Newsletter
Aptekarz Polski
Archiwum
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Aktualności
  • Eksperci
  • SZKOLENIA
  • Wiedza
  • Receptura
  • Prawo
  • Trendy
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • Aktualności
  • Eksperci
  • SZKOLENIA
  • Wiedza
  • Receptura
  • Prawo
  • Trendy
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Aptekarz Polski
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Strona główna Wiedza

Apteka Szpitalna – co tam się dzieje?

Redakcja Aptekarza PolskiegoAutorRedakcja Aptekarza Polskiego
14/04/2020
Apteka Szpitalna – co tam się dzieje?

Współczesne apteki szpitalne to placówki dynamiczne, przed którymi stoi wiele zadań związanych z farmakoterapią. Sami zaś farmaceuci szpitalni często nie mają wytchnienia podczas swojej pracy, wykonując szereg bardzo specjalistycznych zadań.

Podstawową rolą aptek jest zaopatrywanie w leki. Dotyczy to zarówno aptek otwartych, jak i aptek szpitalnych, różnica pojawia się jedynie w skali prowadzonego obrotu, zarówno pod względem ilościowym, jak i wartościowym. Apteki szpitalne zarządzają lekami w skali palet i innych opakowań zbiorczych, wartość zaś realizowanych zapotrzebowań liczona jest w setkach tysięcy złotych na receptę.

Oprócz zadań ściśle związanych z zawodem farmaceuty, aptekarze szpitalni muszą pamiętać o wymaganiach innych przepisów – zwłaszcza Ustawy prawo zamówień publicznych (przetargi) i Ustawy o finansach publicznych (racjonalizacja wydatków, dyscyplina budżetowa).

Apteka szpitalna – prawo, dokumentacja i archiwizacja.

Dziedziną, która bardzo dynamicznie rozwinęła się w aptekach szpitalnych jest aseptyczne przygotowanie leków. W dawkach indywidualnych dla pacjenta przygotowywane są głównie leki cytotoksyczne, leki żywieniowe, antybiotyki. Wyzwania związane z obowiązkiem zapewnienia jakości leków pozajelitowych, a także zagadnienia związane z bezpieczeństwem pacjenta, wymusiły na farmaceutach szpitalnych rozwój w dziedzinie przygotowania leków jałowych. Koniecznością wynikającą z GMP stało się przyswojenie i zaadoptowanie rozwiązań zapewniających środowisko czyste, m.in. systemów filtracji powietrza, utrzymania kaskadowej różnicy ciśnień pomiędzy pomieszczeniami, kwestie czystości mikrobiologicznej, czystości fizycznej, a w odniesieniu do leków niebezpiecznych – również dekontaminacji środowiska i zabezpieczenia pracowników.

Stosowane w aptekach szpitalnych systemy zapewnienia jakości pozwalają na uzyskanie monitorowanego i walidowanego środowiska aseptycznego klasy A dla operacji krytycznych i klasy B dla bezpośredniego otoczenia. Kontroli podlegają zanieczyszczenia mikrobiologiczne oraz zanieczyszczenia fizyczne (cząstki stałe).

Przygotowanie aseptyczne – jakość i bezpieczeństwo.
Przygotowanie aseptyczne – jakość i bezpieczeństwo.

Przygotowanie leków coraz częściej odbywa się we współpracy z systemami komputerowymi obejmującymi zarówno elektroniczne zlecenie przez lekarza, następczą weryfikację farmaceuty i wreszcie bezpieczne przygotowanie z kontrolą wagową. Każdy sporządzony lek jest etykietowany bezpośrednio po wykonaniu, a przebieg procesu jest dokumentowany i archiwizowany.

Przygotowanie leków jałowych z wykorzystaniem systemów komputerowych pod kontrolą wagi.

Wiele zmienia się również w kwestii dystrybucji leków. W Polsce pojawiają się rozwiązania, które zapewniają wysoce zindywidualizowaną farmakoterapię dla pacjenta. Należą do nich systemy szaf dystrybucyjnych, z których lek może zostać wyjęty przez pielęgniarkę wyłącznie na podstawie elektronicznego zlecenia lekarskiego oraz systemy unit-dose polegające na przygotowaniu w aptece jednostkowych dawek leków zleconych dla konkretnego pacjenta. System unit-dose działa dzięki połączeniu robota dyspensującego z systemem zleceń elektronicznych. Nadzór nad merytoryczną  poprawnością działania systemu pełni farmaceuta. W chwili obecnej w Polsce zautomatyzowane systemy unit-dose wdrożone są w dwóch szpitalach.

Farmaceuci szpitalni wychodzą również do pacjentów, przełamując pojęcie apteki zamkniętej. Ustawa prawo farmaceutyczne umożliwia bezpośrednie zaopatrywanie pacjentów szpitala w leki stosowane m.in. w programach lekowych. Z opcji tej korzystają farmaceuci chociażby w Centrum Onkologii w Warszawie, udzielona zaś podczas wizyty pacjenta porada farmaceutyczna w istotnym stopniu wpływa na bezpieczeństwo terapii i stosowanie się pacjentów do zaleceń, zwłaszcza w zakresie poprawnego dawkowania leków. Farmaceuci udzielają również porad w przypadku pojawienia się działań niepożądanych leków, zwłaszcza przeciwnowotworowych.

