Preparaty OTC stosowane w zaburzeniach erekcji
Jednym z problemów zgłaszanych przez pacjentów są zaburzenia wzwodu. Według amerykańskiej instytucji Narodowego Instytutu Zdrowia (National Health Institute – Consensus Panel on Impotence 1992), zaburzeniami erekcji nazywa się stałą lub okresową niezdolność do uzyskania, bądź utrzymania erekcji w stopniu wystarczającym do prowadzenia satysfakcjonującego współżycia płciowego.
Profil farmakologiczny sildenafilu
Jedną z najczęściej stosowanych substancji w zaburzeniach wzwodu jest sildenafil. Ułatwia on uzyskanie wzwodu, gdyż jako selektywny inhibitor fosfodiesterazy typu 5 (PDE5), zwiększa napływ krwi do prącia poprzez ułatwienie rozkurczu mięśni gładkich. Następuje to dzięki nasileniu działania tlenku azotu w naczyniach ciał jamistych.
Preparaty zawierające sildenafil w dawce 25 mg dostępne są bez recepty już od dłuższego czasu. Jednak, w lutym 2020 roku, Prezes URPL wydał decyzję o dopuszczeniu do sprzedaży odręcznej sildenafilu również w dawce 50 mg [1]. Substancja ta – choć szeroko stosowana – nie jest pozbawiona przeciwwskazań i działań niepożądanych, które mogą nasilać się wraz ze wzrostem przyjmowanej dawki. W obowiązku farmaceuty leży zatem poinformowanie pacjenta o prawidłowym sposobie stosowania leku, jak również o możliwych zagrożeniach wynikających z jego użycia.
Jak stosować sildenafil?
Sildenafil w dawce 50 mg dostępny jest w postaci tabletek dopuszczonych do stosowania dla mężczyzn powyżej 18 roku życia. Lek ten powinien być stosowany około godzinę przed planowaną aktywnością seksualną, nie częściej jednak niż raz na dobę. Ułatwia osiągnięcie erekcji jedynie pod warunkiem jednoczesnego pobudzenia seksualnego. Warto pamiętać, że może być stosowany niezależnie od posiłków, ale przyjmowany podczas posiłku może charakteryzować się opóźnionym początkiem działania. Co ważne, zdolność do wywołania erekcji przy użyciu tego leku może być zaburzona podczas spożywania alkoholu.
Działania niepożądane sildenafilu
Inhibitory fosfodiesterazy typu 5 mogą obniżać ciśnienie tętnicze krwi i nie powinny być stosowane u osób z obniżonym ciśnieniem oraz z innymi lekami hipotensyjnymi. Lek ten jest również przeciwwskazany w przypadku stosowania leków z grupy azotanów lub leków będących donorami tlenku azotu, gdyż może dojść do niebezpiecznego nasilenia działania obu leków.
Interakcje sildenafilu
Sildenafil jest metabolizowany w wątrobie, w związku z czym istnieje możliwość wystąpienia interakcji z lekami metabolizowanymi przy udziale enzymów cytochromu p450, na przykład ketokonazolem, rytonawirem czy erytromycyną, jak również z sokiem grejpfrutowym. Najczęściej występującymi działaniami niepożądanymi sildenafilu są paradoksalne zaburzenia wzwodu, bóle i zawroty głowy, zmęczenie, senność oraz zaburzenia widzenia. Często obserwuje się również spadek ciśnienia tętniczego oraz uderzenia gorąca i zaczerwienienie twarzy [2].
Jak rozmawiać o zaburzeniach wzwodu?
Rozmowa o zaburzeniach wzwodu jest najczęściej krępująca dla pacjenta, jednak mając na uwadze fakt, że stosowanie sildenafilu nie jest pozbawione działań niepożądanych, interakcji i przeciwwskazań do stosowania, należy udzielić pacjentowi wszelkich informacji o sposobie użycia i bezpieczeństwie tego leku. W sytuacjach wstydliwych pacjenci mają tendencję do samoleczenia, które niestety w przypadku sildenafilu może okazać się niebezpieczne. Zwiększone ryzyko wystąpienia działań niepożądanych nasila się zwłaszcza w obliczu dostępności wyższej dawki bez recepty.