Samorządowy peryskop.

Beskidzka Okręgowa Izba Aptekarska [www.bielsko.boia.pl] udostępniła przydatne opracowanie – Uzupełniony wykaz substancji bardzo silnie działających – wykaz A wraz z porównaniem wykazu A z FP VIII z wykazem A z FP X. Autorzy opracowania zwracają uwagę na substancję Brimonidini tartras, ponieważ są w aptece krople oczne o tym składzie.

Okręgowa Izba Aptekarska w Białymstoku [www.oiab.com.pl] opublikowała “Stanowisko nr 4/2016 Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku z dnia 21 marca 2016r. ws. wycofania z Trybunału Konstytucyjnego stanowiska na temat zakazu reklamy aptek.” W dokumencie tym możemy przeczytać między innymi przypomnienie, iż “Zakaz reklamy działalności aptek i punktów aptecznych jest normą prawną szczególną, związaną ściśle z ochroną życia i zdrowia ludzkiego, co tłumaczy jej bezwzględny i obostrzony restrykcjami charakter“. W tym samym duchu utrzymane jest “Pismo Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku do Zbigniewa Ziobro – Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego, dotyczące wycofania z Trybunału Konstytucyjnego stanowiska na temat zakazu reklamy aptek“. Stosowne stanowisko w tej sprawie zajęła także Naczelna Izba Aptekarska.

W odpowiedzi na prośbę Prezesa NRA Częstochowska Okręgowa Izba Aptekarska [www.czestochowa.oia.org.pl] przesłała pismo z uwagami do rozporządzenia w sprawie recept lekarskich i innych przepisów odnoszących się do realizacji recept i wydawania leków. Możemy w nim przeczytać między innymi: “Odnosząc się do kwestii, jaką są wątpliwości w stosowaniu przepisów, zwłaszcza w sprawie realizacji recept lekarskich, należy podkreślić, iż   podstawowym problemem  z   jakim   stykają   się   farmaceuci   jest   hermetyczny,   prawniczy   język   rozporządzeń  oraz wprowadzanie zbyt szczegółowych, wręcz drobiazgowych regulacji jednego zagadnienia w  wielu   różnych   normach   prawnych.   W  efekcie   przepisy   są  z  jednej   strony  niejasne  i wieloznaczne, nie uwzględniają specyfiki pracy apteki, wielokrotnie odwołują się do innych dokumentów, a z drugiej strony przytłaczają ilością danych, które należy przeanalizować  i zastosować w codziennej pracy. Niejednokrotnie ta sama kwestia jest normowana przez więcej niż jeden przepis.” Autorzy dokumentu zwracają także uwagę na nowe wyzwania i trudności, jakie mogą się w najbliższym czasie pojawić podczas realizacji recept w związku z  przyjęciem   ustawy   “75+”   oraz   ustawy   o   systemie informacji w służbie zdrowia.

Krakowska Okręgowa Izba Aptekarska [www.oia.krakow.pl] przygotowuje się na Światowe Dni Młodzieży – międzynarodowe spotkanie młodych całego świata. W tym roku odbędą się one w dniach 27-31 lipca w Krakowie. Prezes Okręgowej Rady Aptekarskiej w Krakowie, mgr farm. Barbara Jękot zwróciła się z prośbą do członków swojej Izby o “rozważenie możliwości wydłużeniu pracy aptek w okresie pobytu pielgrzymów w Krakowie”. Jak pisze dalej pani prezes “Fakt podjęcia decyzji o wydłużeniu pracy aptek byłby wspaniałym gestem właścicieli aptek wynikającym zarówno z zasad etyki farmaceuty, jak i przeświadczenia o misji apteki jako placówki ochrony zdrowia. Jestem przeświadczona, że zaangażowanie się w takiej formie w niesienie pomocy pacjentom, którzy przybędą do nas z całego świata, będzie też powodem do satysfakcji zawodowej farmaceutów“. Z podobnym apelem zwrócił się Prezes ORA w Częstochowie, mgr farm. Przemysław Orlikowski. Przypominając o tym wydarzeniu prosi “wszystkie osoby odpowiedzialne o przemyślane zaplanowanie urlopów, tak by mieć pełną obsadę i by magister farmacji był na każdej zmianie obecny w aptece“.

