Rekomendacje Ministerstwa Zdrowia (MZ) odnośnie tlenoterapii w COVID-19
Tlenoterapia domowa jest powszechnie stosowana w leczeniu pacjentów z przewlekłą niewydolnością oddechową, jednak nie może być stosowana w leczeniu ostrej niewydolności oddechowej w związku z ryzykiem gwałtownego pogorszenia choroby zagrażającemu życiu. Konieczność stosowania tlenoterapii w leczeniu COVID-19 u pacjenta z niewydolnością oddechową stanowi bezwzględne wskazanie do hospitalizacji. Uważa się, że zastosowanie tlenoterapii w domu może spowodować opóźnienie w dotarciu pacjenta do szpitala, przez co chory traci szansę na otrzymanie leczenia, które należy podjąć w pierwszych dobach choroby COVID-19 o ciężkim przebiegu (5-8 dni od wystąpienia objawów).
Zalecane jest natomiast monitorowanie saturacji krwi tętniczej tlenem za pomocą pulsoksymetru u wszystkich pacjentów leczonych w domu z dusznością spoczynkową, a szczególnie u osób w wieku powyżej 60 lat. Takie postępowanie jest uzasadnione częstym występowaniem niewydolności oddechowej z głęboką hipoksemią bez subiektywnego uczucia duszności, szczególnie u pacjentów w podeszłym wieku i osób obciążonych schorzeniami towarzyszącymi. Optymalnym rozwiązaniem jest włączenie pacjenta do programu Domowej Opieki Medycznej.
Czytaj więcej: Na czym polega projekt Domowa Opieki Medycznej (DOM)?
Kiedy pacjent powinien zostać skierowany do szpitala?
Zaleceniem do skierowania pacjenta do szpitala jest wystąpienie:
- Duszności w spoczynku i utrudniającej mówienie, częstość oddechów powyżej 30 na minutę, sinicy lub hipoksemii.
- Saturacji krwi tętniczej tlenem zmierzonej pulsoksymetrem <94% (w przypadku chorych z przewlekłą niewydolnością oddechową, np. POChP, zwłóknieniem płuc – SpO2 <88%). Hipoksemia jest wskazaniem do hospitalizacji niezależnie od subiektywnego uczucia duszności.
- Gorączki powyżej 390C – szczególnie utrzymującej się przez ponad dobę i powodującej bardzo znaczne osłabienie pacjenta w wieku średnim lub podeszłym.
- Kaszlu utrudniającego swobodne oddychanie i mówienie oraz bólu w klatce piersiowej.
- Spadku ciśnienia tętniczego krwi poniżej 90/60 mmHg (jeśli chory zazwyczaj ma wyższe).
Jak działa i do czego służy pulsoksymetr?
Pulsoksymetr to niewielkie urządzenie elektroniczne służące do nieinwazyjnego pomiaru saturacji krwi oraz tętna stosowane zarówno w warunkach domowych, jak i szpitalnych. Pulsoksymetr można nakładać – zależnie od modelu i rekomendacji producenta – na palec ręki (bez tipsów lub lakieru), palec stopy, na małżowinę uszną, skrzydełko nosa, a u noworodków na stopę lub nadgarstek.
Wewnątrz pulsoksymetru znajduje się dioda emitująca światło o określonej długości, które w różnym stopniu jest pochłaniane przez hemoglobinę związaną z tlenem i odtlenowaną. W ten sposób czujnik mierzy procentowe nasycenie hemoglobiny tlenem oraz puls. Pulsoksymetr jest stosowany u chorych z COVID-19, z chorobami układu oddechowego, astmą, chorobami serca, nadciśnieniem, cukrzycą, ale także u sportowców.
Obecnie pulsoksymetr jest rekomendowany przez Ministerstwo Zdrowia u chorych na COVID-19 i ma pomagać w monitorowaniu stanu zdrowia w domu. Jest to dobre rozwiązanie zwłaszcza dla osób, które przechodzą chorobę w sposób łagodny i zostały zakwalifikowane do programu medycznej opieki domowej.
Za pomocą pulsoksymetru chorzy monitorują natlenienie tętnic, a kiedy pojawią się objawy hipoksemii – zgłaszają się do opieki medycznej. Prawidłowa wartość wysycenia hemoglobiny tlenem (SpO2) to 95—98%.
