Newsletter
Aptekarz Polski
Archiwum
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • EKSPERCISprawdź
  • SZKOLENIAWeź udział
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • WYWIADYPrzeczytaj
  • EKSPERCISprawdź
  • SZKOLENIAWeź udział
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • WYWIADYPrzeczytaj
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Aptekarz Polski
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Strona główna Receptura

Surowce recepturowe dawniej i dziś – tanina

mgr farm. Joanna Bilekdr hab. Maciej Bilek, prof. URAutormgr farm. Joanna Bilekidr hab. Maciej Bilek, prof. UR
13/06/2021
Surowce recepturowe dawniej i dziś - tanina

fot. Canva.com

Tanina jako składnik Suppositoria antihaemorrhoidales

Większość farmaceutów taninę kojarzy głównie z czopkami przeciw hemoroidom, zarówno w postaci preparatów gotowych, jak i recepturowych. Jeden z przepisów podany został nawet jako monografia narodowa „Farmakopei Polskiej XII” jako Suppositoria antihaemorrhoidales, czyli „Czopki przeciw hemoroidom”. Skład jest następujący:

Bismuthi subgallas 0,2 cz.
Zinci oxydum 0,1 cz.
Tanninum 0,15 cz.
Massa suppositoriae q.s.

Wykonanie jest proste: czopki sporządzać używając podłoża lipofilowego (…). Bardzo miałko sproszkowany zasadowy galusan bizmutu zmieszać z tlenkiem cynku i taniną, dodać, mieszając, stopione podłoże czopkowe; wylać do form. Czopki można również otrzymywać przez prasowanie. Monografia narodowa podaje również sposób przechowania: w dobrze zamkniętym pojemniku, chroniąc od światła. Jak wspomniano modyfikacji receptury na czopki z taniną jest dużo, a pojawia się w ich składzie także hydrokortyzon.

Maści recepturowe z taniną

W aptecznych recepturach wykonuje się także szereg maści z taniną, np. 5% maść na podłożu euceryna z wodą w równych ilościach. Przeznaczona jest ona do regularnego stosowania przy potliwości rąk, 1-2 razy dziennie. Co ciekawe, także te leki recepturowe doczekały się swoich odpowiedników w postaci preparatów gotowych, m.in. 1% kremu z syntetyczną taniną stosowanego w celu wzmocnienia bariery naskórkowej w zapalnych, sączących i swędzących powierzchniowych zmianach skóry oraz również 1% pudru płynnego, z talkiem (19,5%) i tlenkiem cynku (15%), zalecanego do stosowania m.in. przy wysypkach, w pieluszkowym zapaleniu skóry, przy nadmiernym poceniu, w przypadku ospy wietrznej, półpaśca czy opryszczki wargowej. Na recepturze sporządza się z taniną również zasypki o działaniu ściągającym, osuszającym i przeciwdrobnoustrojowym. Mogą one składać się wyłącznie z taniny w dawkach przewidzianych przez farmakopeę oraz równych ilości talku i tlenku cynku, jak również zawierać dodatkowo kwas borowy, rezorcynę i mocznik.

Zastosowanie roztworów taniny

Mawia się, że najprostsze rzeczy działają najlepiej, dlatego właśnie chcielibyśmy zwrócić szczególną uwagę na jeszcze inne receptury z taniną, a mianowicie na niezwykle skuteczne, niezastąpione wręcz w wielu sytuacjach roztwory wodne lub glicerolowe! Jak pamiętamy, zgodnie z zaleceniem obowiązującej farmakopei, mogą mieć one stężenie od 1 do 20%, przy czym najczęściej wykonuje się roztwory wodne o niskich stężeniach – 1, 2, najwyżej 5%.

Do stosowania w jamie ustnej

Roztwory 1% są niezastąpionym środkiem do płukania jamy ustnej, np. przy uporczywych, nawracających pleśniawkach i rozlanych, bolesnych stanach zapalnych jamy ustnej. Według relacji naszych pacjentów ich skuteczność przewyższa miejscowe podanie nystatyny! Roztwory takie można używać w wyjściowym stężeniu lub rozcieńczać, w zależności od indywidualnych reakcji.

