Newsletter
Aptekarz Polski
Archiwum
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Aktualności
  • Eksperci
  • SZKOLENIA
  • Wiedza
  • Receptura
  • Prawo
  • Trendy
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • Aktualności
  • Eksperci
  • SZKOLENIA
  • Wiedza
  • Receptura
  • Prawo
  • Trendy
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Aptekarz Polski
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Strona główna Wiedza

11.2012 – “Sposoby sporządzania kropli ocznych.”

Redakcja Aptekarza PolskiegoAutorRedakcja Aptekarza Polskiego
14/04/2020
11.2012 – “Sposoby sporządzania kropli ocznych.”
listopad 2012, nr 75/53 online
 
 
 
   Krople oczne stanowią około 90% wszystkich postaci leków ocznych. Leki podawane do oka muszą spełniać szereg surowych wymogów, dotyczących jałowości, izotonii, izohydrii oraz odpowiedniej lepkości i napięcia powierzchniowego. Leki oczne nie mogą zawierać żadnych zanieczyszczeń mechanicznych. Dla spełnienia tych wymagań stosuje się odpowiednie substancje pomocnicze (substancje izotonizujące, buforujące, zwiększające lepkość) oraz odpowiednie warunki wytwarzania i konkretne schematy postępowania.

Sporządzanie roztworów
izotonizujących, buforowych i konserwujących
   Roztwory pomocnicze sporządza się przez rozpuszczenie odpowiednich substancji w jałowej wodzie o temperaturze pokojowej lub w podwyższonej temperaturze w przypadku niektórych substancji, przesączenie ich przez saczek klarujący do jałowych butelek i wyjaławianie w autoklawie w temperaturze 122oC przez 20 minut.

Roztwory pomocnicze środków zwiększających lepkość
 
   Substancje regulujące lepkość dodawane są w postaci roztworu w celu przedłużenia kontaktu roztworu substancji leczniczej z rogówką, dzięki bioadhezji i zmniejszonemu łzawieniu. Działanie powlekające i nawilżające roztworów zwiększających lepkość jest wykorzystywane w stanach zapalnych i w tak zwanej suchości oczu w przypadku upośledzonego naturalnego wydzielania łez. Znaczne zmniejszenie ilości lub brak łez może doprowadzić do silnych podrażnień rogówki i spojówki, a w skrajnych przypadkach może powodować ubytki i owrzodzenia oraz zmiany zwyrodnieniowe. Zbyt duża lepkość może natomiast spowodować zaczopowanie kanalików łzowych. Substancje regulujące lepkość po rozpuszczeniu muszą dawać roztwory przeźroczyste. Ważną ich cechą jest termostabilność. Roztwór o zwiększonej lepkości po wprowadzeniu do oka nie może powodować ograniczenia w widzeniu.
   Do środków zwiększających lepkość należą roztwory: polialkoholu winylowego (PVA) – 14g/l do 40g/l, roztwory metylocelulozy (MC) – 2,5g/l do 10g/l, hydroksyetylocelulozy (HEC) – 2,5g/l do 5g/l; hydroksypropylometylocelulozy (HPMC) – 5g/l. HEC, MC, HPMC tworzą roztwory, które trudno jest wyjałowić przez sączenie bez zastosowania dużego nadciśnienia. Wyjaławianie ich w nasyconej parze wodnej powoduje ich wytrącanie, odwracalne po ochłodzeniu.

Przygotowanie roztworów zwiększających lepkość
 
   Roztwory te należy wcześniej przygotować w postaci roztworów pomocniczych w stężeniu dwukrotnie wyższym niż wymagane w kroplach do oczu. Roztwór pomocniczy metylocelulozy otrzymuje się przez zmieszanie wymaganej ilości metylocelulozy z 1/3 potrzebnej ilości wody ogrzanej do temperatury 80-90ºC, następnie roztwór oziębia się, po czym uzupełnia się zimną wodą. Roztwór należy wyjałowić w temperaturze 122 +/- 2°C w ciągu 20 minut w hermetycznie zamkniętym naczyniu.
   Roztwór pomocniczy hydroksyetylocelulozy i hydroksypropylometylocelulozy sporządza się przez rozpuszczenie odpowiedniej ilości substancji w wodzie o temperaturze 80-90ºC i wyjaławianie w temperaturze 122 +/- 2ºC przez 20 minut. Roztwory środków zwiększających lepkość można również wykonać na roztworach do uzupełnień.
   Wyjałowione i zamknięte w sposób hermetyczny roztwory pomocnicze mogą być przechowywane przez okres 3 miesięcy w chłodnym miejscu, natomiast po pobraniu pierwszej porcji roztwór należy zużyć w ciągu miesiąca.
Różne sposoby zapisywania recept
 