Śląska Izba Aptekarska [www.katowice.oia.pl] udostępniła “Odpowiedź Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z 20 kwietnia 2016 roku na pismo Śląskiej Izby Aptekarskiej SIAKat-0021-2016 w sprawie zasad realizacji recept po dniu wejścia w życie zmian zawartych w ustawie z dnia 9 października 2015r. o zmianie ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015r., poz. 1991).” Korespondencję tę można przeczytać na stronie www.katowice.oia.pl w zakładce “Korespondencja SIA”.

Śląska Izba Lekarska i Śląska Izba Aptekarska zorganizowały panel poświęcony suplementom diety. W czasie obrad zaprezentowano “Dekalog racjonalnego wyboru” skierowany do kupujących suplementy diety. Dekalog ten ma ułatwić pacjentom bezpieczne i efektywne stosowanie suplementów diety. Warto, aby o “Dekalogu” pamiętali nie tylko pacjenci, ale również farmaceuci:

1. Reklama nie leczy.

2. Zapytaj farmaceutę czy kupowany preparat jest suplementem czy lekiem.

3. Suplementy diety są żywnością (tak jak chleb czy sery), choć ich forma i miejsce sprzedaży nie kojarzą się nam z artykułami  spożywczymi.

4. Konsultuj z lekarzem lub farmaceutą dobór suplementów diety.

5. Jeżeli niedobór ważnych dla zdrowia składników spowodował chorobę, to wówczas potrzebny jest lek, a nie suplement.

6. Suplementy diety przyjmowane w nieuzasadnionych przypadkach niekorzystnie wpływają na zdrowie.

7. Suplementy wchodzą w niebezpieczne dla zdrowia i życia interakcje z lekami.

8. Suplement można przedawkować.

9. Suplementy w odróżnieniu od leków nie podlegają odpowiednim badaniom, rejestracji i ścisłemu nadzorowi.

10. Nie kupuj suplementów diety w internecie.

Wątek suplementów diety podjęła także Elżbieta Piotrowska-Rutkowska, prezes NRA. Skierowała ona do Marka Posobkiewicza, Głównego Inspektora Sanitarnego wystąpienie wzywające do podjęcia działań mających na celu stosowanie się przez producentów suplementów diety do przepisów określających zasady reklamy oraz informowania konsumentów o tych produktach.

Na stronie Kieleckiej Okręgowej Izby Aptekarskiej [www.koia.kielce.pl] w zakładce “Najczęściej zadawane pytania” pojawiło się około trzydziestu nowych wątków. Wiele z nich dotyczy sposobu wyceny i możliwości wydania leków na zniżkę, dokonywania substytucji oraz postępowania przy brakach danych na recepcie. Przykładowe pytania, to: Które postaci leków recepturowych wyceniamy jako jałowe? Czy obowiązkowe jest pisanie kodu zamieszkania pacjenta? Czy można zrealizować receptę weterynaryjną (pacjent – pies lub kot), na której wypisana jest antykoncepcja?

Ukazał się Biuletyn Lubelskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej Nr 3 (260) marzec 2016 [www.loia.pl]. W nim między innymi istotny dla wszystkich pracujących w aptece przypominający Komunikat Lubelskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ ws. zasad udzielania świadczeń poza kolejnością osobom szczególnie uprawnionym zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2015 r. poz.581 z późn. zm.). W dalszej części Biuletynu, pod winietą “Historia farmacji” możemy zapoznać się ze sprawozdaniem rocznym z pracy Apteki-Muzeum w Lublinie. Opracowanie, przygotowane przez kustosza, mgr farm. Zbigniewa Rudzkiego, okazało się uroczym opisem codziennego życia tej placówki  – przyjęcie darowizn (historyczne kartoniki po lekach, książki), drobne zakupy eksponatów, wypożyczenia do innych placówek (jak się okazuje nie zawsze rozliczone), zajęcia ze studentami. W Aptece-Muzeum – jak się okazuje – dba się nawet o zapach pomieszczeń: “Względnym postępem wydaje się przygotowanie mieszanin zawierających olejki eteryczne celem naśladowania zapachów dawnej apteki. Wiosną próbowałem tego z kroplową ilością czystych olejków oraz kawałkami naowocni pomarańczy, wskutek uwagi P. Z. Bartoszewskiego. 22 maja Państwo Bartoszewscy dostarczyli swoją mieszaninę, którą rozpyliliśmy w powietrzu. Po wyczerpaniu porcji, 12  sierpnia przynieśli następną, o innym składzie. Wynik był i jest dość wyraźny, co zaświadczyło w księdze honorowej kilka osób zwiedzających Aptekę-Muzeum, nie uprzedzonych o zabiegu (…)“.

