Sulfogwajakol na aptecznej recepturze
Jak wspomnieliśmy już we wstępie sulfogwajakol to substancja o bardzo ukierunkowanym działaniu – wykrztuśnym. Nie ma tutaj więc miejsca na opisywanie licznych zastosowań, jak w przypadku znanej już Czytelnikom „Aptekarza Polskiego” taniny. Z sulfogwajakolem robi się na aptecznej recepturze proszki, a jako preparaty gotowe sprzedaje syrop. Myliłby się jednak ktoś sądząc, że są to leki okresu „jesienno-zimowych” infekcji. Wręcz przeciwnie. Naszym pacjentom właśnie w gorące, letnie dni nie raz polecaliśmy dwa leki recepturowe, przy czym jeden z nich, w postaci proszków, zawierał właśnie sulfogwajakol:
Thiocoli
Calc. lact. aa 0,3
Drugim była emulsja:
Ol. Menthae gtt No V
Vit. E liq.
Vit. A liq. aa 20,0
Glicerolum ad 500,0
Jeszcze raz podkreślmy: polecaliśmy te leki recepturowe w gorące, letnie dni, a celem naszym było łagodzenie zgubnych skutków długotrwałego przebywania w klimatyzowanych pomieszczeniach. Emulsja z witaminami na glicerynie łagodziła podrażnioną błonę śluzową jamy ustnej (działanie ochronne witaminy E i regenerujące witaminy A) i jednocześnie działała przeciwbakteryjnie (olejek miętowy, gliceryna). Emulsję należy stosować do płukania gardła, poprzez rozcieńczenie jednej łyżki w szklance ciepłej, ale nie gorącej wody. Natomiast proszki z sulfogwajakolem okazały się bardzo skuteczne wobec uporczywego kaszlu, opisywanego przez pacjentów jako „raz suchy, raz mokry”, bez towarzyszących dodatkowych objawów. Sulfogwajakol sprawdzał się tutaj znakomicie, bowiem, analogicznie jak gwajafenezyna, jest skuteczny w obydwu rodzajach kaszlu, oczywiście pod warunkiem stosowania w ciągu dnia, nie w godzinach wieczornych.
Podsumowanie
Jako ciekawostkę na zakończenie niniejszego opracowania dodajmy, że we współczesnym lecznictwie usankcjonowane jest nie tylko stosowanie pochodnych syntetycznych gwajakolu, ale także… drewna gwajakowca, które odnajdujemy pośród wielu innych nietuzinkowych monografii zielarskich Komisji E niemieckiego BfArM (Bundesinstitut für Arzneimittel und Medizinprodukte, Federalny Instytut Leków i Produktów Medycznych). Zdefiniowane jest ono jako biel i twardziel gwajakowca lekarskiego (Guaiacum officinale) i/lub Guaiacum sanctum, zawierająca żywicę i saponiny. Polecane zastosowanie to dolegliwości reumatyczne. Rozdrobnione drewno podaje się w postaci odwarów (lub innych przetworów galenowych), w ilości 4,5 g dziennie, przy czym Komisja E nie deklaruje żadnych przeciwwskazań, efektów ubocznych i interakcji z innymi lekami