Rp.
Physostigmini salicylatis 0,5%
Acidi borici 0,02
Benzalkoni chloridi 0,0005
Alcoholis β-phenylaethylici 0,04
Aquae ad 10,0

M.f. guttae ophtalm.
 
   W składzie recepty znajdują się kwas borowy oraz konserwanty wchodzące w skład mieszaniny II (chlorek benzalkoniowy i alkohol β- fenyloetylowy). Zatem należy uprzednio przygotować roztwór izotonizujący kwasu borowego oraz roztwory pomocnicze środków konserwujących K2 (chlorek benzalkoniowy) i K6 (alkohol β- fenyloetylowy).

Przygotowanie chlorku benzalkoniowego
w ilości 10 g jako roztworu pomocniczego K2
 
Stężenie chlorku benzalkoniowego w kroplach wynosi 0,0005 g/10 ml
 
Stężenie roztworu pomocniczego wynosi 5 g/l, zatem na 10 ml:
5 g – 1000
x   –  10
x = 0,05; tyle wynosi potrzebna ilość chlorku benzalkoniowego
 
Wyliczanie ilości kropli:
5 g – 1000
0,0005 – x
x = 0,1 g roztworu
 
1 g – 50 kropli
0,1 – x
x =  5 kropli
 
Wykonanie. Odważyć 0,05g chlorku benzalkoniowego, rozpuścić w części wody i uzupełnić do 10g. Przesączyć przez sączek klarujący wprost do jałowej buteleczki z ciemnego szkła i wyjaławiać w autoklawie w temperaturze 122oC przez 20 minut.

Przygotowanie roztworu pomocniczego K6
– alkoholu β-fenyloetylowego
   Odważyć 10g alkoholu β-fenyloetylowego nierozcieńczonego, przesączyć przez sączek klarujący do wyjałowionej buteleczki i wyjaławiać w temperaturze 122oC przez 20 minut.
   Wykonanie. Odważyć 0,05g salicylanu fizostigminy, rozpuścić w części roztworu kwasu borowego, dodać 5 kropli roztworu K2 i 2 krople roztworu K6, uzupełnić roztworem kwasu borowego do 10g. Następnie przesączyć przez sączek membranowy wprost do jałowej buteleczki, nałożyć nakrętkę z zakraplaczem.
   Krople z fizostygminą stosowane są jako środek zwężający źrenicę. Do obniżenia ciśnienia śródocznego w jaskrze stosuje się krople 0,25% – 1%.
 
Rp.
Fluorosceini natrici 0,025
Aquae pro usu ophtalmico ad 10,0

M.f. guttae ophtalm.
 
   Wykonanie. Do sporządzenia kropli można wykorzystać gotowe ampułki fluorosceiny w dawce 500 mg/5 ml.
 
Obliczenia
0,5 – 5 ml
0,025 – x
x = 1,25 ml –  tyle należy pobrać z ampułki
 
Wyliczanie ilości wody potrzebnej do uzyskania izotonicznego roztworu substancji leczniczej
0,1 g – 2,9 wody
0,025 – x
x = 0,725 co stanowi 7,5% całości masy leku (pomijamy wodę)
 
   Wykonanie. Odmierzyć 1,25ml fuorosceiny z ampułki dodać 3 krople roztworu K5 oraz 2 krople roztworu K6 i uzupełnić do 10g roztworem chlorku sodu. Przesączyć przez sączek klarujący do buteleczki. Wylot buteleczki zabezpieczyć folią PCW lub papierem pergaminowym i wyjaławiać w temperaturze 100oC przez 30 minut. Po wyjałowieniu nałożyć jałową nakrętkę z zakraplaczem.
   Fluorosceina to barwnik z grupy trifenylometanu, którego wodny roztwór ma żółty kolor. W niebieskim świetle wykazuje silną żółtozieloną fluorescencję. Substancja stosowana jest w okulistycznych badaniach diagnostycznych takich jak angiografia fluoresceinowa dna oka i tęczówki. Po podaniu miejscowym do worka spojówkowego wybarwia miejsca, w których uszkodzony został nabłonek rogówki.
 
