Newsletter
Aptekarz Polski
Archiwum
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • EKSPERCISprawdź
  • SZKOLENIAWeź udział
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • WYWIADYPrzeczytaj
  • EKSPERCISprawdź
  • SZKOLENIAWeź udział
  • PODCASTYPosłuchaj
  • WIDEOObejrzyj
  • WYWIADYPrzeczytaj
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Aptekarz Polski
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Strona główna Receptura

Leki gotowe stosowane w recepturze aptecznej

mgr farm. Izabela OśródkaAutormgr farm. Izabela Ośródka
08/03/2022
Leki gotowe stosowane w recepturze aptecznej

fot. Canva.com

Przykłady recept wykonywanych w aptekach ogólnodostępnych

Rp.
Aripiprazoli 0,00125
Sacch. lactici ad 0,3
M. f. pulvis
D. t. d. No 40
D.S. 2 x dziennie proszek

Powyższe proszki dla dziecka należy sporządzić poprzez mikronizację niepowlekanych tabletek (najlepiej takich o standardowym mechanizmie uwalniania). Recepta będzie refundowana, ponieważ pojedyncza dawka jest mniejsza od najmniejszej dawki zarejestrowanej w formie stałej do stosowania doustnego.


Rp.
Naltrexoni 0,005
Glucosi ad 0,3
M. f. pulvis
D. t. d. No 50
D.S. 2 x dziennie proszek

Powyższe proszki to przykład terapii LDN (ang. Low-dose Naltrexone). Naltrekson dostępny jest w formie tabletek powlekanych, które należy rozetrzeć w moździerzu, a następnie oddzielić od gruboziarnistych fragmentów otoczki. Recepta jest pełnopłatna, ponieważ dostępne preparaty nalterksonu nie podlegają refundacji.

Czytaj także: Low Dose Naltrekson – terapia naltreksonem w niskiej dawce oraz Repozycjonowanie leków, czyli nowe oblicze znanych cząsteczek.


Rp.
0,1% Ung. Protopic 30,0
Hascobaza ad 100,0
M. f. ung.
D.S. zewnętrznie

Powyższą recepturę sporządza się w celu zmniejszenia stężenia takrolimusu w stosunku do preparatu gotowego. Recepta jest pełnopłatna, ponieważ Protopic nie ma zniżki.


Rp.
Cefuroximi 0,02
Cacao olei q.s.
M. f. glob. vag.
D. t. d. No 12
D.S. dopochwowo

Należy w tym przypadku zaznaczyć, że cefuroksym zawarty w preparatach gotowych może występować w formie aksetylu cefuroksymu lub soli sodowej cefuroksymu. Pierwszy z nich stanowi prolek, który uaktywnia się w reakcji hydrolizy w błonie śluzowej jelit, a następnie w formie wolnej trafia do krwiobiegu. W przypadku powyższych globulek dopochwowych użycie tej formy cefuroksymu byłoby bezcelowe. Dlatego do wykonania tej recepty zaleca się użycie proszku do sporządzania roztworu lub zawiesiny do wstrzykiwań. Zawiera on cefuroksym w formie soli sodowej, a ponadto charakteryzuje się jałowością i niewielką ilością substancji pomocniczych. Recepta refundowana.


Rp.
Encortoni 0,005
Papaverini 0,002
Cacao olei q.s.
M. f. supp. anal.
D. t. d. No 12
D.S. 2 x dziennie doodbytniczo

Prednizon nie występuje jako lek gotowy w postaci czopków, dlatego w tym przypadku należy użyć tabletek i z ich pomocą sporządzić powyższą recepturę. Recepta jest pełnopłatna, ponieważ jednorazowa dawka jest wyższa od najmniejszej zarejestrowanej do użytku doustnego, która wynosi 1 mg.


Rp.
Vinilini (Balsam Szostakowskiego) 20,0
Benzocaini 5,0
Lanolini 10,0
Oleogeli ad 100,0
M. f. ung.
D.S. 1-2 x dz.