Taninę stosuje się także do pędzlowania chorobowo zmienionych dziąseł, przy czym zalecany jest wówczas roztwór glicerolowy, o optymalnym stężeniu 10%. Wodne, 2-5% roztwory taniny są także znakomitym środkiem w przypadku hemoroidów. Wielu naszych pacjentów podkreślało wielokrotnie, że przymoczki i okłady z roztworów taniny pomogły w stanach wręcz „beznadziejnych”, w których nie skutkowały już żadne czopki, kremy, maści i żele, a uzyskany efekt leczniczy był trwały.

Na oparzenia

Wodne roztwory taniny o stężeniu 5% stosować można również na świeże oparzenia. Miejsce takie okłada się gazą jałową i obficie nasącza roztworem. Po jego wyschnięciu gazę polewamy kolejną porcją roztworu i tak aż do ustąpienia opuchlizny. Ten sposób radzenia sobie z oparzeniami, pochodzący jeszcze z okresu przedwojennego, daje doprawdy zjawiskowe efekty, a po ciężkich oparzeniach nie pozostają nawet ślady!

Do cery trądzikowej

Ściągające, przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe właściwości taniny wykorzystać można sporządzając także jej roztwory w 30% etanolu i stosować do przemywania cery trądzikowej z ropiejącymi zmianami, włączając w skład receptur np. rezorcynę. Z kolei we wrzodziejących ranach skuteczne są kilkuprocentowe roztwory taniny z gentamycyną.

Czytaj także: Receptura okiem praktyka. Substancje przeciwdrobnoustrojowe we współczesnej recepturze.

Podsumowanie

Czytelnicy „Aptekarza Polskiego” muszą przyznać, że tanina stwarza doprawdy ogromne możliwości terapeutyczne, a wszystko to dzięki unikalnym i niedocenianym właściwościom garbników. Warto o nich pamiętać i promować przepisy recepturowe z taniną, bardziej dla pacjentów ekonomiczne i jednocześnie dostosowane indywidualnie do ich potrzeb, wnoszące zatem szersze perspektywy w terapii danego schorzenia!

Przypisy:

  • Bilek M., Kozłowska-Tylingo K., Gostkowski M., Staniszewski P. 2019: Galasy rodzimych gatunków dębu jako potencjalny surowiec garbnikowy. „Sylwan” 163: 746−753. DOI: 10.26202/sylwan.2019017;
  • Bilek M., Mokrzycki T., Staniszewski P.: Galasy polskie. „Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie” 2019, 58, 96-104.
Strona 4 z 4
Poprzedni1...34
Tagi: garbnikileki recepturoweleki sporządzane w aptecerecepturasurowce recepturowetanina
UdostępnijPodziel się

Chcesz otrzymywać powiadomienia o najważniejszych aktualnościach?

WYŁĄCZ
mgr farm. Joanna Bilek

mgr farm. Joanna Bilek

Joanna Bilek – magister farmacji, wychowana na zapleczu cefarmowskiej apteki wraz z mlekiem matki-farmaceutki wyssała miłość do roślin leczniczych i samodzielnego sporządzania leków. Na łamach czasopism aptekarskich, ogólnopolskich periodyków ekologicznych i lifestylowych opublikowała prawie dwieście artykułów (w tym blisko pół setki w „Aptekarzu Polskim”), poświęconych m.in. naturalnym metodom leczenia, medycynie alternatywnej, surowcom zielarskim i przyprawowym, właściwościom odżywczym owoców i warzyw. Dzielone z mężem Maciejem zamiłowanie do podróży zamieniła obecnie na wychowywanie dzieci – Mieczysława oraz Felicji i doglądanie własnego ogródka. W wolnych chwilach maluje akwarele, uwieczniając z natury rośliny lecznicze i tworząc tym samym ilustracje do swoich artykułów, destyluje olejki eteryczne, fermentuje liście rozmaitych gatunków na herbatki „liściówki”, tworzy i sprawdza na sobie i rodzinie kosmetyki domowej roboty.

