Jak pielęgnować skórę głowy zmienioną chorobowo?
Najważniejszą zasadą jest, by dobierać szampon do skóry głowy, a odżywkę do rodzaju włosów. Jeśli chodzi o skórę przetłuszczającą się, z łojotokiem czy ŁZS to należy wybierać produkty, które dobrze oczyszczą skórę głowy. Niestety, modne produkty „bez SLS, SLES” czy też „bez siarczanów” mogą nie spełnić tej roli.
Czy SLS i SLES to „samo zło”?
SLS (Sodium Lauryl Sulfate) i SLES (Sodium Laureth Sulfate) to sole siarczanów alkoholi tłuszczowych. W kosmetykach pełnią funkcję środków powierzchniowo czynnych, czyli substancji myjących. W ostatnich latach na fali trendu „eko” czy „kosmetyków naturalnych”, o siarczanach, a szczególnie o SLS napisano wiele złego. Niesłusznie, bo jak powiedział Paracelsus „dawka czyni truciznę”. Wszystko jest kwestią stężenia, a to dozwolone i niedrażniące określa prawo. Jednak substancja o tak złej opinii zaczęła być niechętnie używana przez producentów i teraz bardzo rzadko jest składnikiem kosmetyków. Częściej za to stosuje się SLES lub inne siarczany: Ammonium Lauryl Sulfate, Sodium Myreth Sulfate, Magnesium Lauryl Sulfate, Sodium Cetearyl Sulfate, TEA Lauryl Sulfate [12].
Co sądzić o szamponach w kostce?
W trendzie „eko” zwraca się uwagę nie tylko na same składniki, ale też na formę kosmetyku. Dlatego coraz większą popularnością cieszą się produkty bezwodne, w tym szampony i odżywki. Szampon w kostce to produkt ekologiczny, bardzo wydajny, jedna kostka o wadze 55 gramów wystarczy na 50 myć. Do środków myjących w takich kostkach należą: Sodium Cocoyl Isethionate, Decyl Glucoside, Sodium Coco Sulfate i Disodium Lauryl Sulfosuccinate. Użycie tych substancji zapewnia skuteczne oczyszczenie skóry głowy.
Pojawiły się już na rynku szampony w kostce z dziegciem sosnowym przeznaczone dla skóry z łojotokiem, łupieżem czy ŁZS. Należy zwracać uwagę, by był to szampon, a nie mydło do włosów w kostce. Te dwa produkty różnią się składnikami pielęgnacyjnymi, ale przede wszystkim wartością pH. W szamponach jest kwaśne, fizjologiczne, a w mydłach natomiast zasadowe. Mydła powodują rozchylanie łuski włosa, co sprawia, że włosy są suche i szorstkie [13]. Szampon w takiej formie nie jest produktem pierwszego wyboru do polecenia każdemu, ale w przypadku łojotoku o małym nasileniu, dla pacjenta poszukującego ekologicznych rozwiązań może przynieść satysfakcjonujące efekty.
Na jakie substancje czynne zwracać uwagę?
Oprócz bazy myjącej szamponu kluczowe są substancje czynne. Do skóry z łojotokiem poleca się m.in. wyciągi z pokrzywy (Urtica dioica), mięty (Mentha piperita), łopianu (Arctium lappa), lawendy (Lavandula officinalis), rozmarynu (Rosmarinus officinalis), tymianku (Thymus vulgaris) i szałwii (Salvia officinalis).
Przy ŁZS sprawdzi się terapia 2 produktami. Jeden z nich to produkt leczniczy oparty na 2% ketokonazolu lub 1% cyklopiroksolaminie. Jeżeli zmiany są słabo nasilone można zastosować 2% siarczek selenu, pirytionian cynku lub dziegcie. Drugi to szampon dbający o mikroflorę skóry głowy, nie naruszający pH i mikrobiomu. W fazie zaostrzenia szamponów używa się naprzemiennie (leczniczy 2-3 razy w tygodniu) przez miesiąc. W fazie remisji produkt leczniczy – jako dawkę przypominającą – stosuje się raz w tygodniu. Głowę należy myć dwukrotnie. Za drugim razem w przypadku szamponu leczniczego pianę należy pozostawić na 3-5 minut.
Czy warto wykonywać peeling skóry głowy?
Bardzo ważne jest też wykonywanie peelingu skóry głowy. W przypadku łojotoku czy ŁZS raz na 7-10 dni. Zapewnia on działanie keratolityczne, rozpuszcza łuskę i pozwala na działanie substancjom leczniczym: przeciwgrzybiczym i przeciwłojotokowym. Przeważnie tego typu produkty zawierają oprócz granulek peelingujących kwas salicylowy, który wnika do mieszków włosowych.
Jak myć głowę ze schorzeniem dermatologicznym?
Przy atopowym zapaleniu skóry powinniśmy zarekomendować produkt delikatny z komponentą przeciwświądową. Do związków o takim działaniu należy np. polidokanol. Szampon powinien mieć łagodną bazę myjącą o fizjologicznym pH oraz zawierać mocznik (w stężeniu 5-10%), ceramidy lub inne składniki regenerujące i wzmacniające barierę hydrolipidową. Warto, by mycie odbywało się w wodzie o temperaturze ciała, zbyt wysoka lub niska to dodatkowy czynnik stresowy dla skóry [10].
Pacjentom z nadwrażliwą skórą głowy zaleca się używanie szamponów o fizjologicznym pH i prostym składzie, nie zawierających ekstraktów roślinnych, które mogą mieć charakter alergizujący. Należy unikać substancji zapachowych i barwników. Warto wybrać produkt nawilżający, który ukoi podrażniony skalp.
W przypadku łupieżu postępujemy podobnie jak w ŁZS, zalecamy najczęściej 2 szampony. Bardzo często pacjenci popełniają błąd i stosują jeden produkt leczniczy, ciągle, nawet codziennie. Po chwilowej poprawie problem nawraca z powodu zaburzonej mikroflory.
Czytaj także: Paradoks parabenowy, czyli zastosowanie estrów PHBA jako konserwantów w kosmetykach i lekach.