Rp.
Atropini sulfatis 0,5%
Methylocelulosi 0,1
Aquae ad 10,0

M.f. guttae
 
   Wykonanie. Są to krople o zwiększonej lepkości. Należy przygotować 2% metylocelulozę na roztworze do uzupełnień (izotoniczny roztwór chlorku sodu).
 
2 – 100
0,1 – x
x =  5 g – metyloceluloza (połowa ilości roztworu kropli o zwiększonej lepkości)
 
Obliczenia ilości wody
0,1 g sub. – 1,3 g wody             
0,05 – x
x = 0,65 g
 
10 g – 100%
0,65 – x
x = 6,5 % – ilość wody potrzebna do uzyskania izotonicznego roztworu substancji czynnej (pomijamy wodę)
 
   Wykonanie. Odważyć 0,05g  siarczanu atropiny, rozpuścić w części roztworu do uzupełnień A (roztwór chlorku sodu), dodać 5 kropli roztworu K2 i 2 krople roztworu K6 i uzupełnić do 5g roztworem A. Przesączyć przez sączek klarujący i wyjaławiać w temperaturze 100oC przez 30  minut. Po wyjałowieniu należy dodać 5g uprzednio wyjałowionego roztworu metylocelulozy przygotowanej na chlorku sodowym.                           
   Krople z atropiną powodują porażenie akomodacji oka oraz rozszerzenie źrenicy.
 
Rp.  
2% Sol. Pilocarpini hydrochloridi
Aquae cum methylocelulosi 0,1

M.f. guttae
 
Obliczenia
0,1 g – 2,4 g wody
0,2 – x
x = 4,8 g wody co stanowi 48% masy leku
 
Korzystamy z 2% metylocelulozy
2 – 100
0,1 – x
x =  5 g metyloceluloza – połowa ilości roztworu kropli o zwiększonej lepkości
 
   Wykonanie. Odważyć 0,2g chlorowodorku pilokarpiny, rozpuścić w 4,8g wody jałowej, dodać 5 kropel mieszaniny I środków konserwujących (chlorek benzalkoniowy, octan lub glukonian chlorheksydyny), przesączyć przez sączek klarujący wprost do buteleczki, zakryć folią aluminiową i wyjaławiać w temperaturze 100oC przez 30  minut. Po wyjałowieniu dodać 5g roztworu metylocelulozy sporządzonej na roztworze chlorku sodowego i zamknąć buteleczkę nakrętką z zakraplaczem.
Można wykonać te same krople drugim sposobem przy użyciu roztworu metylocelulozy wykonanej na wodzie.    
                                                                                                
   Wykonanie. Odważyć 0,2g chlorowodorku pilokarpiny, rozpuścić w 4,8g roztworu chlorku sodowego, dodać 5 kropel mieszaniny I środków konserwujących, przesączyć przez sączek klarujący do buteleczki, zakryć folią aluminiową i wyjaławiać w temperaturze 100oC przez 30  minut. Po wyjałowieniu dodać 5g roztworu metylocelulozy sporządzonej na wodzie i zamknąć buteleczkę nakrętką z zakraplaczem.
   Roztwory pilokarpiny używane są do zwężania źrenicy, a w jaskrze do obniżania ciśnienia śródocznego. Pilokarpina jest 2,5 razy słabsza od fizostygminy. Po wkropleniu roztworu źrenica zwęża się po 10 minutach.
 
