Newsletter
Aptekarz Polski
Archiwum
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • EKSPERCISprawdź
  • SZKOLENIAWeź udział
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • WYWIADYPrzeczytaj
  • EKSPERCISprawdź
  • SZKOLENIAWeź udział
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • WYWIADYPrzeczytaj
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Aptekarz Polski
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Strona główna Receptura
Artykuł sponsorowany przez Fagron sp. z o.o.

Nalewki w recepturze i nie tylko

mgr farm. Barbara Pandyra-KowalskaAutormgr farm. Barbara Pandyra-Kowalska
12/09/2023
Nalewki w recepturze i nie tylko

fot. Canva.com

Często nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak wielu farmaceutów wpisało się w historię świata poprzez swoje wynalazki, działalność czy zabawne powiedzenia, które funkcjonują do dziś. Tak właśnie jest z powiedzeniem „pijany w sztok”.

REKLAMA

Michał Sztok (Stock) to urodzony w 1725 roku w Wiedniu niemiecki aptekarz i działacz municypalny z Lublina. Zmarł 31 grudnia 1810 roku. Wykształcenie farmaceutyczne zdobył w Wiedniu. W 1751 r. przyjechał do Lublina, gdzie przyjął obywatelstwo miejskie i kupił kamienicę „Pod Lwami”, w której założył aptekę.

Michał Sztok był trzynastym właścicielem kamienicy nr 13 w rynku lubelskim. W latach 1757-1783 zasiadał w ławie miejskiej, w latach 1772-1773 pełnił funkcję wójta, a w 1783 -subdelegata. W 1784 został wybrany rajcą (urząd dożywotni), co było wielkim wyróżnieniem. W latach 1791-1792 pełnił obowiązki wiceprezydenta miasta. Udzielał się charytatywnie, leczył też nieodpłatnie ubogich. Wytwarzał świetne nalewki, ale również był skwapliwym degustatorem swoich produktów. Toteż nader często zdarzało mu się pokazywać w mieście w stanie wskazującym na… rzetelną degustację. Stąd powiedzenie „pijany w sztok.

Długa historia nalewek…

Nalewki mają długą historię. Twórcą pierwszej nalewki był starożytny lekarz z greckiej wyspy Kos – Hipokrates, który aromatyczne wino zaprawił cynamonem, a następnie dosłodził miodem. Napój ten nazywany „hipokratesem” miał rozgrzewać, dezynfekować i leczyć najróżniejsze choroby. W okresie renesansu popularność zyskał sporządzany w aptekach „Hipokrates dla ludzi starych, zadumałych a flegmistych”. Przełomem w produkcji alkoholu było wydestylowanie w VIII wieku n.e. przez arabskich alchemików spirytusu. Alembik był pierwszym urządzeniem do otrzymywania destylatu. W XVI wiek we Włoszech zaczęto sporządzać pierwsze nalewki na szerszą skalę, nazywano je rosolisy – były połączeniem spirytusu winnego oraz olejków aromatycznych. Nazwa „nalewka” pochodzi od słowa „nalewaj” i występuje jedynie w Polsce. Możemy spotkać się także z określeniami:

  • likwor – trunek korzenny i (rzadziej) ziołowy,
  • ratafia – trunek owocowy,
  • likier – to rodzaj bardzo słodkiej nalewki,
  • infuzja – napar albo wyciąg z owoców lub nasion.

Najsłodsze z nalewek do dziś nazywa się kremami.

W nalewkach ważny jest czas maceracji. Zbyt długi może wydobyć z owoców i korzeni gorzki lub kwaśny smak.

Jak można otrzymywać nalewki?

Nalewki (Tincturae) to płynne preparaty otrzymane przez ekstrakcję:

  • 1 części masy substancji roślinnej i 10 części masy lub objętości rozpuszczalnika ekstrakcyjnego.
  • 1 części masy substancji roślinnej i 5 części masy lub objętości rozpuszczalnika ekstrakcyjnego.
  • Wytwarzane na drodze maceracji lub perkolacji przy użyciu etanolu o odpowiednim stężeniu lub przez rozpuszczenie w etanolu o wymaganym stężeniu wyciągu gęstego lub suchego z substancji roślinnej.

