Rola mikrobioty dla przebiegu choroby
Ważnym czynnikiem patofizjologii COVID-19 jest dysbioza jamy nosowo-gadłowej. [34] U pacjentów hospitalizowanych opisywano udział bakterii Prevotella w mikrobiocie płuc. Wskazywałoby to na dezintegrację bariery jelitowej i zaaspirowanie mikrobiomu jelitowego.
Z drugiej strony bakterie Dolosigranulum pigrum, obecne w fizjologicznej mikrobiocie jamy nosowo-gardłowej, mają zdolność modulowania odpowiedzi immunologicznej gospodarza i przeciwdziałania procesowi hiperzapalnemu. Ta Gram-dodatnia, opisana po praz pierwszy w 1993 r. bakteria, konkuruje w kolonizacji z gronkowcem złocistym i dwoinką zapalenia płuc. Dolosigranulum pigrum jest przedmiotem wielu badań, które mogą stworzyć nowy, nieantybiotyczny środek do walki z opornymi patogenami górnych dróg oddechowych. Publikacje wskazują, że bakteria ta jest mało odporna na powszechnie stosowane antybiotyki, dlatego nadużywanie ich może prowadzić do zachwiania naturalnej równowagi w układzie oddechowym.
Zdrowa mikrobiota ma więc duży wpływ na przebieg COVID-19, ale też na odpowiedź poszczepienną. Może to też mieć związek z metabolizmem witaminy D, do którego niezbędna jest obecność bakterii kwasu masłowego.
Czy warto suplementować witaminy i minerały w COVID-19?
Suplementacja witaminy D jest wskazana przez cały okres COVID-19. Cholekacyferol, aktywna postać witaminy D3 jest odpowiedzialna za utrzymanie integralności bariery jelitowej, funkcjonowania limfocytów T i wytwarzania immunoglobulin. [37]
Do aktywacji witaminy D3 niezbędna jest obecność jelitowego maślanu wytwarzanego przez bakterie kwasu mlekowego, ale i odpowiednia podaż magnezu. [38] Odpowiedni poziom cholekacydferolu jest związany z lepszymi rokowaniami w COVID-19. [39]
Problemem mogą być mutacje osobnicze w obrębie genów zaangażowanych w metabolizm witaminy D3. [40] Korzystne może być także uzupełnienie ewentualnych braków witamin o działaniu przeciwrodnikowym takich jak witamina A, E i C, które zmniejszają stres oksydacyjny w przebiegu procesu zapalnego. Ważną rolę odgrywa też podać cynku i selenu. [41]
Jakie substancje przeciwzapalne mogą mieć wpływ na przebieg COVID-19?
Faza zapalna o różnym nasileniu towarzyszy COVID-19 od samego początku. Dominującą rolę odgrywa tu interleukina 6 (IL-6), ale towarzyszą jej też inne markery zapalne, w tym interleukina 17. [42] Naturalnym związkiem blokującym IL-17 jest cyjanidyna [43]. Dołączenie do diety ciemnych owoców i warzyw jest korzystne ze względu na zawartość rozpuszczalnej frakcji flawonoidowej. Flawonoidy i antocyjany mają udowodnione działanie przeciwzapalne [44].
SARS-CoV-2, podobnie jak inne wirusy otoczkowe RNA wykorzystuje cholesterol LDL w trakcie wnikania do komórek. Zmęczenie i długodystansowa słabość mięśniowa są wynikiem konsumpcji cholesterolu w trakcie infekcji. W badaniach u chorych stwierdzono miopatię [45] podobną do miopatii postatynowej. Wcześniejsze badania pozwoliły zaobserwować regenerację mięśni u osób stosujących statyny przy równoległym zastosowaniu kwasów omega-3. [46]
Zależność lepszej przeżywalności i korzyść kliniczną z suplementacji probiotycznej, witaminy D3 i kwasów omega-3 opisano w populacyjnym badaniu brytyjskim. [47]
Podsumowanie
Wszystkie te obserwacje wymagają dalszych, dobrze zaprojektowanych badań. Nie są też podstawą do kształtowania oficjalnych protokołów klinicznych. W swojej codziennej praktyce musimy się opierać o dane uzyskane od pacjenta. Analizując stosowane przez niego leki i objawy, jakie towarzyszą infekcji COVID-19 dobierzemy odpowiednie propozycje farmakologiczne. Warto jednak byśmy spojrzeli na znane leki w innym świetle, bo mogą mieć do zaoferowania więcej, niż tylko to, do czego jesteśmy przyzwyczajeni.