Rp.
Sol 15% Gliceroli
Chlorheksidini acetatis 0,0005
Aquae ad 10,0

M.f. guttae ophtalm
 
   Wykonanie. Odważyć 1,5g glicerolu 86%, dodać roztworu pomocniczego octanu chlorheksydyny w ilości 5 kropel, przesączyć przez sączek klarujący i wyjaławiać w temperaturze 122oC przez 30  minut.
   Roztwory glicerolu w postaci kropli do oczu stosuje się w celu zmniejszenia obrzęku rogówki, zmniejszenia uwodnienia ciała szklistego i jego objętości.
 
Przygotowanie roztworu pomocniczego
octanu chlorheksydyny w ilości 10 g
 
Obliczenia
Stężenie w kroplach to 0,0005g/10 ml czyli 0,05 g/l
Stężenie roztworu pomocniczego 5 g/l (0,05 x 100 = 5g/l), zatem na 10 ml – 0,05 g/10ml
 
   Wykonanie. Odważyć 0,05g octanu chlorheksydyny i rozpuścić w 10g wody, przesączyć przez sączek klarujący i wyjaławiać w temperaturze 122oC przez 30  minut.

dr n. farm. Katarzyna Świąder
Katedra i Zakład Farmacji Stosowanej
Uniwersytet Meddyczny w Lublinie
 
 
Tagi: praktyka aptecznaspecjalizacja
UdostępnijPodziel się
Redakcja Aptekarza Polskiego

Redakcja Aptekarza Polskiego

Powiązane artykuły

Uzależnienie – natura i mechanizm powstawania zjawiska

Uzależnienie - natura i mechanizm powstawania zjawiska
Autormgr farm. Szymon Kuracki

Uzależnieniem nazywamy każdy nabyty stan zaburzenia zdrowia psychicznego i fizycznego przebiegający z okresowym lub stałym przymusem wykonywania określonej czynności lub...

Czytaj więcej

Oreksyny – rola w organizmie i możliwość wykorzystania w terapii niektórych chorób

Oreksyny - rola w organizmie i możliwość wykorzystania w terapii niektórych chorób
Autormgr farm. Natalia Kaznowska

Oreksyny A (OxA) i B (OxB) - inaczej hipokretyny 1 (Hcrt1) i 2 (Hcrt2) - są to neuropeptydy, którym początkowo...

Czytaj więcej
Następny wpis
11.2012 – “Leki wziewne – zalety i wady.”

11.2012 - "Leki wziewne - zalety i wady."

Przeczytaj również

03.2022 - nowe rejestracje w ramach procedury centralnej

05 – nowe dopuszczenia leków do obrotu w Polsce

Podmioty odpowiedzialne zobowiązane do rejestracji węzłów i-SPOC

Podmioty odpowiedzialne zobowiązane do rejestracji węzłów i-SPOC

NRA: proponujemy zrównać wynagrodzenie farmaceuty szpitalnego z wynagrodzeniem lekarza

Ustawa o minimalnym wynagrodzeniu podpisana przez prezydenta

EMA rozpoczyna przegląd danych dla szczepionki Imvanex pod kątem ochrony przed małpią ospą

EMA rozpoczyna przegląd danych dla szczepionki Imvanex pod kątem ochrony przed małpią ospą

Ruszyła grupa „Farmaceuciszczepią” oraz infolinia na Discordzie dla wszystkich farmaceutów wykonujących i chcących wykonywać szczepienia

Ruszyła grupa „Farmaceuciszczepią” oraz infolinia na Discordzie dla wszystkich farmaceutów wykonujących i chcących wykonywać szczepienia

Facebook

  • Kontakt
  • Dla reklamodawców
  • Dla autorów
  • Regulamin serwisu
Aptekarz Polski. Pismo Naczelnej Izby Aptekarskiej

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 188 (166e)
  • Aktualności
  • Wiedza
  • Trendy
  • Farmacja szpitalna
  • Aptekarz Polski

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Cześć!
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do regulaminu serwisu.
Rezygnuję
Cześć!
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do regulaminu serwisu.
Rezygnuję
Jak pomóc Ukrainie?
SPRAWDŹ
Jak pomóc Ukrainie?
SPRAWDŹ
Ta strona używa plików cookies. Pozostając na tej stronie zgadzasz się na ich użycie. ☒ Zgadzam się