Newsletter
Aptekarz Polski
Archiwum
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • EKSPERCISprawdź
  • SZKOLENIAWeź udział
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • WYWIADYPrzeczytaj
  • EKSPERCISprawdź
  • SZKOLENIAWeź udział
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • WYWIADYPrzeczytaj
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Aptekarz Polski
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Strona główna Receptura

Surowce recepturowe dawniej i dziś – olej rycynowy

mgr farm. Joanna Bilekdr hab. Maciej Bilek, prof. URAutormgr farm. Joanna Bilekidr hab. Maciej Bilek, prof. UR
15/10/2021
Surowce recepturowe dawniej i dziś – olej rycynowy

fot. Canva.com

Inne zastosowania oleju rycynowego w świetle dawnych źródeł

Myliłby się ktoś sądząc, że olej rycynowy wykorzystywany był wyłącznie w celach leczniczych! W artykule „Cośniecoś z technologji oleju rycynowego” zastrzegano, że ilość stosowanego w farmaceutyce oleju zmniejsza się coraz to więcej na korzyść oleju parafinowego. Z kolei cytowany już powyżej profesor Jan Muszyński wyjaśniał: Polska sprowadza corocznie kilkaset tysięcy kilogramów oleju rącznikowego i zaznaczał, że cele lecznicze są drugorzędne w jego zużyciu.

Olej rycynowy w lotnictwie i farbiarstwie

Najważniejszym konsumentem oleju rącznikowego było lotnictwo, bowiem posiadał on największą wśród znanych olejów lepkość i jest najlepszym smarem dla silników samolotowych. W artykule „Cośniecoś z technologji oleju rycynowego” podkreślano, że do smarowania motorów samolotowych nadaje się najlepiej olej farmaceutyczny. Natomiast gałęzią przemysłu pochłaniającą najwięcej oleju było farbiarstwo, zużywające oleje o niższej jakości, głównie z drugiego tłoczenia. Oddajmy głos ponownie profesorowi Muszyńskiemu: poddając olej rącznikowy działaniu stężonego kwasu siarkowego, powstaje z niego t. zw. kwas sulforycynolowy zwany olejem tureckim, albo turnantolem, który jest używany w ogromnych ilościach jako utrwalacz barwników alizarynowych przy barwieniu tkanin.

Olej rycynowy jako źródło światła i… w lepie na muchy

Ale i to nie wszystkie możliwości oleju rycynowego! W Indiach, Chinach i Persji (…) używany bywa do palenia w lampach, albowiem z pośród wszystkich olejów technicznych daje on najjaśniejsze światło uzupełniał profesor Muszyński. Inne z kolei dawne źródła mówiły o stosowaniu oleju rycynowego w przemyśle lakierniczym, jako środka zmiękczającego, przy czym poddawany był on procesowi „przedmuchiwania”, celem zwiększenia stopnia gęstości.

Tenże olej był wreszcie składnikiem najprzeróżniejszych receptur wykonywanych co prawda w aptekach jednak nie w celach leczniczych, a technicznych i jeden z takich właśnie przepisów – „Lep na muchy”, pochodzący z „Polskiego Manuału Farmaceutycznych”, podaliśmy już wiele lat temu w artykule „Technica”.

Colophonii 50,0
Olei Ricini 25,0
Mellis 15,0
Glycerini 5,0

Zastosowanie oleju rycynowego w kosmetologii

W okresie dwudziestolecia międzywojennego olej rycynowy znajdował zastosowanie także w przemyśle kosmetycznym i perfumeryjnym, jako składnik rozmaitych receptur, które wykonywano także w aptekach. Przypomnijmy cytowany w artykule „Cosmetica” przepis na olej do masowania, czyli Oleum ad corpus depsendum pochodzący z „Kalendarza Farmaceutycznego” z 1939 roku:

Oleum Amygdalae 60,0
Oleum Ricini 60,0
Oleum Geranii 0,6
Oleum Sassafras 0,2
Camhora 0,4

Wartymi uwagi są również receptury przedstawione w „Polskim Manuale Farmaceutycznym” z 1932 roku m.in. „Brylantyna płynna” oraz spirytusy na porost włosów

„Brillantina Liquida”

Olei Ricini 60
Olei Olivae 60
Aquae coloniensis 60

„Spirytus crinalis”

Olei Ricini italici 50
Balsami peruviani 5
Spirytus 90% 195
Olei Lavandulae 1
Olei Thymi 1

„Spiritus Crinalis Jessneri”

Resorcini 2
Acidi salicilici 2
Acidi tannici 6
Spirytus camphorati 20
Olei Ricini 5
Spirytus odorati ad 200,0

W powyższym przepisie w skład preparatu wchodzi „Spiritus odoratus”, czyli „Spirytus pachnący”, który wymagał wcześniejszego przygotowania wg następującej, wieloskładnikowej, imponującej wręcz receptury, podanej również w „Manuale…”

„Spiritus Odoratus”

Olei Cinnamomi 1
Olei Caryophyllorum 1
Olei Auranti floris 2
Olei Aurantii corticis 2
Olei Rosmarini 2
Olei Thymi 2
Olei Citri 4
Olei Lavandulae 4
Olei Bergamottae 18
Tincturae Moschi 1
Spiritus Vini 90% 2400

Strona 4 z 8
Poprzedni1...345...8Następny
Tagi: leki recepturoweleki sporządzane w apteceolej rącznikowyrącznikrecepturareceptura aptecznasurowce recepturowe
UdostępnijPodziel się

Chcesz otrzymywać powiadomienia o najważniejszych aktualnościach?

