Jak zwiększyć szansę na zapłodnienie – na co mamy wpływ?
Podstawą dla dobrych zdolności rozrodczych jest utrzymanie całego ciała w odpowiedniej kondycji. Ważna jest więc regularna aktywność fizyczna oraz zdrowa dieta. Taki tryb życia stabilizuje gospodarkę hormonalną, która odgrywa istotną rolę zarówno w męskiej, jak i damskiej płodności. Należy jednak pamiętać, że w przypadku aktywności fizycznej zbyt intensywne i wyczerpujące treningi, również nie sprzyjają płodności, a wręcz obniżają parametry nasienia.
Poza zdrowiem fizycznym, warto zadbać też o stan psychiczny obu partnerów. W tym celu należy przede wszystkim wyeliminować lub chociaż ograniczyć stres, który jest jednym z czynników zaburzających płodność w dzisiejszych czasach. Stres kryje się pod wieloma nazwami i może oznaczać pracoholizm, życie w ciągłym biegu, przewlekłe zmęczenie, czy brak czasu na sen i relaks. Pod wpływem stresu w organizmie mężczyzny dochodzi do nagromadzenia kortyzolu (tzw. hormonu stresu), który blokuje wydzielanie testosteronu, kluczowego męskiego hormonu odpowiedzialnego za płodność. Stres zaburza również gospodarkę hormonalną kobiet, co prowadzi do wielu komplikacji. Nie bez powodu niepłodność nazywana jest „dzieckiem współczesnego stylu życia”. Wolniejsze tempo życia i ograniczenie stresu sprzyja również zdrowym relacjom intymnym. Para starająca się o dziecko powinna współżyć ze sobą nie tylko w dni płodne. Regularna aktywność seksualna poprawia bowiem jakość nasienia i pobudza jego produkcję, dlatego zalecane jest uprawianie seksu 2-3 razy w tygodniu.
Suplementacja dla kobiet i mężczyzn przed planowaną ciążą
Coraz większą rolę w płodności obecnie przypisuje się prawidłowej diecie. Modyfikowane jedzenie przepełnione dodatkami do żywności sprawia, że dieta współczesnego człowieka w coraz większym stopniu pozbawiona jest niezbędnych witamin, mikro- i makroelementów oraz innych, ważnych składników odżywczych. Aby zwiększyć szansę na zapłodnienie, w diecie mężczyzny powinny być przede wszystkim produkty bogate w:
- selen: poprawia ruchliwość plemników oraz ich liczebność, a także wspiera metabolizm testosteronu,
- cynk: bierze udział w procesie spermatogenezy, czyli wytwarzania plemników, oddziałuje także na ich żywotność i wpływa na wytwarzanie hormonów płciowych, a także na libido i proces zapłodnienia. Niedobór tego mikroelementu może prowadzić do zaburzeń płodności,
- witaminę E: zwiększa żywotność plemników,
- witaminę C: chroni DNA plemników przed niepożądanymi zmianami. Jest naturalnym antyoksydantem neutralizującym i usuwającym z organizmu wolne rodniki, które uszkadzają komórki,
- kwasy omega-3: mogą wzmocnić plemniki.
Ważny jest również kwas foliowy, który zapobiega ewentualnym zaburzeniom w strukturze materiału genetycznego nasienia. W jednym z ciekawych badań wykazano, że jednoczesne podawanie kwasu foliowego i cynku spowodowało 74% wzrost liczby plemników u niepłodnych, badanych mężczyzn.
Kwas foliowy powinien być też podstawą diety przyszłej mamy, a jego suplementację zaleca się rozpocząć już kilka miesięcy przed planowaną ciążą. Składniki pokarmowe obecne w pożywieniu w istotny sposób wpływają na poziom hormonów, w szczególności insuliny. Wiele badań sugeruje, że ważnym wyznacznikiem owulacji i płodności jest wrażliwość insulinowa, diagnozowana coraz częściej u niepłodnych kobiet. Do zaburzeń tego typu dochodzi, gdy w diecie zaczynają przeważać przemysłowo przetworzone i łatwo przyswajalne węglowodany (białe pieczywo, ryż, kluski, makaron, słodycze oraz słodkie napoje gazowane). Z tego względu zamiast wymienionych produktów, do diety przyszłej mamy powinny zostać włączone nieprzetworzone, bogate w błonnik pieczywo razowe, makaron razowy, niełuskany ryż, rośliny strączkowe oraz świeże warzywa i owoce.
Zarówno kobieta, jak i mężczyzna, w okresie starania się o dziecko, powinni unikać fast foodów, a także alkoholu, papierosów i ostrych, rozgrzewających przypraw.
Czytaj także: Farmakologia drogi podania – podanie dopochwowe.
Piśmiennictwo:
- Waldemar K., Rafał K., Przemysław O. i wsp. Rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia niepłodności – skrót. Ginekol Pol. 2012, 83, 149-154.
- Skreczko K. Przyczyny niepłodności w małżeństwie – dramat bezdzietnośc. Kwartalnik naukowy 2017; 7(29): 216-226.
- Łukaszuk K. i wsp. Diagnostyka i leczenie niepłodności — rekomendacje Polskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu i Embriologiim (PTMRiE) oraz Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGP). Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2018; 3(3):112–140.
- Radwan M., Zamkowska D., Wójcik D., Ziółkowski T. Stymulacja owulacji. Gin. Perinat. Prakt. 2017; 2, 1: 1–8.
- Kozakiewicz B. i wsp. Wpływ stylu życia na płodność – przegląd literatury. Hygeia Public Health 2019; 54(3): 173-181.
