Tlenoterapia a COVID-19: przegląd doniesień naukowych
W swoim artykule Shen i wsp. napisali, że w wyniku braku skutecznej terapii przeciwwirusowej w COVID-19, proponują nocną tlenoterapię jako nową opcję dla osób zarażonych, do zapobiegania przejściu infekcji z łagodnej do ciężkiej. Autorzy zasugerowali, że tlenoterapia nocna we wczesnych stadiach może być pomocna w zapobieganiu progresji choroby poprzez hamowanie szybkiej replikacji wirusa i poprawianie zdolności przeciwwirusowej organizmu. Z analizy danych klinicznych wynika, że rozwój COVID-19 to proces stopniowego niedotlenienia, który bardziej sprzyja replikacji wirusa. Autorzy stwierdzili, że aktywność czynnika indukowanego hipoksją HIF-1α, który występuje w komórkach jest tłumiona przy niewłaściwym stężeniu tlenu w komórkach. Chociaż nie ma bezpośrednich dowodów na to, że suplementacja O 2 może zmniejszyć ekspresję HIF-1α w komórkach zakażonych wirusem, to naukowcy donoszą, że ekspresja HIF-1α w nerkach znacznie spadła po ekspozycji na wysokie stężenia O2 in vivo.
Niedawne badanie wykazało, że oddychanie 60% O2 znacznie zmniejsza ekspresję HIF-1α w komórkach nowotworowych i hamuje wzrost guza w porównaniu z oddychaniem 20% O2. W związku z tym w artykule założono, że wczesna i odpowiednia terapia O2 u pacjentów z COVID-19 może zakłócić replikację wirusa poprzez zmniejszenie HIF-1α. Ponadto na podstawie danych klinicznych stwierdzono, że terapia O2 może hamować replikację wirusa, regulować autoimmunizację i zmniejszać ekspresję ACE2 w tkankach (do którego przyczepia się SARS-CoV-2). Ze względu na to, że wirus może przyspieszać swoją inwazję w nocy i zwiększać nadprodukcję cytokin zapalnych, w połączeniu z faktem, że pacjenci z chorobami płuc są podatni na niedotlenienie podczas snu, zaproponowano, aby nocna terapia O2 została zastosowana jako opcja terapeutyczna dla pacjentów poddanych izolacji domowej. Nocne leczenie O2 nie jest nową koncepcją, bo jest stosowane u chorych na POChP, a choremu wystarczy domowy koncentrator tlenu.
Sardesai i wsp. w swojej pracy zauważyli, że potrzebne są innowacyjne rozwiązania, aby skutecznie zapobiegać wzrostowi obciążenia systemu opieki zdrowotnej, spowodowanej pandemią COVID-19. W związku z tym można wdrożyć domowe leczenie krótkoterminową tlenoterapią u pacjentów z COVID-19 z hipoksemią. Za podjęcie decyzji o sposobie dostarczania i dawkowania tlenu powinien odpowiadać odpowiedni zespół medyczny. Autorzy stwierdzili, że stosowanie przez pacjentów koncentratorów domowych nie jest idealnym rozwiązaniem w kontekście obecnej pandemii, ponieważ wymagają instalacji i regularnej konserwacji przez wyspecjalizowanych dostawców, przez co zwiększa się ryzyko narażenia na infekcję zarówno członków gospodarstwa domowego, jak i personelu firmy. Jednak w kontekście zaprezentowanego algorytmu leczenia autorzy zalecają stosowanie stacjonarnych lub przenośnych koncentratorów tlenu w warunkach domowych przy natężeniu przepływu 4 litry na minutę lub mniej.
