Newsletter
Aptekarz Polski
Archiwum
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • EKSPERCISprawdź
  • SZKOLENIAWeź udział
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • WYWIADYPrzeczytaj
  • EKSPERCISprawdź
  • SZKOLENIAWeź udział
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • WYWIADYPrzeczytaj
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Aptekarz Polski
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Strona główna Receptura
Artykuł sponsorowany Fagron sp. z o.o.

Receptura okiem praktyka. Związki chlorheksydyny w lekach sporządzanych w aptece

dr hab. Emil TrofimiukAutordr hab. Emil Trofimiuk
19/03/2021
Receptura okiem praktyka. Związki chlorheksydyny w lekach sporządzanych w aptece

fot. Canva.com

Jaki jest profil toksykologiczny chlorheksydyny?

Chlorheksydyna posiada kategorię bezpieczeństwa B u ciężarnych. W badaniach na zwierzętach nie wykazano niekorzystnego wpływu na ciążę ani na laktację 100-krotnie wyższych dawek niż te, które stosowano u ludzi. Nie zaobserwowano również działania prokarcinogennego ani mutagennego. LD50 wynosi > 5g/kg dla chlorheksydyny stosowanej podskórnie u myszy. Małe dzieci mogą być bardziej podatne na zatrucie i przedawkowanie. Spożycie przez małe dziecko 28,35 – 56,7 g (1-2 oz) może spowodować dolegliwości żołądkowo-jelitowe, nudności i objawy zatrucia. Leczenie powinno obejmować leczenie objawowe i podtrzymujące. Jednak w praktyce spożycie takiej ilości chlorheksydyny, nawet jako przypadkowe (niezamierzone) jest nieosiągalne. To także przemawia za dużym bezpieczeństwem substancji.

Warto zaznaczyć i podkreślić, że chlorheksydyna nie wchodzi w interakcje z lekami i jest pod tym względem bezpieczna (17).

Jak wygląda aktywność mikrobiologiczna chlorheksydyny?

Badanie oceniające 0.12% wodny roztwór chlorheksydyny w formie płukanki do jamy ustnej wykazało jej aktywność w stosunku do bakterii tlenowych i beztlenowych (3). Po sześciu miesiącach stosowania zaobserwowano znaczącą redukcję liczby komórek bakteryjnych (CFU -od ang. colony-forming unit) tworzących płytkę nazębną średnio o 54-97%. Nie zaobserwowano przy tym istotnego wzrostu oporności u badanych szczepów bakteryjnych ani wzrostu poziomu patogenów oportunistycznych. Trzy miesiące po odstawieniu płukanki flora bakteryjna jamy ustnej powróciła do stanu pierwotnego, zachowując wyjściową wrażliwość na chlorheksydynę.

Wykazano, że 1% roztwór glukonianu chlorheksydyny w 68,7% alkoholu etylowym (v/v) osiąga aktywność antyseptyczną już po 15 sekundach od zastosowania (2) w stosunku do wszystkich (>99% zabitych mikoroorganizmów) ocenianych izolatów bakteryjnych (Tabela 1), w tym w warunkach laboratoryjnych, jaki i izolatach klinicznych (Tabela 2). Aktywność ta jest także zależna od czasu ekspozycji (Tabela 3) (22).

Jakie stężenia chlorheksydyny stosuje się w praktyce?

Przykłady stężeń stosowanych w praktyce klinicznej (9):

  • 4% peeling do przygotowania skóry przed zabiegiem chirurgicznym
  • 2% roztwór wodny lub w 70% etanolu do odkażania pola operacyjnego przed zabiegami
  • 0,5 – 1% roztwór wodny lub etanolowy do dezynfekcji narzędzi
  • 0,5% roztwór wodny do przemywania ran i oparzeń
  • 0,5% roztwór w 70% etanolu lub 1% roztwór wodny do odkażania pola operacyjnego, do dezynfekcji rąk
  • 0,12%, 0,2% lub 2% roztwory wodne do płukania i higieny jamy ustnej
  • 0,02% roztwór wodny do przepłukiwania pęcherza moczowego
  • 0,05%-0,02% roztwór wodny stosowany do zabiegów ginekologicznych i położniczych
  • 0,02 % jako krople oczne, oczny antyseptyk
  • 0,05% chlorheksydyna + 2% lidokaina jako żel lubrykacyjny w znieczuleniu miejscowym podczas zakładania cewnika, w innych procedurach urologicznych podczas leczenia objawowego bolesnego zapalenia cewki i/lub pęcherza moczowego.