WYŁĄCZ
mgr farm. Joanna Bilek

mgr farm. Joanna Bilek

Joanna Bilek – magister farmacji, wychowana na zapleczu cefarmowskiej apteki wraz z mlekiem matki-farmaceutki wyssała miłość do roślin leczniczych i samodzielnego sporządzania leków. Na łamach czasopism aptekarskich, ogólnopolskich periodyków ekologicznych i lifestylowych opublikowała prawie dwieście artykułów (w tym blisko pół setki w „Aptekarzu Polskim”), poświęconych m.in. naturalnym metodom leczenia, medycynie alternatywnej, surowcom zielarskim i przyprawowym, właściwościom odżywczym owoców i warzyw. Dzielone z mężem Maciejem zamiłowanie do podróży zamieniła obecnie na wychowywanie dzieci – Mieczysława oraz Felicji i doglądanie własnego ogródka. W wolnych chwilach maluje akwarele, uwieczniając z natury rośliny lecznicze i tworząc tym samym ilustracje do swoich artykułów, destyluje olejki eteryczne, fermentuje liście rozmaitych gatunków na herbatki „liściówki”, tworzy i sprawdza na sobie i rodzinie kosmetyki domowej roboty.

dr hab. Maciej Bilek, prof. UR

dr hab. Maciej Bilek, prof. UR

Maciej Bilek – magister farmacji, doktor nauk farmaceutycznych, doktor habilitowany nauk leśnych. Temu nietypowemu połączeniu patronują przodkowie: ojciec Jerzy – farmaceuta, dziadek Mieczysław – docent doktor medycyny oraz prapradziadek Jan Nepomucen i praprapradziadek Józef – leśniczowie. Autor ponad stu publikacji naukowych, poświęconych m.in. chemizmowi, toksykologii i przetwórstwu soku brzozowego, fitochemii leśnych roślin leczniczych, zanieczyszczeniom wód studziennych, właściwościom żywieniowym płynnych środków spożywczych oraz owoców i warzyw. Autor ponad dziewięciuset (w tym ponad dwustu dla „Aptekarza Polskiego”) artykułów popularno-naukowych, dotyczących m.in. historii farmacji i medycyny, receptury aptecznej, zielarstwa i ziołolecznictwa, chemii i toksykologii żywności oraz chorób zakaźnych. Autor kilkunastu książek na temat dziejów prowincjonalnych aptek i historii farmacji w południowej Polsce. Pracownik naukowy Uniwersytetu Rzeszowskiego, wykładowca przedmiotów związanych m.in. z dietetyką, żywnością funkcjonalną, suplementami diety, surowcami leśnymi, analizą instrumentalną i zielarstwem. Najważniejszym jednak terenem działalności jest zabawa z dziećmi – Mieczysławem i Felicją.

Powiązane artykuły

Monografie „zmienione” surowców zielarskich w suplementach 11.6-11.8 „Farmakopei Europejskiej” 

Korzeń kozłka
Autordr hab. Maciej Bilek, prof. UR

Ukazanie się każdego kolejnego suplementu „Farmakopei Europejskiej”, wydawanej przez European Directorate for the Quality of Medicines & HealthCare (EDQM, Europejski...

Czytaj więcejDetails

Balsam peruwiański w praktyce aptecznej – zastosowanie w recepturze preparatów dermatologicznych i doodbytniczych

Balsam peruwiański
AutorAnna Zienowiczi4 others

Balsam peruwiański jest lepką ciemnobrunatną cieczą o zapachu wanilii i cynamonu oraz gorzkim smaku.

Czytaj więcejDetails
Następny wpis
Od 14 października osoby przeprowadzające badania kwalifikacyjne lub szczepienie ochronne przeciwko COVID-19 będą podlegać ochronie prawnej

Od 14 października osoby przeprowadzające badania kwalifikacyjne lub szczepienie ochronne przeciwko COVID-19 będą podlegać ochronie prawnej

Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego

Przeczytaj również

Korzeń kozłka

Monografie „zmienione” surowców zielarskich w suplementach 11.6-11.8 „Farmakopei Europejskiej” 

GABA

Od standardu do praktyki: Wdrożenie szkolenia z farmakoterapii leków uspokajających i nasennych w świetle wymogów akredytacyjnych FA.10

Zmieniające się oblicze krztuśca: od choroby wieku dziecięcego do problemu populacyjnego

Zmieniające się oblicze krztuśca: od choroby wieku dziecięcego do problemu populacyjnego

Blizna

Farmakologiczne metody leczenia blizn

Ukryte skarby historii farmacji

Ukryte skarby historii farmacji. La salle de la pharmacie w zamku baronów de Vitré

Znajdź nas na Facebooku!

Subskrybuj powiadomienia

Nie przegap nowych wpisów - zapisz się na powiadomienia!

Zapisz się na powiadomienia
  • Kontakt
  • Dla reklamodawców
  • Dla autorów
  • Regulamin serwisu i Polityka Prywatności
Aptekarz Polski. Pismo Naczelnej Izby Aptekarskiej

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do Regulaminu Serwisu i Polityki Prywatności.
Rezygnuję
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do Regulaminu serwisu i Polityki Prywatności.
Rezygnuję
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Aptekarz Polski
  • Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 223 (201e)
  • Akademia Aptekarza Polskiego – szkolenie [punkty edukacyjne]
  • Aktualności
  • Wiedza
  • Receptura
  • Trendy
  • Prawo
  • Farmacja szpitalna
  • WIDEO
  • Podcasty
  • WYWIADY
  • Opinie ekspertów

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Ta strona korzysta z plików cookies. Kontynuując korzystanie z tej witryny, wyrażasz zgodę na używanie plików cookie. Zapoznaj się z naszą Regulaminem serwisu i Polityką Prywatności.