Newsletter
Aptekarz Polski
Archiwum
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Aktualności
  • Eksperci
  • SZKOLENIA
  • Wiedza
  • Receptura
  • Prawo
  • Trendy
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • Aktualności
  • Eksperci
  • SZKOLENIA
  • Wiedza
  • Receptura
  • Prawo
  • Trendy
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Aptekarz Polski
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Strona główna Wiedza

Jak uniknąć przedawkowania metotreksatu?

mgr farm. Olga Wronikowskadr hab. n. farm. Barbara BudzynskaAutormgr farm. Olga Wronikowskaidr hab. n. farm. Barbara Budzynska
26/06/2020

Postaci metotreksatu dostępne na polskim rynku

W Polsce, metotreksat dostępny jest w kilku postaciach o różnych możliwych drogach podania [4-7]:

  • roztwór do wstrzyknięć– występujący w postaci gotowych ampułkostrzykawek lub wstrzykiwaczy do podawania domięśniowego (i.m.), dożylnego (i.v.) i podskórnego (s.c.);
  • tabletki –do podawania doustnego (p.o.);
  • koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji –do podawania i.v., i.m., dotętniczego (i.a.) oraz dokanałowego; stosowany wyłącznie w lecznictwie zamkniętym.

Zagrożenia związane z terapią metotreksatem

Terapia metotreksatem, mimo iż w wielu przypadkach skuteczna, obarczona jest ryzykiem wystąpienia szeregu poważnych działań niepożądanych. Nie występują one u wszystkich pacjentów, natomiast prawdopodobieństwo ich wystąpienia zwiększa się wraz ze wzrostem stosowanej dawki i częstością jej podawania.

Objawy przedawkowania metotreksatu

Do charakterystycznych objawów przedawkowania metotreksatu u osób stosujących go w chorobach zapalnych zalicza się: ból gardła, gorączkę, owrzodzenie jamy ustnej, biegunkę, wymioty, krwawienie i nadmierne osłabienie. Wystąpienie tych objawów powinno prowadzić do niezwłocznego poszukiwania pomocy medycznej. Antidotum, stosowanym w przypadku przedawkowania metotreksatu, jest konkurujący z nim i zmniejszający jego biodostępność folian wapnia. Możliwe działania niepożądane metotreksatu zostały przedstawione w Tabeli 1.

skórazaczerwienienie skóry, świąd, pokrzywka, nadwrażliwość na światło, odbarwienia, wylewy podskórne, utrata włosów
szpik kostnyleukopenia, małopłytkowość, niedokrwistość, pancytopenia
jama ustna i przewód pokarmowyzapalenie dziąseł i błony śluzowej jamy ustnej, zapalenie gardła, jadłowstręt, bóle brzucha nudności, wymioty, biegunki, trudności w połykaniu, owrzodzenia i krwawienia z przewodu pokarmowego, perforacja jelit, krwotoczne zapalenie jelit
wątrobawzrost stężenie bilirubiny, zwiększenie aktywności fosfatazy alkalicznej oraz enzymów AST i ALT, zaburzenia metabolizmu tłuszczowego hepatocytów, przy długotrwałym stosowaniu ostra atrofia wątroby, zwłóknienie i marskość
układ moczowyoliguria, anuria, zaburzenia elektrolitowe, krwiomocz, zapalenie pęcherza moczowego
układ rozrodczyzaburzenia jajeczkowania i spermatogenezy, oliguria, zaburzenia miesiączkowania, niepłodność, poronienia, uszkodzenie płodu
układ oddechowyśródmiąższowe zapalenie płuc, śródmiąższowe zwłóknienie płuc
zaburzenia neurologicznebóle i zawroty głowy, zaburzenia świadomości, zaburzenia widzenia, afazja, drażliwość, dysfunkcje motoryczne, drgawki, otępienie
zaburzenia metabolicznecukrzyca, osteoporoza
Tabela 1. Podsumowanie możliwych działań niepożądanych metotreksatu [4-7].

Przeciwwskazania do terapii metotreksatem

Istnieje również wiele przeciwwskazań do wdrożenia leczenia metotreksatem, które bezpośrednio związane są ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych. Dlatego też metotreksatu nie stosuje się przy współistniejących zaburzeniach czynności wątroby, nerek, układu krwiotwórczego czy czynności szpiku kostnego. Terapii metotreksatem nie rozpoczyna się również w przypadku występowania ostrych lub przewlekłych zakażeń (m.in. gruźlicy czy zakażenia wirusem HIV), owrzodzeń jamy ustnej lub przewodu pokarmowego, a także w przypadku niedoborów odporności i po świeżo przebytych zabiegach operacyjnych.

