Patogeneza migrenowego bólu głowy
Na etiologię migrenowego bólu głowy wpływ wykazuje wiele układów w tym m.in. glutaminergiczny, serotoninergiczny, dopaminergiczny oraz gaba-ergiczny, jednak konkretna przyczyna migreny wciąż nie została odkryta oraz dokładnie wyjaśniona. Przyjmuje się, że związana jest z odpowiedzią ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego, na bodźce egzo- oraz endogennego pochodzenia [1,9].
Ból głowy na skutek nadużywania leków przeciwbólowych
Zdarzają się sytuacje gdy dochodzi do niepowodzeń terapeutycznych, co można przypisać stosowaniu leków ulegających nieoptymalnemu metabolizmowi u danego pacjenta. Brak skuteczności leczenia może prowadzić z kolei do nadużywania leków o działaniu doraźnym, bez osiągnięcia spektakularnych rezultatów.
Postawiono również hipotezę sugerującą, że nadużywanie leków działających w sposób doraźny jest utożsamiane z najważniejszym czynnikiem ryzyka przewlekłego bólu głowy (pojawiającego się codziennie bądź prawie codziennie) oraz przyczyną bólu głowy występującego na skutek nadużywania leków [1].
Czynniki wyzwalające napad migreny
Na podstawie przeglądu literatury oraz przeprowadzonych badań z uczestnictwem osób cierpiących na migrenowe bóle głowy wykazano, że wśród najczęstszych czynników wyzwalających atak migreny możemy wymienić stres, pomijanie posiłków lub post, zmiany hormonalne (w tym wynikające z cyklu miesiączkowego bądź też przyjmowanej doustnej antykoncepcji hormonalnej), wysiłek fizyczny, zmiany w dotychczasowym rytmie snu (długość snu za krótka lub zbyt długa), zmiany pogody, alkohol, intensywne światło (zbyt jaskrawe lub niebieskie), mocne zapachy (dym papierosowy, perfumy) czy też głośny hałas w bliskim otoczeniu [10]. Czytaj więcej: Migrena menstruacyjna – jak pomóc kobiecie? oraz Współczesne spojrzenie na zespół napięcia przedmiesiączkowego.
Intensywne bodźce sensoryczne takie jak np. niebieskie światło, mocne zapachy czy też hałas, mogą skutkować nasileniem stresu oksydacyjnego. Hipoksja także może prowadzić do wystąpienia bólu głowy, nawet u osób zdrowych i zgodnie z tą zależnością zaobserwowano, że częstość występowania migreny jest wyższa u osób mieszkających na dużych wysokościach [10].
Czynniki wyzwalające a objawy zapowiadające
Rozróżnienie czynników wyzwalających oraz objawów zapowiadających zbliżający się atak migreny nie zawsze jest proste gdyż zdarza się, że objawy zapowiadające mogą być błędnie zinterpretowane. Światłowstręt jako czynnik ostrzegawczy może być przez niektórych odbierany jako przyczyna napadu bólu. Wydaje się również, że poszczególne bodźce wykazują efekt addytywny prowadząc do ataku migreny dopiero w sytuacji, gdy odpowiedni próg zostanie osiągnięty [10].
Atak migreny możemy podzielić na kilka faz:
- faza ostrzegawcza – poprzedza ból głowy,
- faza aury – występuje bezpośrednio przed bólem głowy bądź też mu towarzyszy,
- faza bólu głowy – główny napad bólu,
- faza postdromalna – ma miejsce po ustąpieniu bólu głowy [4].
Poszczególne fazy ataku migreny mogą ulegać zmianie i częściowo nakładać się na siebie. Niektóre objawy takie jak np. ból szyi lub wrażliwość sensoryczna mogą występować podczas bólu głowy, natomiast inne jak chociażby objawy aury mogą pojawiać się i znikać występując naprzemiennie [4].