Czytaj także: Post-COVID. Czy prawdziwe oblicze pandemii dopiero przed nami?
Źródła:
- https://cm-uj.krakow.pl/cm/cm/uploads/2020/04/Farmakoterapia-zakazen-SARS-Woron.pdf
- https://journals.asm.org/doi/full/10.1128/JVI.00014-21
- https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/bjh.17629#.YL7UGQSUBac.twitter
- https://link.springer.com/article/10.1007/s11239-021-02436-0
- https://journals.viamedica.pl/choroby_serca_i_naczyn/article/view/48671/37752
- https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=593
- https://www.mdpi.com/1420-3049/26/9/2593
- https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04325633
- https://www.washingtonpost.com/lifestyle/wellness/perforated-ulcer-ibuprofen-dingell/2021/05/26/93f18ff8-bcc0-11eb-b26e-53663e6be6ff_story.html
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1201971220307323
- https://feinstein.northwell.edu/news/the-latest/-northwell-cshl-open-virtual-covid-19-clinical-trial-for-non-hospitalized-patients
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5370302/
- https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fphar.2021.633680/full
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7455799/
- https://link.springer.com/article/10.1007/s00011-020-01422-1
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0006291X20321409
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5895478/
- https://ascpt.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/cpt.2317
- https://www.jacionline.org/article/S0091-6749(21)00893-9/fulltext#.YL5iqG1KxVM.twitter
- https://www.cebm.net/covid-19/mast-cell-stabilisers-leukotriene-antagonists-and-antihistamines-a-rapid-review-of-effectiveness-in-covid-19/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8021898/
- https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2021.06.06.21258272v1.full-text
- https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2021.04.23.21255973v2
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0021925821004907#fig1
- https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.09.13.295691v1.full?25.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7502909
- https://www.eurekaselect.com/189560/article
- https://d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net/66687905/The_COVID_19_Pathway_A_Proposed_Oral_Vascular_Pulmonary_Route_of_SARS_CoV_2_Infection_FINAL.pdf
- https://gut.bmj.com/content/70/4/698
- https://www.sunstar.com/fr/newsroom/press-releases/une-nouvelle-recherche-menee-par-sunstar-suggere-que-les-bains-de-bouche-contenant-du-cpc-pourraient-aider-a-reduire-de-plus-de-999-la-charge-virale-du-sars-cov-2-in-vitro
- https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/jmv.26954
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1882761621000065
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33596218
- https://www.mdpi.com/2076-0817/10/6/634
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S019607092030586X?dgcid=rss_sd_all
- https://medicaldialogues.in/ent/news/corticosteroid-nasal-spray-of-not-much-benefit-for-treating-post-covid-loss-of-smell-study-75044
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3138329
- https://jom.osteopathic.org/abstract/role-of-magnesium-in-vitamin-d-activation-and-function
- https://www.nature.com/articles/s41598-021-90189-4
- https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnut.2021.689419/full
- https://academic.oup.com/nutritionreviews/article/79/4/382/5870414
- https://www.dovepress.com/inflammatory-cytokine-il-17a-signaling-pathway-in-patients-present-wit-peer-reviewed-fulltext-article-JIR
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28223414
- https://www.mdpi.com/2218-273X/11/6/811
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1388245721005514
- https://www.nature.com/articles
- https://www.bmj.com/company/newsroom/multivits-omega-3-probiotics-vitamin-d-may-lessen-risk-of-positive-covid-19-test