Zgaga u kobiet w ciąży
Kobiety w trakcie ciąży często zmagają się z dokuczliwą zgagą, która może pojawić się podczas I bądź II trymestru. Przyszłym mamom na początku zmagań z tą palącą dolegliwością zaleca się wdrożenie do codziennego życia kilku zmian takich jak niespożywanie posiłków późnym wieczorem, unikanie pewnych potraw, bądź podniesienie wezgłowia łóżka na czas snu. Tego typu modyfikacje zazwyczaj umożliwiają złagodzenie odczuwanych objawów [16]. Warto również pamiętać o łagodzącym wpływie imbiru oraz migdałów, które zawierają w swoim składzie magnez oraz wapń.
Jeżeli efekty osiągnięte dzięki zmianie stylu życia nie są wystarczająco satysfakcjonujące, wówczas leki zobojętniające kwas solny pomogą w szybkiej oraz skutecznej walce ze zgagą podczas ciąży. Zdecydowana większość preparatów dostępnych na rynku farmaceutycznym z zakresu środków zobojętniających kwas solny obejmuje nieorganiczne związki soli wapnia, oraz magnezu, niekiedy z dodatkiem alginianów, które działają osłonowo. Należy jednak przed przyjęciem leku skonsultować tą decyzję z lekarzem lub farmaceutą, aby omówić korzyści oraz potencjalne ryzyko i pamiętać wówczas o ścisłym przestrzeganiu wówczas dawkowania danego preparatu [16].
Powikłania GERD
Nieleczona choroba refluksowa przełyku może prowadzić do kilku poważnych następstw takich jak zapalenie przełyku, przełyk Barretta czy też rak gruczołowy przełyku. Zapalenie przełyku może przyjmować postać o różnym stopniu nasilenia, przyczyniając się do powstania nadżerek, owrzodzeń, a nawet zwężenia przełyku bądź krwawienia przewodu pokarmowego [6,17].
Zwężenie przełyku
Na skutek bliznowacenia może dojść do zwężenia przełyku, co najczęściej może wystąpić w przypadku zaawansowanej choroby refluksowej przełyku. Leczenie istniejących zwężeń opiera się na endoskopowym poszerzaniu przełyku, a także zalecane jest stosowanie leków z grupy inhibitorów pompy protonowej jeżeli występują także owrzodzenia [6].
Przełyk Barretta
Przełyk Barretta jest zmianą nabłonka płaskiego przełyku na nieprawidłowy nabłonek walcowaty. Dochodzi wówczas do przemieszczenia się tzw. linii Z, czyli granicy pomiędzy dwoma wspomnianymi nabłonkami. Do powstania przełyku Barretta dochodzi u około 10 – 15% osób zmagających się z chorobą refluksową, natomiast najważniejszym czynnikiem determinującym ryzyko rozwoju przełyku Barretta są uszkodzenia o charakterze przewlekłym powstające na skutek nawracających epizodów związanych z refluksem oraz czas trwania refluksu. Okres potrzebny na przejście nabłonka płaskiego przełyku na nabłonek walcowaty może trwać kilka lat, natomiast proces metaplazji jelitowej może zająć ponad 10 lat [6,18].
Przełyk Barretta nie wywołuje u pacjenta żadnych dolegliwości, dlatego też powikłanie to można rozpoznać tylko za pomocą endoskopii z biopsją błony śluzowej. U zdecydowanej większości pacjentów cierpiących na chorobę refluksową przełyku bez licznych czynników ryzyka rozwoju przełyku Barretta, nie ma potrzeby przeprowadzenia tego badania tylko w celu jego potwierdzenia bądź też wyeliminowania. Takie przesiewowe badania są zalecane mężczyznom, u których objawy związane z chorobą refluksową występują od 10 i więcej lat [6].
Każdego roku u ok. 0,3% pacjentów z przełykiem Barretta dochodzi do rozwoju raka przełyku, który jest na ósmym miejscu najczęściej występującego nowotworu na świecie. Choroba refluksowa przełyku jest najsilniejszym znanym czynnikiem ryzyka zarówno dla wystąpienia przełyku Barreta, jak i raka przełyku [19].
