Leki okulistyczne z gentamycyną sporządzane w aptece
Leki recepturowe na bazie gentamycyny pełnią istotną rolę w okulistyce. Stosuje się je w leczeniu zapalenia powiek, rogówki, spojówek, błony naczyniowej oka oraz profilaktycznie przed i po zabiegach chirurgicznych w obrębie gałki ocznej.
Podczas sporządzania kropli do oczu należy zwrócić uwagę na ważną kwestię. Dla zapewnienia odpowiedniej biodostępności i optymalnej aktywności przeciwbakteryjnej, kwaśne z natury roztwory wodne siarczanu gentamycyny należy zbuforować przez dodatek buforu fosforanowego (roztwór G). Konserwację otrzymanych kropli przeprowadza się poprzez dodatek zestawu środków konserwujących nr II lub III, a następnie sączenie wyjaławiające.
Do sporządzenia maści do oczu należy używać jałowego podłoża maściowego, do którego wprowadza się roztwór powstały przez rozpuszczenie gentamycyny w niewielkiej ilości jałowej wody.
Przykłady recept
Rp.
0,3% Sol. Gentamycini 5,0
M. f. guttae ophthalmicae
Rp.
0,1% Ung. Gentamycini 10,0
M. f. ung. ophthalm.
Preparaty ginekologiczne z gentamycyną sporządzane w aptece
Gentamycyna spotykana jest także jako składnik globulek i maści stosowanych w leczeniu bakteryjnych infekcji pochwy i zmian skórnych sromu. W składzie tych preparatów oprócz gentamycyny zawarte bywają inne antybiotyki, chemioterapeutyki, leki przeciwgrzybicze oraz przeciwzapalne i przeciwświądowe.
Przykłady recept
Rp.
Gentamycini 0,02
Vit. A liq. 10.000 j.
Acidi borici 0,06
Witepsoli q.s.
M. f. glob. vag.
D. t. d. No XII
D.S. 1 globulka na noc
Rp.
Gentamycini sulfatis 0,08
Metronidazoli 0,5
Acidi borici 0,2
Lactosi 0,25
Cacao olei q.s.
M. f. glob. vag.
D.t.d No XII
D.S. 1 x dziennie dopochwowo
Rp.
Gentamycini sulfatis 0,02
Nystatyni 200 000 j.
Acidi borici 0,06
Linomagi liq. 0,4
Lactosi 0,4
Witepsoli q.s.
M. f. glob. vag.
D.t.d. No XII
D.S. 1 globulkę na noc
Rp.
Gentamycini sulf. 0,08
Prednisoloni 0,0015
Nystatyni 200 000 j.
Acidi borici 0,06
Cacao olei q.s.
M. f. glob. vag.
D.t.d. No 12
Rp.
Clotrimazoli pulvis 2,0
Benzocaini 2,0
Gentamycini sulfatis 0,04
Lekobaza LUX ad 100,0
M. f. ung.
D.S. dopochwowo na noc
Czytaj także: Prosta receptura – sprawdź swoją wiedzę!
Podsumowanie
Racjonalna terapia przy pomocy gentamycyny stanowi obecnie sposób na zwalczenie wielu infekcji bakteryjnych. Racjonalna, czyli trwająca jak najkrócej, poparta antybiogramem i połączona z monitorowaniem potencjalnych działań niepożądanych. Spora w tym rola farmaceuty, który poprzez odpowiednie sporządzenie leku recepturowego jest zdolny wpłynąć na biodostępność leku i skuteczność stosowanej terapii.
Piśmiennictwo:
- S. Yoshizawa, D. Fourmy, J. D. Puglisi, Structural origins of gentamicin antibiotic action, „The EMBO Journal”, 1998, 17:6437-6448.
- B. E. Rosenkruntz, J. R. Greco, J. G. Hoogerheide, E. M. Oden, Gentamicin sulfate, „Analytical Profiles of Drug Substances”, 1981, 9:295-340.
- B. J. Chaves, P. Tadi, Gentamicin, In: StatPearls. StatPearls Publishing, Treasure Island (FL); 2021. PMID: 32491482.
- Praca zbiorowa, „Poradnik receptury współczesnej cz.I”, Fagron, Kraków 2015.
- Farmakopea Polska XI, 2020.
- W. Janiec, Kompendium farmakologii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2012.
- R. Jachowicz, Receptura apteczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2010.