Ponadto na stronie www.loia.pl w Zakładce “Biuro prawne LOIA radzi” można zapoznać się z odpowiedziami na pytania ze spotkania aptekarzy, które odbyło się 12 kwietnia 2015r.

Z problemem prawidłowej realizacji recept borykają się aptekarze w całej Polsce. Jak donosi serwis Okręgowej Izby Aptekarskiej w Łodzi [www.oia.lodz.pl], nawiązała ona współpracę z łódzkim oddziałem NFZ w sprawie wyjaśniania zawiłości i udzielania odpowiedzi na pytania dotyczące prawidłowej realizacji recept na leki refundowane. Z ramienia Izby sprawę będzie prowadzić Komisja ds. aptek ogólnodostępnych. Członkowie Izby mogą wysyłać zapytania dotyczące prawidłowej realizacji recept na leki refundowane na adres: biuroizby@oia.lodz.pl (…).

Na stronie Okręgowej Izby Aptekarskiej w Olsztynie [www.olsztyn.oia.org.pl] można zapoznać się z krótką relacją mgr farm. Łukasza Puchały ze spotkania, które odbyło się w dniu 5 kwietnia w siedzibie Naczelnej Izby Aptekarskiej w Warszawie z Ambasadorami Koalicji Medycznej Marihuany (KMM). Było to pierwsze z serii spotkań. Jak możemy przeczytać w sprawozdaniu:
“W toku ożywionej dyskusji udało się zaproponować drogi szybkiego rozwiązania problemów wskazanych przez Ambasadorów, z którymi to borykają się pacjenci. Szczególnie istotny okazało się bardzo długi czas oczekiwania na realizację wniosków na import docelowy, oraz wysoki koszt suplementów diety zawierających kanabinoidy wykorzystywanych do wytwarzania postaci recepturowych.”

Ponadto OIA w Olsztynie udostępniła wydawany przez siebie Biuletyn Informacyjny nr 1/101 październik 2015 – marzec 2016. Oprócz bieżących spraw Izby można się zapoznać się w nim z opracowaniem pod tytułem “Recepty pielęgniarskie. Najważniejsze informacje – opracowanie dla aptek” autorstwa mgr farm. Konrada Okurowskiego. Zamieszczono także interesujący artykuł mgr farm. Katarzyny Martyniuk dotyczący farmakoterapii HIV. Magister farm. Łukasz Puchała opublikował w Biuletynie innowacyjny artykuł dotyczący nietypowego – poza onkologią i hematologią – zastosowania cytostatyków.

Pomorsko-Kujawska Okręgowa Izba Aptekarska [www.bydgoszcz.oia.org.pl] ostrzega przed możliwym oszustwem. Jak czytamy na stronie www.bydgoszcz.oia.org.pl: “W ostatnim czasie setki tysięcy właścicieli firm w całej Polsce – w tym również właścicieli aptek – otrzymuje maile, z których wynika, iż muszą dokonać rejestracji w GIODO (Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych) swoich stron internetowych. Od kilku dni ma miejsce zmasowane rozsyłanie maili z groźbami i wezwaniem do rejestracji w GIODO w terminie 3 dni zbioru danych osobowych pod groźbą złożenia doniesienia.” Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (GIODO) przestrzega, żeby nie odpowiadać na tę korespondencję.

Prezes Okręgowej Rady Aptekarskiej P-K OIA, mgr farm. Małgorzata Pietrzak sygnowała pismo adresowane do Ministra Zdrowia, zawierające głos protestu w reakcji na wystąpienie p. Ireny Rej z Izby Gospodarczej Farmacja Polska. Protest dotyczy proponowanych zmian w zakresie usunięcia zapisów o zakazie koncentracji oraz postulatu zniesienia zakazu reklamy aptek.