W artykule Shenoy i wsp. stwierdzają, że obecny docelowy zakres wysycenia krwi tlenem dla pacjentów z COVID-19 zalecany przez National Institutes of Health wynosi 92-96%. W przedstawionej pracy autorzy krytycznie analizują dowody wskazujące na aktualne zalecenia dotyczące docelowego nasycenia tlenem u pacjentów z COVID-19. Autorzy badali wpływ niedotlenienia na regulację ekspresji ACE2 i opisali konkretne obserwacje kliniczne u pacjentów z COVID-19 dotyczące docelowego wysycenia tlenem, takie jak rozlane ogólnoustrojowe zapalenie śródbłonka i mikrozakrzepy odgrywające ważną rolę patogenną w szerokim zakresie objawów ogólnoustrojowych. Według autorów powyższe czynniki wymagają pilnego zbadania i ponownej oceny zakresów docelowego wysycenia tlenem u pacjentów z COVID-19, zarówno w warunkach stacjonarnych, jak i ambulatoryjnych. Autorzy sugerują, że pulsoksymetria domowa, telemonitorowanie i wcześniejsza suplementacja tlenu u pacjentów ambulatoryjnych z hipoksemią COVID-19 mogą być korzystne, jeśli środki zdrowia publicznego pozwalają na ich wdrożenie.
Luks i Swenson zainteresowali się problemami związanymi z zastosowaniem pulsoksymetrów w kontekście sposobów ich używania przez pacjentów i dokładności pomiarów. Oczywiście potwierdzają, że stosowanie pulsoksymetrów jest bardzo korzystne u chorych na COVID-19, aby zapobiegać powikłaniom związanym z niezauważalną hipoksemią. Autorzy zwrócili uwagę, że jest jeszcze niewiele badań dotyczących wydajności kieszonkowych pulsoksymetrów i systemów opartych na smartfonach, które byłyby pomocne w określeniu dokładności ich pomiarów biorąc pod uwagę sposób ich użytkowania. Niemniej łatwość użycia i niski koszt pulsoksymetrii sprawiają, że jest to atrakcyjna opcja do wykrywania problemów na wczesnym etapie choroby.
Literatura
- Farmakopea Polska XI. Prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych PTF, Warszawa 2017
- From S., Lewandowski K., Pacholska-Pytlakowska M.: Współczesne wskazania do domowego leczenia tlenem. Pol Merk Lek 2011 XXXI, 186, 368-371
- Luks A.M., Swenson E.R.: Pulse Oximetry for Monitoring Patients with COVID-19 at Home. Potential Pitfalls and Practical Guidance. Ann Am Thorac Soc 2020; Sep17 (9): 1040-1046
- Sardesai I., Grover J., Garg M., et al.: Short Term Home Oxygen Therapy for COVID-19 patients: The COVID-HOT algorithm J Family Med Prim Care 2020 Jul; 9 (7): 3209–3219
- Shen C., Yue X., Wang J., et al.: Nocturnal oxygen therapy as an option for early COVID-19. Int J Infect Dis 2020 Sep; 98: 176–179
- Shenoy N., Luchtel R., Gulani P.: Considerations for target oxygen saturation in COVID-19 patients: are we under-shooting? BMC Med 2020; Aug 19;18(1):260
- Szyszka A.: Domowe leczenie tlenem w przewlekłej niewydolności oddychania. Copyright 2013 Via Medica ISSN 1897–3590; www.fmr.viamedica.pl
- Liang T. (Wilam J. red. wyd. pol.): COVID-19 Zapobieganie i leczenie The First Affiliated Hospital, Zhejiang University School of Medicine (FAHZU) Publikacja zgodna z doświadczeniem klinicznym
- https://oterapia.pl
- https://www.brandvital.eu/urzadzenia-oddechowe/koncentratory-tlenu
- https://redmed.pl/tlen-w-puszce-8-l-tlenoterapia-p-839.html
- https://www.gov.pl/web/zdrowie/zalecenia-dotyczace-postepowania-u-osob-z-choroba-covid-19-leczonych-w-domu
- https://www.medonet.pl/zdrowie,gazometria—zastosowanie–interpretacja-wynikow–znaczenie,artykul,1726885.html