Wygląd skóry zależy w dużej mierze od stanu naskórka, poziomu nawilżenia i jego zdolności do odnowy komórkowej. Szybkim sposobem na poprawę wyglądu i jakości skóry jest peeling, czyli złuszczanie. By kosmetyki mogły zadziałać na żywe warstwy naskórka, muszą pokonać długą drogę. Dlatego im mniej zalegających komórek warstwy rogowej, tym większe przenikanie i działanie substancji czynnych. Co warto wiedzieć o peelingach i jak przygotować się do ich prawidłowego wykonania?
Wpływ właściwości naskórka na proces pielęgnacji
Naskórek ma grubość 0,4- 1,5 mm i składa się z warstw:
- podstawnej (stratum basale)
- kolczystej (stratum spinosum)
- ziarnistej (stratum granulosum)
- jasnej (stratum pallidum) – tylko strona wewnętrzna dłoni, pięty
- rogowej (stratum corneum) – ma grubość 10µm, składa się w 10% z wody, 70% z białek i w 20% z lipidów.
Warstwy podstawna i kolczysta to warstwy żywe naskórka, zawierają 70-80% wody. Warstwa podstawna to inaczej warstwa rozrodcza wytwarzająca komórki naskórka, czyli keratynocyty. Proces przejścia keratynocytów od warstwy podstawnej do rogowej to keratynizacja, czyli rogowacenie.
Czytaj także: Paradoks parabenowy, czyli zastosowanie estrów PHBA jako konserwantów w kosmetykach i lekach
Korneocyty i znaczenie warstwy rogowej
Korneocyty to komórki tworzące warstwę rogową, są wynikiem końcowego procesu rogowacenia. Są wypełnione keratyną i włóknami cytokeratynowymi i zatopione w cemencie międzykomórkowym, na który składają się lipidy polarne, ceramidy, cholesterol, wielonienasycone kwasy tłuszczowe i NMF. Pod błoną cytoplazmatyczną wytwarza się sztywna struktura, tzw. koperta korneocytu, będąca osłoną rogową zapewniającą odporność na czynniki mechaniczne.
Koperta korneocytu jest „łącznikiem” pomiędzy hydrofilową keratyną a lipofilowym cementem komórkowym.Korneocyty łączą się ze sobą za pomocą korneodesmosomów (złożonych z białek: desmogleina-1, desmokolina-1 i korneodesmosyna). W warstwie rogowej zawartość wody wynosi 10-30%, na skutek TEWL (transepidermalna utrata wody w skórze, Transepidermal Water Loss), woda przechodzi przez kolejne warstwy i odparowuje.
Procesy odnowy i starzenia się skóry
Proces transformacji keratynocytów w korneocyty (migracja i transformacja) od warstwy podstawnej do rogowej trwa 14 dni, a potem przez warstwę rogową – kolejne 14. Wszystkie przemiany składają się na turn-over naskórkowy, czyli inaczej cykl komórkowy / odnowy naskórka. Trwa on 26-42 dni – im jesteśmy starsi, tym się wydłuża. Co minutę odpada 40 000 komórek. Zaburzenia keratynizacji wiążą się z chorobami skórnymi, na przykład łuszczycą, gdzie zaburzony jest proces proliferacji, a komórki z zachowanym jądrem tworzą łuskę.
Starzenie się skóry w obrębie naskórka polega na ścieńczeniu jego warstw żywych, zwiększa się natomiast grubość warstwy rogowej w niektórych miejscach.
Jak działają peelingi?
Peelingi wpływają na poprawę wyglądu skóry, poprzez regulację procesu jej złuszczania. Wygładzają, rozjaśniają, regulują wydzielanie sebum, likwidują „suche skórki”, mogą także działać komedolitycznie. Usuwają nagromadzone korneocyty ułatwiając penetrację składników aktywnych w kosmetykach.
Peelingi w zależności od sposobu działania dzielimy na mechaniczne, enzymatyczne i chemiczne.