Wykorzystanie minoksydylu jako substancji recepturowej

W praktyce aptecznej minoksydyl znany jest jako składnik preparatów w terapii łysienia androgenowego u kobiet i u mężczyzn. Coraz częściej znajduje on również zastosowanie jako substancja recepturowa. Jakie tajemnice odsłania przed nami ta pochodna pirymidyny?

Historia minoksydylu jako leku

Pod koniec lat pięćdziesiątych XX wieku firma Upjohn opracowała lek, który miał znaleźć zastosowanie w leczeniu wrzodów. Badania pierwotnie przeprowadzano na psach, u których nie zaobserwowano oczekiwanych efektów. Okazało się, że zsyntetyzowana substancja silnie rozszerza naczynia krwionośne. FDA zatwierdziła w 1979 ten lek pod nazwą Loniten. W formie tabletek doustnych miał być wykorzystywany w leczeniu nadciśnienia.

Nieoczekiwanym efektem ubocznym stosowania Lonitenu zawierającego w swym składzie minoksydyl, okazało się pobudzanie wzrostu włosów. Lekarze zaczęli przepisywać go poza wskazaniami pacjentom, którzy skarżyli się na problemy z łysieniem. W 1988 roku FDA zatwierdziła preparat z minoksydylem do leczenia łysienia u mężczyzn pod nazwą handlową Rogaine.

Minoksydyl – odrobina chemii i farmakologii

Po podaniu doustnym (w dawce 10-20 mg) w wyniku aktywacji kanałów potasowych zależnych od ATP, lek wpływał bezpośrednio na mięśnie gładkie naczyń krwionośnych. Minoksydyl był wykorzystywany w przypadku konieczności szybkiego obniżenia ciśnienia tętniczego oraz w ciężkich postaciach nadciśnienia. Ze względu na liczne działania niepożądane zaprzestano stosowania substancji w tym celu. Działanie minoksydylu objawiało się głównie odruchowym przyspieszeniem czynności serca.

Czytaj więcej: Skuteczna terapia łysienia u kobiet i mężczyzn.

Stosowanie miejscowe minoksydylu – mechanizm i efekty działania

W literaturze opisano zastosowanie minoksydylu w leczeniu łysienia androgenowego, plackowatego, telogenowego oraz łysienia na podłożu genetycznym. Łysienie jest schorzeniem, które  polega na widocznej redukcji gęstości włosów o około 30%. Stanowi ono istotny problem psychologiczny oraz wpływa na pogorszenie jakości życia pacjentów.

Minoksydyl jest rekomendowany przez Polskie Towarzystwo Dermatologiczne do terapii łysienia androgenowego u  kobiet i u mężczyzn w stężeniach 2 % oraz 5%. Mechanizm działania minoksydilu polega na zwiększeniu przepływu krwi przez łożysko naczyniowe skóry. Efekt miejscowego pobudzenia wzrostu włosów związany jest z wydłużeniem fazy wzrostu włosa -anagenu, zwiększeniem wielkości mieszka włosowego oraz pogrubieniem łodygi włosa.

Minoksydyl zwiększa wydzielanie prostaglandyny E2 w mieszku włosowym, pobudza syntezę endoperoksydazy I oraz stymuluje wydzielanie VEGF – czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego. Po zastosowaniu miejscowym minoksydyl przenika do krążenia ogólnego w niewielkim stopniu, wynoszącym około 0,3%-0,4% pierwotnej dawki.

Po jakim czasie widoczna jest poprawa?

Około 2-6 tygodnia stosowania może pojawić się wzmożona utrata włosów. W przypadku utrzymywania się takiego stanu dłużej niż 14 dni należy przerwać stosowanie i skonsultować się z lekarzem. Zwiększenie liczby włosów oraz zahamowanie wypadania obserwuje się w okresie 2 miesięcy systematycznego leczenia. Najbardziej widoczne efekty terapii łysienia pojawiają się po 12 miesiącach systematycznego stosowania preparatów zawierających minoksydil. Jeżeli po roku nie będzie zauważalna poprawa stanu skóry głowy – należy skonsultować z lekarzem zmianę sposobu leczenia.

Czy efekt terapii minoksydylem jest trwały?

Włosy, które powstają po terapii minoksydylem mogą charakteryzować się innym kolorem i strukturą aniżeli pozostałe. Aktualne badania dowodzą, że działanie substancji oparte jest na efekcie miniaturyzacji włosów – przekształcenia słabych włosów mieszkowych (delikatne i cienkie) we włosy terminalne (grubsze). Po odstawieniu preparatów minoksydylu w czasie 30-60 dni dochodzi jednak do pogorszenia efektów wcześniejszej terapii i znów może wystąpić utrata włosów. Sukces i trwałość terapii uzależnione są  od systematyczności i długości stosowania produktu.

Czytaj więcej: Łysienie – przyczyny, mechanizmy i metody leczenia.