Okręgowa Izba Aptekarska w Warszawie [www.warszawa.oia.org.pl] udostępniła swój Biuletyn Informacyjny, nr 1/2106 (50). Oprócz spraw lokalnych na szczególną uwagę zasługuje artykuł dr n. farm. Macieja Strzemskiego pod tytułem “Receptura w praktyce: czopki”.

Zjazd Okręgowej Izby Aptekarskiej w Warszawie, liczącej ponad 5000 członków przyjął bez głosu sprzeciwu Uchwałę nr VIII jako stanowisko całego mazowieckiego środowiska aptekarskiego dotyczące obecnej sytuacji aptek i aptekarzy. Uchwała powstała w nawiązaniu do prowadzonej w przestrzeni medialnej dyskusji na temat roli farmaceuty oraz planowanych zmian w przepisach.

O możliwości potencjalnego oszustwa informuje Michał Byliniak, Prezes ORA OIA w Warszawie. Ktoś powołując się na zlecenie otrzymane od samorządu usiłuje przeprowadzać ankiety telefoniczne. Czujność zachować powinni wszyscy aptekarze. Nie przekazujmy przez telefon żadnych wrażliwych danych, bez uprzedniej weryfikacji uprawnień podmiotu zwracającego się z zapytaniem.

Na stronie warszawskiej izby można znaleźć link umożliwiający odsłuchanie audycji w radio TOK FM: “Jak wygląda opieka farmaceutyczna w Polsce?” W audycji wzięli udział: p. Katarzyna Stabiłło oraz p. Marek Tomków (Z-ca Prezesa NRA).

Ponadto, na stronach okręgowych izb aptekarskich można znaleźć doniesienia dotyczące następujących dokumentów i zdarzeń:

• Decyzją Prezesa URPL zmianie uległa kategoria dostępności z “Rp” na “OTC” dla preparatów: Dexatussin Junior syrop, Levopront syrop, Viburcol Plus krople.
• W Dzienniku Ustaw z 13 kwietnia 2016r poz. 493, został ogłoszony tekst jednolity  rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie wydawania z apteki produktów leczniczych i wyrobów medycznych.
• “Komunikat z 07.04.2016r w sprawie warunków przechowywania oraz sposobu prowadzenia dokumentacji w zakresie ich posiadania i obrotu oraz warunków wystawiania recept i zapotrzebowań oraz warunków wydawania z aptek leków złożonych o kategorii dostępności „Rp” zawierających substancje kontrolowane np. fenobarbitalum” w produktach leczniczych znalazł szeroki wydźwięk wśród farmaceutów. Sprawa dotyczy produktów leczniczych wieloskładnikowych zawierających luminal, należący do grupy IV-P (substancje psychotropowe). Komunikat jednoznacznie informuje, że produkty te nie stanowią wyjątku, jako że przepisy nie wskazują, że dotyczą wyłącznie leków jednoskładnikowych.
• Wiceminister Zdrowia Krzysztof Łanda wystosował pismo do Naczelnej Rady Aptekarskiej, w którym wypowiada się na temat korygowania aptekom cen zakupu leków refundowanych przez hurtownie. Wyraża w nim otwarcie na dialog, stwierdzając jednocześnie, że “w obecnym stanie prawnym brak jest regulacji obligujących hurtownie farmaceutyczne do wystawiania faktur korygujących przedsiębiorcom prowadzącym apteki czy też przyjmowania zwrotu zakupionych produktów leczniczych, w przypadku obniżenia ich urzędowej ceny zbytu (…)“. Jednocześnie Ministerstwo Zdrowia w odrębnej korespondencji potwierdziło opinię Warszawskiej OIA, według której faktura korygująca wystawiona aptece po obniżce ceny urzędowej leku nie stanowi naruszenia ustawy refundacyjnej.
• Dostępne jest, sygnowane między innymi przez Naczelną Izbę Aptekarską opracowanie “Jak się skutecznie poruszać w systemie ochrony zdrowia. Poradnik dla pacjentów.” Rekomendujemy zapoznanie się z tym poradnikiem także aptekarzom.

opracowała mgr farm. Olga Sierpniowska