W trakcie leczenia metotreksatem, ze względu na jego działania hepatotoksyczne, nie wolno spożywać alkoholu. Alkoholizm, marskość lub niewydolność wątroby u osób zmagających się z łuszczycą lub RZS są bezwzględnym przeciwwskazaniem to stosowania metotreksatu. Podczas stosowania tego leku należy unikać ekspozycji na słońce, gdyż może dojść do popromiennego zapalenia skóry. Dotyczy to również chorych na łuszczycę leczonych metotreksatem, gdyż zmiany łuszczycowe mogą ulec zaostrzeniu przy ekspozycji na promieniowanie słoneczne. W trakcie leczenia metotreksatem należy regularnie monitorować obraz krwi, a także czynność wątroby i nerek [5,6]. Czytaj więcej: Opieka nad pacjentem z łuszczycą.

Metotreksat a ciąża

Metotreksat należy do kategorii X i jest bezwzględnie przeciwwskazany u kobiet w ciąży chorych na łuszczycę lub RZS, gdyż lek może wykazywać działanie teratogenne i prowadzić do uszkodzenia lub śmierci płodu. W przypadku terapii nowotworów przed zastosowaniem metotreksatu należy rozważyć stosunek korzyści do ryzyka. W trakcie leczenia metotreksatem, jak również 3 miesiące po zakończonej terapii, należy stosować skuteczne metody antykoncepcji [5,6].

Strona 2 z 5
Poprzedni123...5Następny
Tagi: bezpieczeństwo lekówEMAmetotreksatprzedawkowanie leków
Udostępnij19Podziel się
mgr farm. Olga Wronikowska

mgr farm. Olga Wronikowska

dr hab. n. farm. Barbara Budzynska

dr hab. n. farm. Barbara Budzynska

Powiązane artykuły

Alternatywne właściwości antybiotyków

Alternatywne właściwości antybiotyków
Autormgr farm. Michał Tułaza

Antybiotyki to największe odkrycie medycyny XX wieku. Są to leki przeciwdrobnoustrojowe, ale jak się okazuje – nie tylko. Coraz częściej...

Czytaj więcej

Bakteriofagi nadzieją współczesnej medycyny?

Bakteriofagi nadzieją współczesnej medycyny?
Autordr hab. n farm. Anna Oniszczuk

Bakteriofagi są to wirusy, które atakują komórki bakteryjne. Na początku XX wieku naukowcy natrafili w próbkach wody na coś, co...

Czytaj więcej
Następny wpis
Webinary dla farmaceutów

Webinary dla farmaceutów na przełomie czerwca i lipca

Przeczytaj również

PTSF UJ CM zaprasza na konferencję “Marketing w farmacji”

PTSF UJ CM zaprasza na konferencję “Marketing w farmacji”

Projekt COVAX: pierwsze szczepionki przeciwko COVID-19 trafiły do Akry w Ghanie

Projekt COVAX: pierwsze szczepionki przeciwko COVID-19 trafiły do Akry w Ghanie

Opublikowano pierwszy wykaz technologii lekowych o wysokim poziomie innowacyjności

Opublikowano pierwszy wykaz technologii lekowych o wysokim poziomie innowacyjności

Rząd zaprezentował projekt Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO)

Rząd zaprezentował projekt Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO)

28 lutego - Światowy Dzień Chorób Rzadkich

28 lutego – Światowy Dzień Chorób Rzadkich

Facebook

  • Kontakt
  • Dla reklamodawców
  • Dla autorów
  • Regulamin serwisu
Aptekarz Polski. Pismo Naczelnej Izby Aptekarskiej

Redakcja korzysta z zasobów: freepik.com, flaticon.com

Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 173 (151e)
  • Aktualności
  • Szkolenia
  • Wiedza
  • Trendy
  • WIDEO
  • Farmacja szpitalna
  • Aptekarz Polski

Redakcja korzysta z zasobów: freepik.com, flaticon.com

Zapisz się do newslettera Aptekarza Polskiego
Zapisz się do newslettera Aptekarza Polskiego
Cześć!
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do regulaminu serwisu.
Rezygnuję
Cześć!
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do regulaminu serwisu.
Rezygnuję
Ta strona używa plików cookies. Pozostając na tej stronie zgadzasz się na ich użycie. ☒ Zgadzam się