Przykłady przepisów na leki recepturowe z chlorheksydyną

Powszechnie w lecznictwie dostępne są gotowe roztwory chlorheksydyny jako antyseptyki do odkażania skóry, błon śluzowych, przemywania ran, ale też do odkażania powierzchni. Biorąc pod uwagę aktualną sytuację sanitarno-epidemiologiczną istnieje możliwość przygotowywania roztworów chlorheksydyny w formie leków magistralnych. Poniżej przykłady receptur, które można wypisać na receptę:

Rp.:
Chlorhexidini gluconatis sol. 20%
2,5 Ethanoli 96% 66,5
Aquae ad 100,0


Rp.:
Chlorhexidini diacetatis 0,5
Ethanoli 96% 66,5
Aquae ad 100,0


Rp.:
Chlorhexidini diacetas 0,1
Aquae ad 500,0

M.f. sol. D.S.
Do płukania pęcherza, w infekcjach dróg moczowych (nasiadówki).


Rp.: Maść 0,5%
20% Sol. Chlorhexidini digluconatis 2,5
Aquae Eucerini aa ad 100,0

M.f. ung.
D.S. Na ranę 2-3 x dz. po 2 g maści cienką warstwą.


Rp.: Maść 1%
20% Sol. Chlorhexidini digluconatis 5,0
Aquae

Ung. Cholesteroli aa ad 100,0
D.S. 2 – 3 x dz. na ranę 2 g maści cienką warstwą (Na trudno gojące się rany).

Strona 2 z 4
Poprzedni1234Następny
Tagi: chlorheksydynaleki recepturoweleki sporządzane w aptecereceptura
UdostępnijPodziel się

Chcesz otrzymywać powiadomienia o najważniejszych aktualnościach?

WYŁĄCZ
dr hab. Emil Trofimiuk

dr hab. Emil Trofimiuk

Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Wydział Lekarski z Oddziałem Stomatologii i Oddziałem Nauczania w Języku Angielskim, Zakład Farmakologii Klinicznej

Powiązane artykuły

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 3

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 3
Autordr hab. Maciej Bilek, prof. UR

To już ostatni odcinek cyklu „Z receptariuszami dookoła świata”! Dzisiejsze spotkanie poświęcamy francuskojęzycznym receptariuszom opublikowanym na stronie Centre hospitalier universitaire...

Czytaj więcejDetails

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 2

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 2
Autordr hab. Maciej Bilek, prof. UR

W przedostatnim odcinku cyklu „Z receptariuszami dookoła świata” omawiamy receptariusz szpitalny z prowincji Nowa Szkocja. Pokazuje nam on znakomicie charakter...

Czytaj więcejDetails
Następny wpis
Refundacja ketoanalogów aminokwsów - co oznacza dla pacjentów z chorobami nerek?

Refundacja ketoanalogów aminokwsów - co oznacza dla pacjentów z chorobami nerek?

Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego

Przeczytaj również

Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 224

Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 224

Farmaceuci – niewykorzystany potencjał systemu szczepień dorosłych

Farmaceuci – niewykorzystany potencjał systemu szczepień dorosłych

Problemy i wyzwania związane z podaniem dziecku leku

Problemy i wyzwania związane z podaniem dziecku leku

Porozmawiajmy o… „zielonych receptach” [WYWIAD]

Porozmawiajmy o… „zielonych receptach” [WYWIAD]

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 3

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 3

Znajdź nas na Facebooku!

Subskrybuj powiadomienia

Nie przegap nowych wpisów - zapisz się na powiadomienia!

Zapisz się na powiadomienia
  • Kontakt
  • Dla reklamodawców
  • Dla autorów
  • Regulamin serwisu i Polityka Prywatności
Aptekarz Polski. Pismo Naczelnej Izby Aptekarskiej

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do Regulaminu Serwisu i Polityki Prywatności.
Rezygnuję
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do Regulaminu serwisu i Polityki Prywatności.
Rezygnuję
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Aptekarz Polski
  • Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 223 (201e)
  • Akademia Aptekarza Polskiego – szkolenie [punkty edukacyjne]
  • Aktualności
  • Wiedza
  • Receptura
  • Trendy
  • Prawo
  • Farmacja szpitalna
  • WIDEO
  • Podcasty
  • WYWIADY
  • Opinie ekspertów

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Ta strona korzysta z plików cookies. Kontynuując korzystanie z tej witryny, wyrażasz zgodę na używanie plików cookie. Zapoznaj się z naszą Regulaminem serwisu i Polityką Prywatności.