
Czy e-papierosy pomagają rzucić palenie?
Pomimo idei zaprzestania palenia, towarzyszącej wyborowi elektronicznych papierosów niestety nie wykazano, aby ich używanie wiązało się długoterminowym zaprzestaniem palenia, a chęć porzucenia palenia nie jest konsekwentnie powiązana z podejmowanymi próbami. W przeprowadzonym badaniu mającym na celu porównanie e-papierosów z oraz bez zawartości nikotyny wraz z medycznymi plastrami nikotynowymi, użytkownicy e-papierosów nie byli bardziej skłonni do rzucenia palenia po 6 miesiącach niż użytkownicy plastrów z nikotyną [7].
Dotychczasowe badania naukowe nie potwierdzają w sposób precyzyjny i jednoznaczny ich skuteczności w czasie rzucania palenia. Jednak założenie, że gdyby obecni palacze zamienili tradycyjne papierosy na ich elektroniczne zamienniki bez zmiany częstotliwości ich stosowania, ryzyko wystąpienia chorób powodowanych przez uzależnienie od nikotyny byłoby mniejsze.
Niestety, często spotykanym zjawiskiem jest stosowanie zarówno tradycyjnych papierosów, jak i ich elektronicznych zamienników. Badania przeprowadzone wśród młodzieży wskazują, że część z nich używało e-papierosów, podczas gdy nigdy nie sięgnęli po papierosy tradycyjne, co również nie jest dobrą wiadomością, gdyż może to prowadzić do uzależnienia. Ideą e-papierosów jest zerwaniem z nałogiem, a nie jego zapoczątkowanie.
Należy również pamiętać, że papierosy elektroniczne nie są jedynie „nieszkodliwą parą wodną z dodatkiem aromatu”, jak niektórzy potencjalnie uważają i jak najbardziej mogą stanowić źródło zanieczyszczenia powietrza w pomieszczeniach [5].
Dlaczego sięgamy po e-papierosy?
Do najczęściej podawanych powodów skłaniających do podjęcia decyzji o sięgnięciu po elektronicznego papierosa można wymienić chęć rzucenia palenia, ograniczenia palenia oraz mniejszy szkodliwy wpływ na zdrowie. Elektroniczne papierosy mogą również przyczyniać się do zmniejszenia stresu, który towarzyszy walce z nałogiem.
Dodatkowym „plusem” przemawiającym na korzyść e-papierosów jest niższy koszt, który ponosi nałogowy palacz. To również jest ważny aspekt, ponieważ wraz ze wzrostem cen papierosów rośnie motywacja do przejścia na alternatywne rozwiązania dostarczania nikotyny do organizmu.
dr n. farm. Malwina Lachowicz
Wydział Farmaceutyczny Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Katedra Farmacji Stosowanej
Piśmiennictwo:
[1] Toll, B. A., Rojewski, A. M., Duncan, L. R., Latimer-Cheung, A. E., Fucito, L. M., Boyer, J. L., & Herbst, R. S. (2014). “Quitting smoking will benefit your health”: the evolution of clinician messaging to encourage tobacco cessation. Clinical Cancer Research, 20(2), 301-309.
[2] Chaiton, M., Diemert, L., Cohen, J. E., Bondy, S. J., Selby, P., Philipneri, A., & Schwartz, R. (2016). Estimating the number of quit attempts it takes to quit smoking successfully in a longitudinal cohort of smokers. BMJ open, 6(6), e011045.
[3] Baker, C. L., Flores, N. M., Zou, K. H., Bruno, M., & Harrison, V. J. (2017). Benefits of quitting smoking on work productivity and activity impairment in the United States, the European Union and China. International journal of clinical practice, 71(1), e12900.
[4] Tian, J., Venn, A., Otahal, P., & Gall, S. (2015). The association between quitting smoking and weight gain: a systemic review and meta‐analysis of prospective cohort studies. Obesity reviews, 16(10), 883-901.
[5] Grana, R., Benowitz, N., & Glantz, S. A. (2014). E-cigarettes: a scientific review. Circulation, 129(19), 1972-1986.
[6] Camenga, D. R., Kong, G., Cavallo, D. A., & Krishnan-Sarin, S. (2017). Current and former smokers’ use of electronic cigarettes for quitting smoking: an exploratory study of adolescents and young adults. Nicotine and Tobacco Research, 19(12), 1531-1535.
[7] Rutten, L. J. F., Blake, K. D., Agunwamba, A. A., Grana, R. A., Wilson, P. M., Ebbert, J. O., … & Leischow, S. J. (2015). Use of e-cigarettes among current smokers: associations among reasons for use, quit intentions, and current tobacco use. Nicotine & Tobacco Research, 17(10), 1228-1234.
[8] Buczkowski, K., Marcinowicz, L., Czachowski, S., & Piszczek, E. (2014). Motivations toward smoking cessation, reasons for relapse, and modes of quitting: results from a qualitative study among former and current smokers. Patient preference and adherence, 8, 1353.
[10] Saba, M., Diep, J., Saini, B., & Dhippayom, T. (2014). Meta‐analysis of the effectiveness of smoking cessation interventions in community pharmacy. Journal of clinical pharmacy and therapeutics, 39(3), 240-247.
[11] https://pub.rejestrymedyczne.csioz.gov.pl – Desmoxan, 1,5 mg, tabletki