Dodatek Balsamu Szostakowskiego wzbogaca skład leku i pozwala na osiągnięcie wartościowego preparatu stosowanego w oparzeniach, odmrożeniach i zmianach troficznych skóry w przebiegu cukrzycy. Recepta jest pełnopłatna.


Rp.
Diltiazemi hydrochlorici 2,0
Celugeli ad 100,0
M. f. gelatum
D.S. 1 – 2 x dz.

Diltiazem w formie doustnej zarejestrowany jest jako lek wskazany w leczeniu dusznicy bolesnej, arytmii i nadciśnienia tętniczego, natomiast maści zawierające go w swoim składzie stosuje się w leczeniu szczeliny odbytu (przykład leczenia off-label). Dostępne na rynku tabletki powlekane należy dokładnie zmikronizować, a następnie oddzielić od fragmentów otoczki. W przypadku zapisania na recepcie nazwy międzynarodowej substancji, a nie konkretnego preparatu, zaleca się sięgać po preparat o standardowym (nie przedłużonym) mechanizmie uwalniania.

Refundacja powyższego leku jest kwestią problematyczną. Co prawda preparaty zawierające w składzie diltiazem podlegają refundacji, jednak w przypadku stosowania zewnętrznego sporządzonej receptury trudno określić jednorazowo aplikowaną objętość maści oraz dawkę substancji czynnej i porównać ją z najmniejszą zarejestrowaną dawką do użytku doustnego. W praktyce wycenia się tego typu leki pełnopłatnie Wyjątkiem może być sytuacja, gdy lekarz określi precyzyjny sposób dawkowania (np. 2 x 1 g maści) i będzie możliwe wyliczenie jednorazowej dawki substancji czynnej.

Czytaj także: Recepturowe maści proktologiczne.


Rp.
2% Ung. Nitrocard 12,5
Oleogeli ad 50,0
M. f. ung.
D.S. 1 – 2 x dziennie (wg ścisłych wskazówek lekarza!)

2% maść Nitrocard w formie leku gotowego stosowana jest w leczeniu dusznicy bolesnej. Powyższy przykład pozwala na otrzymanie preparatu o stężeniu 0,5%, który zaleca się w terapii szczeliny odbytu. Recepta jest pełnopłatna.


Rp.
Sol. Insulini Humulin R 10 j.m.
0,9% Inj. Natrii chloridi ad 10,0
M. f. guttae ophthalmicae
D.S. 3 x 1 kropla

Ta ciekawa recepta to przykład wykorzystania insuliny podczas sporządzania kropli do oka o działaniu regenerującym rogówkę po zabiegach okulistycznych. Recepta pełnopłatna – mimo, że lek gotowy jest objęty refundacją i podane jest precyzyjne dawkowanie, nie istnieje dawka doustna, do której można się odnieść

Podsumowanie

Przykłady recept z wykorzystaniem leków gotowych w recepturze aptecznej można mnożyć i mnożyć. Niektóre z nich dobrze znamy, inne nierzadko zaskakują i wymagają głębszego przemyślenia, zanim zostaną sporządzone. Nie zmienia to faktu, że stanowią istotną rolę w terapii wielu schorzeń, gdzie tradycyjne metody leczenia nie przynoszą oczekiwanych skutków. Jedynym ograniczeniem są w tym przypadku kwestie finansowe, gdyż spora część takich recept nie podlega refundacji…

Bibliografia

  1. S. M. Baranowska, Ze słownika farmaceuty-aptekarza; wyjaśnienie wybranych podstawowych pojęć związanych z farmacją. Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, 2010, 66(3):202-205.
  2. L. Krówczyński, R. Jachowicz, Ćwiczenia z receptury. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2000.
  3. R. Jachowicz, Receptura apteczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2010.
  4. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2012 r. w sprawie leków, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne przy sporządzaniu leków recepturowych. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, 2012, poz. 1259).
  5. https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12354953/katalog/12845133#12845133
  6. Przykłady recept z archiwum Autorki.
  7. Materiały edukacyjne firmy Actifarm Sp. z o.o.
  8. Materiały edukacyjne firmy Fagron Sp. z o.o.
Strona 3 z 3
Poprzedni123
Tagi: leki sporządzane w aptecerecepturareceptura aptecznasporządzanie lekówtechnologia postaci leku
UdostępnijPodziel się

Chcesz otrzymywać powiadomienia o najważniejszych aktualnościach?