dr hab. Maciej Bilek, prof. UR

dr hab. Maciej Bilek, prof. UR

Maciej Bilek – magister farmacji, doktor nauk farmaceutycznych, doktor habilitowany nauk leśnych. Temu nietypowemu połączeniu patronują przodkowie: ojciec Jerzy – farmaceuta, dziadek Mieczysław – docent doktor medycyny oraz prapradziadek Jan Nepomucen i praprapradziadek Józef – leśniczowie. Autor ponad stu publikacji naukowych, poświęconych m.in. chemizmowi, toksykologii i przetwórstwu soku brzozowego, fitochemii leśnych roślin leczniczych, zanieczyszczeniom wód studziennych, właściwościom żywieniowym płynnych środków spożywczych oraz owoców i warzyw. Autor ponad dziewięciuset (w tym ponad dwustu dla „Aptekarza Polskiego”) artykułów popularno-naukowych, dotyczących m.in. historii farmacji i medycyny, receptury aptecznej, zielarstwa i ziołolecznictwa, chemii i toksykologii żywności oraz chorób zakaźnych. Autor kilkunastu książek na temat dziejów prowincjonalnych aptek i historii farmacji w południowej Polsce. Pracownik naukowy Uniwersytetu Rzeszowskiego, wykładowca przedmiotów związanych m.in. z dietetyką, żywnością funkcjonalną, suplementami diety, surowcami leśnymi, analizą instrumentalną i zielarstwem. Najważniejszym jednak terenem działalności jest zabawa z dziećmi – Mieczysławem i Felicją.

Powiązane artykuły

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 3

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 3
Autordr hab. Maciej Bilek, prof. UR

To już ostatni odcinek cyklu „Z receptariuszami dookoła świata”! Dzisiejsze spotkanie poświęcamy francuskojęzycznym receptariuszom opublikowanym na stronie Centre hospitalier universitaire...

Czytaj więcejDetails

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 2

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 2
Autordr hab. Maciej Bilek, prof. UR

W przedostatnim odcinku cyklu „Z receptariuszami dookoła świata” omawiamy receptariusz szpitalny z prowincji Nowa Szkocja. Pokazuje nam on znakomicie charakter...

Czytaj więcejDetails
Następny wpis
Od 12 maja obowiązuje nowy wykaz leków zagrożonych brakiem dostępności

Od 12 maja obowiązuje nowy wykaz leków zagrożonych brakiem dostępności

Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego

Przeczytaj również

Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 224

Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 224

Farmaceuci – niewykorzystany potencjał systemu szczepień dorosłych

Farmaceuci – niewykorzystany potencjał systemu szczepień dorosłych

Problemy i wyzwania związane z podaniem dziecku leku

Problemy i wyzwania związane z podaniem dziecku leku

Porozmawiajmy o… „zielonych receptach” [WYWIAD]

Porozmawiajmy o… „zielonych receptach” [WYWIAD]

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 3

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 3

Znajdź nas na Facebooku!

Subskrybuj powiadomienia

Nie przegap nowych wpisów - zapisz się na powiadomienia!

Zapisz się na powiadomienia
  • Kontakt
  • Dla reklamodawców
  • Dla autorów
  • Regulamin serwisu i Polityka Prywatności
Aptekarz Polski. Pismo Naczelnej Izby Aptekarskiej

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do Regulaminu Serwisu i Polityki Prywatności.
Rezygnuję
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do Regulaminu serwisu i Polityki Prywatności.
Rezygnuję
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Aptekarz Polski
  • Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 223 (201e)
  • Akademia Aptekarza Polskiego – szkolenie [punkty edukacyjne]
  • Aktualności
  • Wiedza
  • Receptura
  • Trendy
  • Prawo
  • Farmacja szpitalna
  • WIDEO
  • Podcasty
  • WYWIADY
  • Opinie ekspertów

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Ta strona korzysta z plików cookies. Kontynuując korzystanie z tej witryny, wyrażasz zgodę na używanie plików cookie. Zapoznaj się z naszą Regulaminem serwisu i Polityką Prywatności.