02.2011 – “Przegląd prasy – o zdrowiu dojrzałego mężczyzny.”

luty 2011, nr 54/32 online

   Rak prostaty stanowi 20 procent wszystkich nowych przypadków nowotworów w Europie. Po raku płuc i jelita grubego jest w Polsce trzecią przyczyną zgonów wśród nowotworów. W latach 1999-2005 liczba zachorowań wzrosła aż o 44 procent. Rocznie w Polsce zapada na raka prostaty około 7 tysięcy mężczyzn. Taką mroczną statystykę przedstawił na konferencji "Łagodny rozrost stercza (prostaty) i rak stercza – zasady diagnostyki i leczenia" w 2010 roku prof. Sławomir Dutkiewicz z Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach. Nie dziwi więc fakt, iż badaniami nad tym schorzeniem zajmują się naukowcy z całego świata. Pracownicy The Harvard School of Public Health and University of California, San Francisco potwierdzają, iż wzmożona aktywność fizyczna może spowodować opóźnienie rozwoju raka prostaty już po jego zdiagnozowaniu. Badania prowadzone były na grupie 2705 chorych mężczyzn przez okres 18 lat! Energiczne działania (więcej jak trzy godziny w tygodniu) pozwoliły obniżyć śmiertelność o 61% w porównaniu do grupy, która na aktywność fizyczną poświęcała godzinę dziennie. Ponieważ rak prostaty jest najczęściej diagnozowaną postacią raka u mężczyzn w Stanach Zjednoczonych i leczy się na niego ponad 2 miliony mężczyzn w USA i 16 mln na świecie, badania finansowane były przez National Institutes of Health, Charles A. King Trust i Prostate Cancer Foundation [1].

   W nowych badaniach, naukowcy z Imperial College w Londynie odkryli ważne białka, naturalnie produkowane w komórkach, które wydają się tłumić wzrost komórek raka prostaty. Wyniki, opublikowane zostały w prestiżowym czasopiśmie "Cancer Research”. Białko zwane FUS hamuje wzrost komórek raka prostaty i aktywuje szlaki, które prowadzą do samobójczej śmierci komórki. U pacjentów z wysokim poziomem FUS, nowotwór okazywał się być mniej agresywny, mniejsze też były przerzuty na inne organy, w tym kości. Wyższe poziomy FUS skorelowane były również z dłuższym okresem przeżywalności. Wyniki sugerują, że FUS może być przydatnym markerem wskazującym na stopień agresywności guza, ale i w przyszłości być może uda się go wykorzystać do powstrzymania rozrostu nowotworu i jego rozprzestrzeniania się w organizmie [2].

 

   Dużym krokiem w zakresie wczesnego wykrywania raka prostaty będzie metoda detekcji w moczu substancji lotnych, które uznane zostały jako biomarkery raka prostaty. Specjalnie szkolonym owczarkom belgijskim podawano do wąchania próbki moczu pobrane od 33 pacjentów ze zdiagnozowanym rakiem prostaty i 33 zdrowych ochotników. Próbki te wcześniej zamrożono a następnie ogrzano do takiej samej temperatury i dano do wąchania psom. W 91% psy bezbłędnie wytypowały próbki moczu pochodzące od pacjentów chorych na raka prostaty. Pokazuje to, iż identyfikacja lotnych związków organicznych w moczu może być wykorzystywana do prowadzenia badań przesiewowych. Wyniki publikuje lutowe wydanie European Urology [3].

 

   Interesujące, ale i kontrowersyjne wyniki publikuje najnowszy Annals of Oncology. Okazuje się, iż mężczyźni, którzy zaczynają tracić włosy w wieku 20 lat są bardziej narażeni na rozwój raka prostaty w późniejszym życiu, a wiedzę tę powinni wykorzystać do szybkiego zdiagnozowania choroby. Badaniami objęto grupę 388 mężczyzn z nowotworem prostaty oraz grupę kontrolną 281 zdrowych mężczyzn. Wiadomo jest bowiem, iż łysienie typu męskiego, zwane jako łysienie androgenne, powodowane jest przez dihydrotestosteron, aktywny metabolit testosteronu, ten samy, jaki leży u podłoża przerostu gruczołu krokowego. Badania nad ustaleniem dokładnego związku pomiędzy tymi dwoma schorzeniami trwają i prowadzone będą zarówno na poziomie molekularnym, jak i na dużej grupie chorych [4].

 

   Szukając skutecznych środków antybakteryjnych naukowcy przyjrzeli się też dokładniej karaluchom i szarańczy. Okazuje się, iż prymitywne mózgi tych owadów obfitują w antybakteryjne związki działające szczególnie zjadliwie w kierunku bakterii E. coli oraz metycylionoopornych szczepów gronkowców, które są najczęstszym czynnikiem etiologii zakażeń układu moczowego. Prace mogą być bardzo pomocne do zwalczania chorób zakaźnych u ludzi. Skuteczność związków wynosi prawie 100%. Badania zainicjował fakt, iż żołnierze powracający z Bliskiego Wschodu cierpią na szereg różnego rodzaju infekcji bakteryjnych, podczas gdy szarańcza żyjąca w tych samych warunkach jest na nie odporna. Podobnie rzecz ma się z karaluchami, które bytują w ściekach, pełzają po martwych tkankach, a jednak są odporne na zakażenia bakteryjne i pasożytnicze. Aktywnych wydaje się być dziewięć substancji występujących w tkankach omawianych organizmów, nie zostały one jednak do tej pory zidentyfikowane [5].

 

Fot. dreamstime.com

Piśmiennictwo:

1.    Stacey A. Kenfield, Meir J. Stampfer, Edward Giovannucci, June M. Chan "Physical Activity and Survival After Prostate Cancer Diagnosis in the Health Professionals Follow-Up Study,", Journal of Clinical Oncology, online January 4, 2011, doi: 10.1200/JCO.2010.31.5226
2.    Greg N. Brooke, Rachel L. Culley, D. Alwyn Dart, David J. Mann, Luke Gaughan, Stuart R. McCracken, Craig N. Robson, Bradley Spencer-Dene, Simon C. Gamble, Sue M. Powell, Robin Wait, Jonathan Waxman, Marjorie M. Walker and Charlotte L. Bevan. “Molecular and Cellular Pathobiology: FUS/TLS Is a Novel Mediator of Androgen-Dependent Cell-Cycle Progression and Prostate Cancer Growth” Cancer Res,  February 1, 2011 71:914-924; doi:10.1158/0008-5472.CAN-10-0874
3.    Jean-Nicolas Cornu, Géraldine Cancel-Tassin, Valérie Ondet, Caroline Girardet, Olivier Cussenot: "Olfactory Detection of Prostate Cancer by Dogs Sniffing Urine: A Step Forward in Early Diagnosis” European Urology, Volume 59, issue 2, pages 183-316, February 2011, DOI: 10.1016/j.eururo.2010.10.006.
4.    M. Yassa, M. Saliou, Y. De Rycke, C. Hemery, M. Henni, J. M. Bachaud, N. Thiounn, J. M. Cosset, P. Giraud: “Male pattern baldness and the risk of prostate cancer”. Annals of Oncology, 2011, 10.1093/annonc/mdq695
5.    Rachel Ehrenberg. Cockroach brains, coming to a pharmacy near you Insect tissue extracts show antibacterial activity. Science News. October 9th, 2010; Vol.178 #8 (p. 14)