WYŁĄCZ
mgr farm. Izabela Ośródka

mgr farm. Izabela Ośródka

Magister farmacji w aptece ogólnodostępnej, absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, autorka tekstów o tematyce farmaceutycznej. Prywatnie młoda mama, miłośniczka domowych wypieków, górskich wędrówek oraz zwolenniczka fitoterapii.

Powiązane artykuły

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 3

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 3
Autordr hab. Maciej Bilek, prof. UR

To już ostatni odcinek cyklu „Z receptariuszami dookoła świata”! Dzisiejsze spotkanie poświęcamy francuskojęzycznym receptariuszom opublikowanym na stronie Centre hospitalier universitaire...

Czytaj więcejDetails

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 2

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 2
Autordr hab. Maciej Bilek, prof. UR

W przedostatnim odcinku cyklu „Z receptariuszami dookoła świata” omawiamy receptariusz szpitalny z prowincji Nowa Szkocja. Pokazuje nam on znakomicie charakter...

Czytaj więcejDetails
Następny wpis
Adamed: pomagamy Ukrainie i dbamy o dostępność terapii dla pacjentów w Polsce

Adamed: pomagamy Ukrainie i dbamy o dostępność terapii dla pacjentów w Polsce

Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego Najnowsze wydanie Aptekarza Polskiego

Przeczytaj również

Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 224

Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 224

Farmaceuci – niewykorzystany potencjał systemu szczepień dorosłych

Farmaceuci – niewykorzystany potencjał systemu szczepień dorosłych

Problemy i wyzwania związane z podaniem dziecku leku

Problemy i wyzwania związane z podaniem dziecku leku

Porozmawiajmy o… „zielonych receptach” [WYWIAD]

Porozmawiajmy o… „zielonych receptach” [WYWIAD]

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 3

Z receptariuszami dookoła świata. Kanada, część 3

Znajdź nas na Facebooku!

Subskrybuj powiadomienia

Nie przegap nowych wpisów - zapisz się na powiadomienia!

Zapisz się na powiadomienia
  • Kontakt
  • Dla reklamodawców
  • Dla autorów
  • Regulamin serwisu i Polityka Prywatności
Aptekarz Polski. Pismo Naczelnej Izby Aptekarskiej

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do Regulaminu Serwisu i Polityki Prywatności.
Rezygnuję
Dostęp do serwisu aptekarzpolski.pl przeznaczony jest dla farmaceutów oraz osób uprawnionych do wystawiania recept lub prowadzących obrót produktami leczniczymi.
W związku z odwiedzaniem witryny www.aptekarzpolski.pl przetwarzamy Twój adres IP, pliki cookies oraz dane na temat aktywności i urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Jeśli chcesz zapoznać się z informacjami dotyczącymi zasad przetwarzania Twoich danych osobowych, prosimy o przejście do Regulaminu serwisu i Polityki Prywatności.
Rezygnuję
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Aptekarz Polski
  • Najnowsze e-wydanie Aptekarza Polskiego – 223 (201e)
  • Akademia Aptekarza Polskiego – szkolenie [punkty edukacyjne]
  • Aktualności
  • Wiedza
  • Receptura
  • Trendy
  • Prawo
  • Farmacja szpitalna
  • WIDEO
  • Podcasty
  • WYWIADY
  • Opinie ekspertów

Redakcja korzysta z zasobów: Canva.com, Pixabay.com

Ta strona korzysta z plików cookies. Kontynuując korzystanie z tej witryny, wyrażasz zgodę na używanie plików cookie. Zapoznaj się z naszą Regulaminem serwisu i Polityką Prywatności.