Najpopularniejsze nalewki recepturowe

Do najczęściej stosowanych nalewek recepturowych należą:

  • Absinthi tinctura (FP XII)
  • Adonidis vernalis tinctura (FP IV)
  • Capsici tinctura normata (FP XII)
  • Cinchonae tinctura (FP XII)
  • Convallariae maialis tinctura (FP IV)
  • Crataegi tinctura (FP XII)
  • Gallae tinctura (FP XII)
  • Menthae piperitae tinctura cum Menthae piperitae aetheroleo (FP XII)
  • Opii tinctura normata (FP XII)
  • Valerianae tinctura (FP XII)

Czytaj także: Aptekarskie nalewki…

Strona 1 z 4
12...4Następny
Tagi: Fagronleki recepturoweleki sporządzane w aptecenalewkirecepturatechnologia postaci leku
UdostępnijPodziel się
mgr farm. Barbara Pandyra-Kowalska

mgr farm. Barbara Pandyra-Kowalska

Specjalista farmacji szpitalnej, Kierownik Sekcji Receptury Apteki. Apteka Szpitalna Uniwersyteckiego CMUJ, Kraków.

Powiązane artykuły

Okres przydatności do użycia utensyliów po sterylizacji oraz substancji pomocniczych używanych do sporządzania preparatów do oczu

Okres przydatności do użycia utensyliów po sterylizacji
Autormgr farm. Barbara Pandyra-Kowalska

Wykonanie leku jałowego wymaga od farmaceuty przygotowania i posiadania na stanie jałowych utensyliów oraz substancji pomocniczych.

Czytaj więcej

Sildenafil i jego zastosowanie w recepturze aptecznej

Sildenafil i jego zastosowanie w recepturze aptecznej
Autormgr farm. Izabela Ośródka

Sildenafil kojarzy się głównie z leczeniem zaburzeń wzwodu u mężczyzn. Od niedawna dostępny jest także w formie surowca recepturowego, co...

Czytaj więcej
Następny wpis
Monakolina K i wyciąg z owoców bergamoty. Jaka jest ich rola w leczeniu dyslipidemii?

Monakolina K i wyciąg z owoców bergamoty. Jaka jest ich rola w leczeniu dyslipidemii?

Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego

Przeczytaj również

Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 204 (182e)

Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 204 (182e)

Ważny komunikat Ministerstwa Zdrowia w sprawie realizacji recept

Ważny komunikat Ministerstwa Zdrowia w sprawie realizacji recept

Globalny raport WHO na temat nadciśnienia: 4 na 5 osób nie jest odpowiednio leczonych

Globalny raport WHO na temat nadciśnienia: 4 na 5 osób nie jest odpowiednio leczonych

NFZ o wystawianiu i realizacji recept na bezpłatne leki dla dzieci i seniorów

NFZ o wystawianiu i realizacji recept na bezpłatne leki dla dzieci i seniorów

Ministerstwo Zdrowia przypomina: antybiotyki tylko w zakażeniach bakteryjnych

Ministerstwo Zdrowia przypomina: antybiotyki tylko w zakażeniach bakteryjnych

Znajdź nas na Facebooku!

  • Kontakt
  • Dla reklamodawców
  • Dla autorów
  • Regulamin serwisu i Polityka Prywatności
Aptekarz Polski. Pismo Naczelnej Izby Aptekarskiej

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Aptekarz Polski
  • Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 204 (182e)
  • Akademia Aptekarza Polskiego – szkolenie [punkty edukacyjne]
  • Aktualności
  • Wiedza
  • Receptura
  • Trendy
  • Prawo
  • Farmacja szpitalna
  • WIDEO
  • Podcasty
  • WYWIADY
  • Opinie ekspertów

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do Regulaminu Serwisu i Polityki Prywatności.
Rezygnuję
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do Regulaminu serwisu i Polityki Prywatności.
Rezygnuję