Rynek farmaceutyczny oferuje dziś wiele substancji w formie surowców recepturowych. Jednak niejednokrotnie farmaceuci spotykają się w swojej praktyce z receptami, w przypadku których sporządzenie leku recepturowego wymaga użycia leków gotowych. W poniższym artykule postaram się przedstawić przyczyny ich wykorzystania oraz konsekwencje, jakie się z tym wiążą.
Jakie są różnice między lekiem recepturowym, a lekiem gotowym?
Lek recepturowy to jeden z rodzajów leków wydawanych pacjentowi w aptece. Zgodnie ze swoją nazwą sporządzany jest w recepturze aptecznej z surowców farmaceutycznych znajdujących się w na Liście Surowców Farmaceutycznych czy w Farmakopei Polskiej.
Lek gotowy natomiast to produkt leczniczy wprowadzony do obrotu pod konkretną nazwą i w określonym opakowaniu. Pacjent otrzymuje go w aptece, jednak nie jest on w niej sporządzony.
Zdarzają się jednak sytuacje, w których oba pojęcia się wiążą i spotykamy się z lekami recepturowymi, w których skład wchodzą leki gotowe. Można je podzielić na dwie grupy:
- leki gotowe traktowane jako surowce farmaceutyczne;
- pozostałe leki gotowe.
Co wpływa na cenę leku recepturowego?
Lek recepturowy wydajemy pacjentowi za odpłatnością ryczałtową, jeśli w jego skład wchodzą następujące składniki:
- surowce farmaceutyczne przeznaczone do receptury;
- leki gotowe traktowane jako surowce farmaceutyczne;
- leki gotowe widniejące na liście leków refundowanych, a przepisana pojedyncza dawka leku recepturowego jest mniejsza od najmniejszej zarejestrowanej dawki leku gotowego w formie stałej stosowanej doustnie.
Wysokość ryczałtu jest zmienna i zależna od minimalnego wynagrodzenia za pracę ogłaszanego przez Prezesa Rady Ministrów. Obecnie wynosi 15,10 zł, co odpowiada 0,5% wysokości minimalnego wynagrodzenia brutto.
Część leków recepturowych wydajemy pacjentowi pełnopłatnie, a dzieje się tak w sytuacji, gdy w jego skład wchodzą:
- leki gotowe pełnopłatne;
- leki gotowe widniejące na liście leków refundowanych, a przepisana pojedyncza dawka leku recepturowego nie jest mniejsza od najmniejszej zarejestrowanej dawki leku gotowego w formie stałej stosowanej doustnie.
Wówczas cena leku recepturowego stanowi sumę cen brutto wykorzystanych składników, opakowań, taxy laborum i 25% marży liczonej od ceny surowców, które zostały użyte do wykonania leku.
W fazie konsultacji publicznych znajduje się obecnie projekt, zgodnie z którym ustala się limity finansowania dla poszczególnych surowców recepturowych. Celem jego wprowadzenia jest uregulowanie marży na leki recepturowe, gdyż obserwuje się sztuczne zawyżanie cen surowców.
W myśl powyższego projektu opłata za lek recepturowy może znacząco wzrosnąć, nawet w sytuacji, gdy lekarz zaznaczy na recepcie odpłatność ryczałtową. Stanie się tak, kiedy zostanie sporządzony z surowców, które apteka zakupiła w cenie przekraczającej limit finansowania. W takim przypadku pacjent zostanie zobowiązany do uiszczenia nie tylko opłaty ryczałtowej, ale także różnicy między cenami zakupu surowców recepturowych, a ich limitem finansowania.
Dlaczego stosuje się w recepturze aptecznej leki gotowe?
Jak już wspomniałam we wstępie, na rynku farmaceutycznym istnieje sporo substancji zarejestrowanych jako surowce farmaceutyczne, jednak wciąż nie wszystkie substancje lecznicze występują w tej formie. To właśnie ten aspekt wpływa na konieczność stosowania w recepturze aptecznej leków gotowych. Można stwierdzić, że celem ich wykorzystania jest wzbogacenie składu leku recepturowego oraz zwiększenie jego skuteczności leczniczej.
Analizując napotkane w praktyce recepty można wyróżnić następujące powody, dla których wykorzystuje się w recepturze leki gotowe:
- w celu modyfikacji dawki substancji leczniczej zawartej w leku gotowym,
- w celu zastosowania substancji leczniczej w innej postaci leku niż lek gotowy,
- w praktyce off-label.
Czytaj także: Receptura okiem praktyka – część druga. Dobór podłoża w zależności od problemu terapeutycznego.