Podsumowanie
Pamiętajmy, że nie należy lekceważyć problemu zgagi oraz refluksu, zwłaszcza jeżeli dolegliwości te towarzyszą nam od wielu lat. Ciągłe postępy medyczne oraz rozwój nowych technologii w tej dziedzinie dają nadzieję wielu pacjentom na coraz skuteczniejszą walkę z tym powszechnym oraz palącym problemem.
Piśmiennictwo:
- Mousa, H., & Hassan, M. (2017). Gastroesophageal reflux disease. Pediatric Clinics, 64(3), 487-505.
- Korzonek, M., Dziergas, A., Kuczyńska, M. (2014). Choroba refluksowa przełyku (GERD) – problem wciąż aktualny. Forum Med Rodz. 8(5), 201–210.
- Chatila, A. T., Nguyen, M. T. T., Krill, T., Roark, R., Bilal, M., & Reep, G. (2020). Natural history, pathophysiology and evaluation of gastroesophageal reflux disease. Disease-a-Month, 66(1), 100848.
- Badillo, R., & Francis, D. (2014). Diagnosis and treatment of gastroesophageal reflux disease. World journal of gastrointestinal pharmacology and therapeutics, 5(3), 105.
- Argyrou, A., Legaki, E., Koutserimpas, C., Gazouli, M., Papaconstantinou, I., Gkiokas, G., & Karamanolis, G. (2018). Risk factors for gastroesophageal reflux disease and analysis of genetic contributors. World journal of clinical cases, 6(8), 176.
- Gajewski, P. (2020). Interna Szczeklika: mały podręcznik 2020/2021.
- Sandhu, D. S., & Fass, R. (2018). Current trends in the management of gastroesophageal reflux disease. Gut and liver, 12(1), 7.
- Surdea-Blaga, T., Negrutiu, D. E., Palage, M., & Dumitrascu, D. L. (2019). Food and gastroesophageal reflux disease. Current medicinal chemistry, 26(19), 3497-3511.
- Zielińska, A. (2014). Ocena zależności między sposobem odżywiania a dolegliwościami u osób z zaburzeniami czynnościowymi przewodu pokarmowego. Piel Zdr Publ, 4(3), 227-237.
- https://www.medonet.pl/ciaza-i-dziecko,zgaga—domowesposoby,artykul,1726437.html
- https://pub.rejestrymedyczne.csioz.gov.pl – Omeprazole Genoptim, 20 mg, kapsułki.
- Singh, P., & Terrell, J. M. (2018). Antacids.
- Henry, M. A. C. D. A. (2014). Diagnosis and management of gastroesophageal reflux disease. ABCD. Arquivos Brasileiros de Cirurgia Digestiva (São Paulo), 27(3), 210-215.
- https://cordis.europa.eu/article/id/418021-novel-treatment-could-cure-potentially-dangerous-condition-for-millions/pl
- Lemperle, G., & Lemperle, S. M. Gastroesophageal Reflux Disease (GERD): An Overview of Current Minimal-Invasive Treatment Potentials.
- Thélin, C. S., & Richter, J. E. (2020). the management of heartburn during pregnancy and lactation. Alimentary pharmacology & therapeutics, 51(4), 421-434.
- Clarrett, D. M., & Hachem, C. (2018). Gastroesophageal reflux disease (GERD). Missouri medicine, 115(3), 214.
- Schlottmann, F., Molena, D., & Patti, M. G. (2018). Gastroesophageal reflux and Barrett’s esophagus: a pathway to esophageal adenocarcinoma. Updates in surgery, 70(3), 339-342.
- Gharahkhani, P., Tung, J., Hinds, D., Mishra, A., Barrett’s and Esophageal Adenocarcinoma Consortium (BEACON), Vaughan, T. L., … & MacGregor, S. (2016). Chronic gastroesophageal reflux disease shares genetic background with esophageal adenocarcinoma and Barrett’s esophagus. Human molecular genetics, 25(4), 828-835.