Co warto wiedzieć o koncentratorach tlenu?
Koncentrator tlenu to urządzenie medyczne służące do dostarczania pacjentowi powietrza ze zwiększoną zawartością tlenu. Używane jest do tlenoterapii głównie w medycynie, ale również w kosmetologii czy sporcie. Podstawowymi wskazaniami do stosowania są choroby układu oddechowego i schorzenia kardiologiczne. W skład powietrza wchodzi tlen (21%), azot (78%) oraz inne gazy (1%). Koncentrator pobiera powietrze z otoczenia, absorbuje azot, dzięki czemu do organizmu pacjenta trafia tlen w stężeniu co najmniej 90% (są też urządzenia z regulacją 30-90%), a nawet 96%. Pobrane z otoczenia powietrze przechodzi przez system filtrów, następnie trafia do pojemników z zeolitem, gdzie jest pochłaniany azot. Aparat dodatkowo filtruje, oczyszcza i nawilża podawany gaz. W porównaniu do butli tlenowych koncentratory są uważane za bezpieczniejsze, ponieważ nie stwarzają ryzyka wybuchu, a tlen produkowany jest stale, inaczej niż w butlach, w których się kończy. Urządzenie powinno być serwisowane i mieć odpowiednią gwarancję producenta.
Koncentratory tlenu są dostępne także w wersji do użytku domowego – stacjonarnego oraz w wersji przenośnej wraz z kompletem akcesoriów mobilnych takich jak: bateria, przetwornica samochodowa, wózek, pokrowiec. Obsługa koncentratora jest dosyć prosta. Po podłączeniu do źródła zasilania należy wlać wodę do pojemnika, uruchomić aparat, ustawić pokrętłem odpowiedni przepływ tlenu i założyć maskę lub wąsy tlenowe. W celu konserwacji zalecane jest czyszczenie filtrów co najmniej raz w tygodniu. Stacjonarny koncentrator tlenu jest zasilany prądem stałym. Niedogodnością jego stosowania jest ograniczenie mobilności chorego w obrębie mieszkania i stosowanie długich przewodów. Koncentratory mogą podawać tlen w sposób ciągły lub w trybach przerywanych. Czas trwania i regularność tlenoterapii jest zależne od choroby i ustala je lekarz prowadzący. U chorych z POChP może być wymagane codzienne podawanie tlenu przez 12 godzin na dobę.
Czytaj więcej: POChP – walka o oddech oraz POChP to nie tylko choroba palaczy.
Kiedy można stosować tlen w puszkach?
Dostępny jest także tlen inhalacyjny medyczny w puszce (przenośny inhalator tlenowy) pod ciśnieniem zawierający 99,4 – 99,5% czystego tlenu. Do zestawu puszki z zaworem dołączona jest maska i rurka. Produkty takie zawierają 14 lub 15 litrów sprężonego tlenu, co wystarcza na około 100 2-sekudowych oddechów. Wskazaniami jest do stosowania tlenu w puszce jest niedotlenienie, w sytuacjach niewystarczającego zaopatrzenia organizmu w tlen, spowodowanych wysiłkiem fizycznym, wysokościami, stresem czy stanami chorobowymi. Używany jest do przywrócenia prawidłowego ciśnienia tlenu w tkankach.
Mitochondria komórkowe wymagają minimum 1,3 kPa ciśnienia parcjalnego tlenu. Wzrost stężenia tlenu we wdychanych gazach podwyższa stężenie tlenu w pęcherzykach płucnych i daje wzrost prężności tlenu we krwi opuszczającej płuca. Należy pamiętać, że konieczne jest ścisłe kontrolowanie leczenia tlenem. Tlen należy podawać w taki sposób, aby zmniejszyć hipoksję, ale nie doprowadzić do zahamowania czynności ośrodka oddechowego.
Taki rodzaj tlenoterapii może być zalecony kierowcom, pracownikom umysłowym, pracownikom fizycznym, przewlekle chorym. Działanie to jest poparte spostrzeżeniami, że tlen odbudowuje czujność i szybkość reakcji, zmniejsza senność, poprawia pamięć i koncentrację na krótki okres czasu, obniża poziom stresu podczas pracy, pomaga szybko zlikwidować zmęczenie po wysiłku, uspokaja puls i aktywuje krążenie krwi, a także wspomaga system immunologiczny.