Farmaceuci szpitalni biorą czynny udział w zapewnieniu dostępu pacjentom do terapii innowacyjnych. W ramach współpracy z lekarzami włączają się w administrację programami wczesnego dostępu, lekami sprowadzanymi w procedurze importu docelowego, sprawują nadzór nad próbkami lekarskimi w szpitalach oraz lekami przekazywanymi w ramach darowizny. Olbrzymią dziedziną zapewniającą innowacyjne opcje terapeutyczne są badania kliniczne, w których farmaceuci jako członkowie zespołów badawczych odpowiedzialni są za leki badane. Dostarczane w tych trybach preparaty to bardzo często technologie lekowe o wysokiej skuteczności, które nie są – i prawdopodobnie przez lata nie będą – refundowane w Polsce.

Farmaceuci szpitalni włączają się również w działania naukowe. Prowadzą wiele badań publikując ich wyniki w uznanych czasopismach naukowych. Projekty badawcze farmaceutów szpitalnych zdobywają międzynarodowe nagrody – na przykład praca dr Hanny Jankowiak-Gracz pod tytułem „Contamination with cytotoxic drugs in the workplace ESOP pilot study”. Praca pod kierownictwem pani mgr Eweliny Korczowskiej ze Szpitala Klinicznego Przemienienia Pańskiego w Poznaniu zdobyła nagrodę na międzynarodowej Konferencji EAHP (European Association of Hospital Pharmacists) w Wiedniu (2016).

Do innych zadań wykonywanych w aptekach szpitalnych należy wspomniane już przygotowywanie leków żywieniowych, nadzór nad preparatami radiofarmaceutycznymi. Wraz z postępem nauki w aptekach szpitalnych pojawiają się – na razie głównie w ramach badań klinicznych – leki z grupy terapii genowej, jak również organizmy modyfikowane genetycznie.

W niedalekiej przyszłości farmacja będzie musiała zmierzyć się z zagadnieniami produktów leczniczych terapii zaawansowanej (m.in. terapia genowa, inżynieria tkankowa) oraz nowym rozwiązaniem indywidualizacji dawki, jaką oferuje druk 3D.

Wszystkie te czynności dzieją się dziś w polskich aptekach szpitalnych, które dzięki temu stanowią bardzo interesującą opcję rozwoju zawodowego.

mgr farm. Marcin Bochniarz

Członek Naczelnej Rady Aptekarskiej

fot. Autora

 

Tagi: farmacja szpitalna
UdostępnijPodziel się
Redakcja Aptekarza Polskiego

Redakcja Aptekarza Polskiego

Powiązane artykuły

Wpływ leków na badania krwi i moczu

Wpływ leków na badania krwi i moczu
Autormgr farm. Aleksandra Mroczkowska

Większość leków modyfikuje parametry krwi i moczu, wpływając tym samym na wyniki badań laboratoryjnych. Dotyczy to zarówno leków dostępnych na...

Czytaj więcej

Koronawirus u dzieci – czym jest zespół PIMS?

Koronawirus u dzieci – czym jest zespół PIMS?
AutorRedakcja Aptekarza Polskiego

Na początku wybuchu pandemii COVID-19 wywołanej przez koronawirusa SARS-CoV-2 panowało ogólne przekonanie, że ciężki przebieg choroby występuje wśród osób starszych,...

Czytaj więcej
Następny wpis

Program obchodów Ogólnopolskiego Dnia Aptekarza 2017.

Przeczytaj również

Ile przytyli Polacy w trakcie pandemii?

Ile przytyli Polacy w trakcie pandemii?

Farmaceuci we Wrocławiu pomogą szczepić przeciwko COVID-19

Farmaceuci we Wrocławiu pomogą szczepić przeciwko COVID-19

Z krztuśca się nie wyrasta – dorośli też powinni się regularnie szczepić

Z krztuśca się nie wyrasta – dorośli też powinni się regularnie szczepić

Jak się przygotować do akcji masowych szczepień?

Jak się przygotować do akcji masowych szczepień?

GIF ostrzega - coraz więcej ofert nielegalnej sprzedaży szczepionek i leków przeciwko COVID-19

GIF ostrzega – coraz więcej ofert nielegalnej sprzedaży szczepionek i leków przeciwko COVID-19

Facebook

  • Kontakt
  • Dla reklamodawców
  • Dla autorów
  • Regulamin serwisu
Aptekarz Polski. Pismo Naczelnej Izby Aptekarskiej

Redakcja korzysta z zasobów: freepik.com, flaticon.com

Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 173 (151e)
  • Aktualności
  • Szkolenia
  • Wiedza
  • Trendy
  • WIDEO
  • Farmacja szpitalna
  • Aptekarz Polski

Redakcja korzysta z zasobów: freepik.com, flaticon.com

Zapisz się do newslettera Aptekarza Polskiego
Zapisz się do newslettera Aptekarza Polskiego
Cześć!
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do regulaminu serwisu.
Rezygnuję
Cześć!
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do regulaminu serwisu.
Rezygnuję
Ta strona używa plików cookies. Pozostając na tej stronie zgadzasz się na ich użycie. ☒ Zgadzam się